ساڵح: عێراق لە پلەی یەكەمی جیهاندایە لە چڕبوونەوەی سامانە سروشتییەكان

بەغدا - INA- ئامنە سەلامی
ڕاوێژكاری دارایی سەرۆك وەزیران مەزهەر محەمەد ساڵح ئەمڕۆ پێنجشەممە پشتڕاستی كردەوە كە داهاتووی وڵات بەندە بە گۆڕینی سامانە سروشتییەكان بۆ سەرمایەی بەرهەمدار، هاوكات ڕایگەیاند كە پڕۆژەی ڕێنێسانسكردنی سەرچاوە سروشتییەكان هاوتەریب لەگەڵ ستراتیژی ڕێڕەوی گەشەپێدان دێت.
ساڵح لە بەیاننامەیەكدا بۆ ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) ڕایگەیاند: لەبەرئەوەی عێراق لە پلەی نۆیەمی جیهاندایە لە بەهای یەدەگی سامانە سروشتییەكانی، كە بە بەهای ئێستای بازاڕ 16 ترلیۆن دۆلار تێدەپەڕێنێت، لەكاتێكدا كە لە پلەی یەكەمدایە لە جیهاندا لە چڕبوونەوەی سەرچاوە سروشتییەكان بۆ هەر كیلۆمەتر چوارگۆشەیەك، بە ئاماژەدان بەوەی كە تایبەتمەندییەكانی داهاتووی وڵات لە ڕێنێسانسێكی گشتگیردا بەندە بە گۆڕینی ئەم سامانە سەروەرییە سروشتیانە بۆ سەرمایەی سەرمایەی بەرهەمدار كە لە بزووتنەوەی هەمەچەشنكردنی ئابووری نیشتمانیدا بەكاردەهێنرێت.
ئاماژەی بەوەشكرد: ئەمە پێویستی بە مۆدێلێكی ئابووری هەیە لە بەڕێوەبردن و وەبەرهێنان لە سامانی هەمەچەشن (جگە لە نەوت و گاز) ئاماژەی بەوەشكرد نزیكترین شت لە مێشكەوە بەرهەمهێنانی سەرچاوە سروشتییە بەرهەمهێنراوەكانە بۆ بەرهەمهێنانی زنجیرە بەها زیادكراوەكان كە زۆرترین داهاتی نیشتمانی و دەرفەتی خێراتر بۆ گەشەپێدانی بەردەوام لە وڵاتەكەماندا دروست بكەین، جا چ بەرەو هەناردەكردن بێت یان جێگرەوەی هەناردەكردن.
ئاماژەی بەوەشكرد : پرۆژەی ڕێنێسانسی سامانە سروشتییەكان بێ گومان هاوتەریب لەگەڵ ستراتیژی ڕێڕەوی گەشەپێدان دێت لە درووستكردنی ڕێنێسانسێكی پیشەسازی پێشەنگ لە ئابووریی نیشتمانیدا، كە ئەمەش پلانی عێراقە بۆ بنیاتنانی ئایندەی ئابوورییەكەی بۆ سەدەی بیست و یەكەم بە دوو ئاراستەكان: یەكەمیان مۆدێلی گەشەپێدانە ئاڕاستەكراوی هەناردەكردنە، و ئەوی دیكەیان مۆدێلی گەشەپێدانە كە ئاراستەكراوە بەرەو زۆرترین ئەجێندا ئابوورییەكان.
ڕوونیشیكردەوە : بازاڕی نیشتمانی لە قۆناغی پێكهاتن و سەرهەڵداندایە، هەروەها ستراتیژی بەرنامەی حكومەت لە ڕێگەی چەمكی بازاڕی كۆمەڵایەتییەوە لە فەلسەفەی شەراكەت نزیك دەبێتەوە، چونكە بەشداریی دەوڵەت لە بەرهەمی ناوخۆیی گشتی (داهاتی نەتەوەیی) نزیكە لە 65%، و ئەمەش پێویستی بە ڕۆڵێكی گرنگ هەیە بۆ دەوڵەت لە یاسادانان و یاساكانی ئابووریدا.
ساڵح ڕایگەیاند : كە باشتركردنی قەوارەی بازاڕی نیشتمانی و بنیاتنانی ڕۆڵی لە دوو ئاراستەوە سەرچاوە دەگرێت: یەكەمیان دابینكردنی گەرەنتی بازاڕە لە ڕێگەی پەسەندكردنی یاسای ئاسایشی كۆمەڵایەتی بۆ كەرتی كار و بازرگانی، دووەمیان هاوبەشی داراییە بە دابینكردنی دارایی نەرم بۆ ئەو هێزانەی چالاكیی بازاڕ بەرهەمدەهێنن كە بەرپرسیارن لە هەڵمژینی 60%ی هێزی كار، ئاماژەی بەوەشكرد كە دەستپێكردنی بەرنامەی ڕیادە، كە لەلایەن سەرۆك وەزیران محەمەد شیاع سودانییەوە سەرپەرشتی كرا، بە دابینكردنی بودجەی پێویست بۆ دامەزراندنی گەنجان لە پرۆژە نیشتمانییە بەرهەمدارەكاندا، جگە لە ئامادەكاری بۆ دەستپێكردنی بانكی ڕیاز بۆ هەمان مەبەست، بەبێ ئەوەی ڕۆڵی سەرەكی سندوقی عێراق بۆ گەشەپێدان پشتگوێ بخرێت.
هەروەها ووتیشی: لە ساڵی 2037عێراق دەبێتە وڵاتێكی دیاری نیشتەجێبوون، كە گەنجانی تەمەنی كاركردن زاڵ دەبن بەسەر 60٪ی دانیشتوانەكەیدا و ئاماژەی بەوەشكرد، ستراتیژی نیشتمانی بۆ كەرتی تایبەت بەشداریی كەرتی تایبەت بۆ زیادكردنی زیاتر لە 53% لە بەرهەمی ناوخۆیی گشتی لە ماوەی دە ساڵدا.
ساڵح لە كۆتاییدا وتی: پەیامی من بۆ گەلی عێراق ئەوەیە كە كۆتایی بە ترس و دڵەڕاوكێ بهێنین سەبارەت بە ئابووریی نەوتی تاكلایەنەی ئێستا و پەیوەندییەكەی بەو سووڕی بەكاربردنەوە كە تێیدا دەژین جیا لە خۆشیەكانی، و چاومان لە سەردەمێكی بەرهەمهێنانی داهاتوو بێت ، سەردەمی ئابووری وەبەرهێنان لەگەڵ سامانی ماددی و مرۆیی زەبەلاحی عێراق، كە سەردەمی بەرهەمهێنانی هەمەچەشنە، كە بەستراوەتەوە بە ئابووری جیهانی و پاڵپشتی ڕێبازی گەشەپێدان و وەبەرهێنان لە سامانە سروشتییەكان و هەمەچەشنكردنە و تۆڕەكانی بەرهەمهێنان لە ئابووری نیشتمانیدا كە گەرەنتی خۆشگوزەرانی مرۆڤ و بەردەوامیی گەشەسەندنەكەی لە وڵاتەكەماندا دەكات.