فروشیارێن گەرۆگ.. ژبەر گەرمێ و چاڤێن خەلكی بەر دەڤكان ددانن
- 10-07-2018, 00:00
ئیڤان حكمەت و، صباح كوردستان دیاردێن خرابێن كومەلایەتی، ژ مالبچیكێ شەر و قەیرانێن ئابوری دەردكەڤن، بێكاری و كاركرنا زارۆكان و خازوكی ژی ژ گرنگترینێ وان قەیرانانە. خەلك و تایبەتی ژی گەنج و زارۆك ژناڤ وان، دێ بەرەڤ كارێن نزم (هەر وەكو ژێ دبێژن) و گران و د سەقایەكێ نەخوشدا چن، بتنێ دا بشێن پاریێ نانی پەیدا بكەن. فروشیارێن دەڤ گرتی یا سەرسورمان نینە ئەڤ جورێ فروشیاران هەبن، تایبەت ل وەلاتێن پاشكەفتی، بەلێ یا سەیر هەبوونا ڤێ دیاردێ ل بەغدا بیت و بەردەڤك ل بەر دەڤێن وان، ئەڤ بەردەڤكێن هەنێ ژی ژ كەسەكی بۆ كەسەكێ دی جوداهیا خوە هەیە و تشتێ وان هەمیان ژی وەك ئێك لێدكەت، چاڤێن وان هەژاری و بێچارەیی و وەستیان پێڤە دیارە و رێژا راوەستیانا وان رۆژانە ل سەر پیان، ژ نیڤ رۆژێ دەرباز دبیتن و نە خاسم د سەقایێ عیراقێ یێ دژواردا و ل زڤستانێ سەرمایەكا زێدە و هاڤینێ ژی گەرمەكا شاریایی و ل بهارێ و پایزێ ژی، تا راددەیەكی باشتر ژ وەرزێن دی. بەرگریا سەقای ل دەڤەرا وەزیریە، نزیك دووریانا مزگەفتا نیدائـ، مە چاڤ ب (جەعفەر محەمەد) یێ تەمەن 17 سالی كەفت، بۆ كوڤارا (شەبەكە ئەلعیراقیە) گوت: " ئەز بەردەڤكێ ددانمە بەر دەڤێ خوە و من ژ سەقایی د پارێزیت، ل زڤستانێ گەرماتی دچیتە د ناڤ لەشێ مندا و ل هاڤینان ژی، سەروچاڤێن وی هین دكەت". جەعفەری زێدەتر گوت: "نەخوشیا ژیانێ ئەو نەچاركریە خوە ل بەر دژواریا سەقایی بگریت و خێزانا وی هەیڤانە پێدڤی ب خەرجیەكێ مەزن هەیە و ئەو بتنێ یێ كاركرنێ یە د مالێدا، پشتی بابێ وی ژ ئەگەرێ پەقینا بومبەكا تیرورستان ل دەڤەرا (تالبیە)، گیانێ خوە ژ دەستدایی. خوە ڤەشارتن ژ كومەلگەهی ل نزیك جهەكێ سەربازی ل گورەپانا فرۆكان، مە چاڤ ب (كەرار)ێ بیست و دو سالی كەفت، ئەڤە ناڤێ ویێ خوازیار بوو و ل سەر داخوازا وی مە ئەو ناڤ ل سەر دانا، بەردەڤكا وی ژی یا جوداتر بوو ژ ئەڤێن دی و هەر وەكو بۆ مە گوتی، ئەو ژ خێزانەكا خوە پارێزە و وی پێنج خووشك هەنە و ژوان هندەك ل تەمەنێ شووكرنێ نە، رەنگە ژی كارێ وی كارتێكرنێ ل ئایندێ وان بكەت، ژبەركو ئەو كارەكێ نزم دكەت، ئەو ژی گێراندن و فروتنا ئاڤا بتلێن ئاڤێ یە. كەراری زێدەتر گوت: "ئێك ژ هەڤالێن وی ئەزموونەكا نەخوش هەبوو، دەما داخوازا هەڤسوویەكا خوە كری، كو هاوسەرگیریێ دگەل پێك بینیتن و ژلایێ مرۆڤێن وێڤە ئەو هاتە رەتكرن، ژبەركو كارێ وی ل ئاستێ وان نەبوو".. كەراری دیاركر ژی كو وی گەلەك ل كارەكی گەریایە، كو وی دووری جاددان بكەت، بەلێ ئەو یێ سەركەفتی نەبوو. ل نزیك گورەپانا (عەلاوی) مە ئەحمەدێ عاشق یێ تەمەن 15 سالیدا دیت، هەر وەكو وی ئەڤ ناڤە بۆ خوە هەلبژارتی و شەفقەكێ رۆژئاڤایێ ئەمریكی د سەریدا بوو و بەردەڤكەك، كو وێنێ كلوخەكی ل سەر هاتبو نەخشاندن و گوت: "بەردەڤك بۆ مە فروشیارێن گەروك، وەك بەلگەیەكی لێهاتیە و هەر چاوان هەر پیشەیەكی جلێ خوەیێ تایبەت هەیە و بەردەڤك ژی جلێ مە یێ تایبەتە". عاشقی بكەنیڤە گوت: "بەردەڤك كەسایەتیەكا مژەوی و بهێز ددەتە من، ئەڤە ژی سەرنجا كچكان رادكێشیت، دیاركر ژی كو ئەو ب جلێن خوە وەك ئەكتەرێ ئەمریكی“Will Smith” دفلمێ “Wild Wild West” دایە و تایبەت ئەوی هەمان سیما هەنە، یێن ئەكتەرێ هولیوودێ هەین". كەراری گوت: "دبیت پیشەیێ وان یێ باش نەبیت، بەلێ داهاتێ وان یێ باشە و ئەڤ بەردەڤكا ل بەر دەڤێ من نە یا ئەرزانە و كرینا وێ ژ 25 هزار دیناران زێدەتر ل سەر من راوەستیایە، ژ بەركو ماركەكا ئەمریكی یە". بەرەللایا مافێ مرۆڤی (مستەفا سەعدون) سەروكێ چاڤدێریا عیراقی بۆ مافێ مرۆڤی گوت: "فروشیارێن گەروكێن عیراقی، چ ئامانجەك ژ پیڤەرێن جیهانی یێن مافێ مرۆڤی نینن و بگرە ژ دەمژمێرێن زێدە یێن كاركرنێ و تەمەنی كو پرانیا وان زارۆكن و دبن تەمەنێ دەست نیشانكریێ كاركرنێدانە و مافێ وان ژ پاراستنا وان ژ تیشكا گەرمێ، كو د هەیڤا تەموزێ و ئابێدا دگەهیتە پلا كەلینێ و دیسان مەترسیا كارێ وان ل سەر سەلامەتیا وان، كو دناڤ ئوتومبێلان را یە و تووشی روودانان دبن. سەعدونی زێدەتر گوت: "بكرێ ڤان فروشیارێن گەروك رەنگە دبیتە قوربانی ژی، تایبەت بابەتێ ڤەخوارنا ئاڤێ و خوارنان، كو ناكەڤنە بن چاڤدێریا تەندروستی یان پیڤەرێن سەلامەتیا تەندروستی، دیسان بەردەڤك خرابترێ لێدكەت، ڤەشارتنا سەروچاڤان رامانا بەرزەبوونا دەزیێ سەرەكیە، ژ كێشەیا ژەهراوی بوونێ ژ ئەنجامێ ڤان ڤەخوارن و خوارنان". سەعدون داخوازی ژ دەولەتا عیراقێ دكەت، كو كوشكێن بچووك ل دوریانان دروست بكەن، دا ببنە ژێدەرێ باش و شایستەی ڤان كەسان بیت، زێدەباری كو خودانكرنا ڤان زارۆكان و خێزانێن وان بهێتەكرنێ و دا ئەو بۆ خواندنا خوە بزڤرن و مافێ خوە ژ ژیانێ و زارۆكینیا خوە یا ژێ هاتیە ستاندن وەربگرن.
