بەغدا - INA
ئەمڕۆ شەممە،محەمەد شیاع سودانی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران ،پاڵپشتی خۆی بۆ ژنان بە یاسا ویاسادان كردەوە و دەستپێشخەرییەكان پێگەی ئەوان بەرزدەكاتەوە،ئاماژەی بەهەوڵەكانی حكومەتدا لەچوارچێوەی مەنهەجێكی ڕوون بۆ دامەزراندنی ئەنجومەنی باڵای كاروباری ژنان بۆ ئەوەی پلانێكی راستەوخۆبێت و بۆ دەروازەی جێبەجێكردن.
نووسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆك وەزیران لە بەیاننامەیەكدا كە بەدەست ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) گەیشتووە و تیایداهاتووە : محەمەد شیاع سودانی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران بەشداریی لە مەراسیمی ساڵانەی رەوتی حیكمە كرد، بە بۆنەی ڕۆژی ئیسلامی بۆ بەرەنگاربوونەوە توندوتیژی دژ بە ژنان، بەو بۆنەیەوە وتارێكی پێشكەش كرد، لەو ماوەیەدا ستایشی هەوڵەكانی رەوتی حیكمەی كرد بۆ بەردەوام بوون لەبەرێوەچوونی ئەم كۆنفرانسە گرنگە،كەئامانجی بەرزكردنەوەی ئامادەیی ژنان و پشتیوانكردن لە ڕۆڵی كاریگەرییان بەشداریكردنیان لە بنیاتنانی كۆمەڵگا، بە ئاماژەدان بە هەڵوێستی ژنە گەورەكان لە مێژوودا وەك خاتوو خەدیجەی گەورە، خانمی ژنانی جیهان فاتیمە زەهرا، خاتوون زەینەب، سەلامی خوای لەسەر بێت، و خاتوون مریەم بەتول، كە ئەوان پرۆسەكەیان پێكهێنا لە گەورەترین گۆڕانكارییەكانی مێژوو.
ئاماژەی بەوەشكرد: كۆمەڵگاكەمان، بە هەموو چین و توێژەكانییەوە، هیچ جۆرە توندوتیژییەك لە دژی ژنان پەسەند ناكات و پشتگیری ناكات، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی كە حكومەت پشتگیری لە هەڵمەتی 16 ڕۆژەی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان كردووە، هەروەها هەر زوو دركمان بەوە كردووە كەگەیشتن بە ئامانجەكانی چاكسازی ئابووری و كۆمەڵایەتی درێژخایەن و پلانی گەشەپێدان گەورە مەبەست لە دەروازەی ژنانی بەتوانا و بەهێزەكەدا تێدەپەڕێت.
ئاماژەی بەوەشكرد : هەوڵەكانی حكومەت بۆ پاڵپشتیكردنی ژنان، كە گەیشتە دەستپێكردنی ستراتیژی نیشتمانی بۆ ژنانی عێراق (2023-2030)، كە ئامانج و دیدگا لەخۆدەگرێت كە ژنان بتوانن پێشبكەون و سەركەوتوو بن، هەروەها دەستپێشخەرییەكانی پەرەپێداوە كە گەرەنتی پاراستنیان بۆ ژنان ، وەك دەستپێشخەری ڕیادە، و بەرنامەكانی دیكە كە لەلایەن ئەنجومەنی باڵای گەنجانەوە دەستیپێكردووە بە ئامانجگرتنی ژن و پیاوی گەنج، هەروەها دەستپێشخەرییەك بۆ ناردنی 5000 خوێندكاری ژن و پیاو بۆ تەواوكردنی خوێندنی باڵا.
سەرۆك وەزیران ووتیشی : كۆمەڵكوژیی هێزەكانی داگیركەری زایۆنیستی لە بەرەبەیانی ئەمڕۆ لە لە قوتابخانەیەكی ئاوارەكان لە گەڕەكی دەرەج لە كەرتی غەززە ئەنجام دا و بووە شەهیدبوونی زیاتر لە 100 كەس كە نوێژی بەیانییان ئەنجام دەدا ، مەحكوومی كرد.
