شارەزایەك: پرۆژێن مەزنێن كشتوكالی بەرچاڤترین پێدڤیێن گەشەپێدانێنە هەبوونا بازاری هاریكارە بۆ سەركەفتنا وێ
- 7-06-2018, 00:00
پێدڤییە پرۆژێ نیشتیمانی بۆ ڤەگەراندنا ژیانێ بۆ بەرهەمئینانا شیری ل گوندێن عیراقێ بهێتە دانان، دا كو ئەم بشێین د پێنج سالاندا شیری هەناردە بكەین و بو ڤێ ژی كەرەستەیێن پێدڤی ل هەمی دەڤەرێن عیراقێ د بەردەستن و د شیاندایە كومپانیێن گشتی یێن شیرەمەنیێ بهێنە چالاككرن و ببنە ژێدەرەكێ مەزن بۆ فروشگەهێن ناڤخویی و فروشگەهێن هەرێمی حوسێن سەغب و، صباح كوردستان شارەزایێن ئابوری ژ بو لڤاندنا دولابا ئابورییا نیشتیمانی و پروسا گەشەپێدانێ، بەرێخوە ددەنە رێكارێن نوو ژ بوو راكێشانا وەبەرهێنەر و سەرمایەداران، ب مفا وەرگرتنێ ژ ئەزمونێن هەرێمی و دەولی، ئەڤێن سەركەفتن د ئابورا وەلاتێن خوەدا بدەستڤە ئینای. (جەعفەر یاسین) ئەندامێ كوربەندێ ئابوریێ بەغدا، دەربارەی پرۆژان گوت: "عیراق د قوناغەكا نوو دایە و پێدڤیە كەرتێ كشتوكالی و كەرتێن پشتەڤان بۆ كاراكرنا بەرهەمێ نیشتیمانی بهێنە ڤەژاندن و پروژێن مەزن بهێنە دروستكرن و كارگەهێن راوەستای بهێنە چالاككرن، دا بۆ هەمی جورێن بەرهەمان، بازار یێ ڤەكری بیت". یاسینی ئاماژە بگرنگیا مفا وەرگرتنێ ژ ئەزمونێن وەلاتێن هەڤسوو د گورەپانا مامەلەكرنێ و پروسێن هەناردەكرنێدا دا و چاوانیا باشتركرنا بەرهەمێ نیشتیمانی و پشتەڤانیا پیشەسازی ل سەر جوداهیا بەرهەمێن هەردووكان. زێدەتر دیار كر و گوت ژی: " د هەمی حالەتاندا پشتەڤانیا هەناردەكرنێ، مفای د گەهینتە ئابورێ نیشتیمانی، كو ئەم گەلەك پێدڤی كاراكرنا جومگێن وێینە و پاشی كاركرن ل سەر پێشڤەبرنا وێ برەنگەكێ بەردەوام، ئەڤە ژی بۆ گەشەپێدانا ئابوری، كو گورەپانا كارێ عیراقێ، پێدڤی پێ هەیە". بەرهەمئینانا كشتوكالی (جەعفەر یاسین)ی ئاماژە ب خالەكێدا و گوت: "ل وەلاتێن هەرێمی، شێوازێ پشتەڤانیكرنا هەناردەكرنێ ل سەر رەنگێ پەخشینا رێژەیەكێ ژ بهایێن كەرەستەیە، كو رێژا (15 ـ 20%) ژ بهایێ كەرەستەی بۆ ژێدەری دهێتە پەخشین، ئەڤ رێكارە ژی لهندەك وەلاتان، ژ پێخەمەت هاندانا پیشەسازیێ و كشتوكالییە. بابەتێ كو پێدڤی دكەت كار ل سەر رێكارێن هاندانا پیشەسازیا نیشتیمانی بهێتە كرنێ، چالاككرنا بەرهەمێ كشتوكالی یە، ئەو ژی لبن سیبەرا هەبوونا شەنگستێن كاراكرنا بەرهەمێ نیشتیمانی و ئامارێن ل بەر دەست تەئكیدێ دكەن، كو بهایێ بەرهەمێن شیرێ هەناردەكری ژ وەلاتێن هەڤسوو بتنێ دئێك سالدا ژ سالێن بوری، زێدەتر ژ ملیارەك و 200 هزار دولاران بوویە، د شیاندایە پالپشتی ل سەر بەرهەمێ نیشتیمانی بهێتە كرنێ و ئەگەر پشتەڤانیا بەرهەمێ گیانەوەری هاتە كرنێ، كو هاوەردەكرن بۆ ژێدەری بهێتە گوهورین و ئەڤ بابەتە ژی نە یێ بزەحمەتە و دشیاندایە كار ل سەر بهێتە كرنێ". پرۆژێ نیشتیمانی یاسینی د پێشنیارا خوە دا گوت "پێدڤییە پرۆژێ نیشتیمانی بۆ ڤەگەراندنا ژیانێ بۆ بەرهەمئینانا شیری ل گوندێن عیراقێ بهێتە دانان، دا كو ئەم بشێین د پێنج سالاندا شیری هەناردە بكەین و بو ڤێ ژی كەرەستەیێن پێدڤی ل هەمی دەڤەرێن عیراقێ د بەردەستن و د شیاندایە كومپانیێن گشتی یێن شیرەمەنیێ بهێنە چالاككرن و ببنە ژێدەرەكێ مەزن بۆ فروشگەهێن ناڤخویی و فروشگەهێن هەرێمی و ئەڤە د دەمەكیدا، كومپانیا شیرەمەنیێ 781 تەنێن شیری رۆژانە وەردگرتن و نوكە بۆ 21 تەنان كێم بوویە، كو د شیاندایە ئم شیری بۆ هەمی تەخێن كومەلگەهی بەرهەڤ بكەین و ڤی بابەتی ژی مفایێن خویێن تەندروستی یێن مەزن یێن هەین و سەروویا وان، كێمكرنا مەزاختنێ ل سەر لایەنێن تەندروستی و دیسان د بیتە هاریكارەك بۆ كێمكرنا رێژا مرنێ دناڤ تەخا زارۆكاندا. دەرفەتێن كاری: ڤی ئەندامێ كوربەندێ ئابوریێ بەغدا گوت: "بكاراكرنا بەرهەمئینانا شیری، دێ كوژمێن مەزنێن پارەی بۆ گەنجینا دەولەتێ هێنە زڤراندن و دێ بیتە ئەگەرێ كاراكرنا 116 كارگەهێن شیرەمەنیێ یێن راوەستایای، ئەڤە ژبلی پەیداكرنا دەرفەتێن كاری یێن نوی، وەك ئاماژە بۆ كاراكرنا پیشەسازیەكا تایبەت، لڤێرە ژی دبیتە ئەگەرێ مفایێن مەزن بو وەلاتی". یاسینی تەئكید ل سەر گرنگیا پلاندانانێ ب پرۆژێن مەزندا ئەڤێن پشتەڤانیا ئابورێ نیشتیمانی دكەن ل كەرتێ كشتوكالی و كەرتێن دیتر، بەلێ كەرتێ كشتوكالی دەرفەتێن كارێ زیدەترن، كو پێدڤیا ژینگەهەكا گونجایی بۆ هەیە و دشیاندابیت بۆ ئینانا ژێدەرێ پارەی و ئامیرێن جیهانی یێن پێشكەفتی. دووڤچوونەكا رۆژمێری جەعفەر یاسینی تەئكید ل سەر پێدڤیا ڤەژاندنا كارگەهێن تەماتێ ل پرانیا دەڤەرێن عیراقێ كر و گوت: " پێدڤیە پالپشتی و دووڤچونەكا رۆژمێری ژلایەنێ جهێن پەیوەندیدارڤە بۆ كارگەهێن تەماتێ بهێتە كرنێ"، وەك ئاماژە ب گرنگیا پێشڤەبرنا كەرتێ كشتوكالی و پێگەهاندنا وان ب گرتنەبەرا رێكارێن كشتوكالی یێن نوو و هەرێمی، بۆ بلندكرنا رێژا بەرهەمئینانێ بۆ پێنج جاری هندی ئەڤا نوكە ل عیراقێ دهێتە بەرهەمئینان، ئەڤە د دەمەكیدا كو عیراق تەماتێ سالانە ب بهایێ 420 ملیون دولاران هاوەردە دكەت و دشیاندایە چاندنا پتاتێ ژی بهێتە كاراكرن و رولێ وێ د پالپشتیكرنا بازارێ ناڤخوییدا، د دەمەیكیدا كو د قوناغەكا دیاركریدا، بەرهەمئینانا ناڤخویی یا ڤی بەرهەمی گەهشتیە 180 هزار تەنان.