سەرۆك وەزیران ئاماژەی بەوەدا كە ئیسلام پێویستە چاودێریی ژنان بكات، بەو پێیەی ئەوان بناغەی خێزانێكی باشن كە ئێمە بەرپرسیارێتی پاراستنیان لە ئەستۆیە لە بیرۆكەی لادان، هەروەها بنەماڵەی عێراقیش بەرگەی ناخۆشی گرتووە، جا چ لە شەڕەكانی دیكتاتۆریەت و ئەو دەستدرێژییەكانی، یان لە بەرامبەر تیرۆردا.
جەختیشی لەوە كردەوە : كە ئەگەر پێگەی بەرپرسیارانە و چەسپاوی ژنان نەبوایە، غەززە نەدەوەستایە، نە گەلی فەلەستینیمان سەركەوتنی یاسایی و ئەخلاقی خۆی لە بەرامبەر دەستدرێژییە بەربەرییەكاندا بەدەست نەدەهێنا،دەقەكانی ئایینی ڕاستەقینەی ئێمە، ژیاننامەی ئەوپێغەمبەری گەورە (د.خ)، و فیقهی ئیسلامی پڕ بوون لە یاسایەك كە پێشنیاری چاودێریكردنی ژنان دەكرد.
ئاماژەی بەوەشكرد ك حكومەتەكەمان زۆرێك لە ژنانی سەركردە لە دامەزراوە كارگێڕییەكانیدا دەگرێتەوە، بەو پێیەی 3 ژنە وەزیری هەیە، دوو ژن بە پلەی بریكار، 111 ژن بە پلەی بەڕێوەبەری گشتی، و 47 یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتی ئێمە هەوڵماندا بۆ دامەزراندنی ئەنجومەنی باڵای كاروباری خانمان، بۆ ئەوەی ببێتە دەروازەیەكی ڕاستەوخۆی پلاندانان و جێبەجێكردن بۆ هەموو بڕیارەكانی پەیوەست بە گەشەپێدانی ژنان.
ڕوونیشی كردەوە : كە ئەنجومەن بەم نزیكانە لە وۆركشۆپێكی تایبەتمەنددا گفتوگۆ لەسەر سەرجەم ئەو تێبینیانە دەكات كە سەبارەت بە یاسای باری كەسایەتی وروژێنراون، هەروەها ئەنجومەن دەستپێشخەری (تیمی نیشتمانی بۆ ژنانی عێراقی)ی دەستپێكرد بۆ پەرەپێدانی تواناكانی ژنانی گەنج لە چەندین بواردا، و نزیكەی 5 هەزار ژنە گەنج لە سەرجەم پارێزگاكان هەڵدەبژێردرێن.
سەرۆك وەزیران ئاماژەی بەوەدا : بەرنامەی نیشتمانی ڕاهێنانی ژنان پەسەندكراوە بۆ ڕاهێنانی ئەو ژنانەی كە لە كەرتی تایبەتدا كاردەكەن، ئێمەش پشتگیریمان لە ژنان كردووە بە یاسا و یاسادان و دەستپێشخەری كە پێگەی خۆیان بەرز دەكەنەوە، ئاسایشی خێزانی و كۆمەڵایەتی بۆیان بەدەستبهێنن، و پشتیوانیمان لە ژنانی خێزانە هەژارەكان كردووە كە سەبەتەی خۆراك و چاودێری كۆمەڵایەتییان هەیە.
بە ئاماژەدان بەوەی خانمان 55%ی كۆی ئەو كەسانەیان پێكهێناوە كە لە گروپی پزیشكی دامەزراون لە چوارچێوەی یاسای پێشكەوتن بۆ ئەوانەی لە پیشەی پزیشكی و تەندروستیدان، و حكومەتەكەمان (24,922) دەرچووی باڵای دامەزراندووە كە هەڵگری بڕوانامەی پێشكەوتوون لە پسپۆڕییە جیاوازەكاندا، و ئێمە پێداچوونەوەمان بە ڕێژەی سەدی ئەو ژنانە كرد كە لە تۆڕی پاراستنی كۆمەڵایەتیدا بەشدارن.
سەرۆك وەزیران ئاماژەی بەوەدا كە لە مانگی تشرینی یەكەمی 2022 تا مانگی ئابی 2024 زیادبوونی ژمارەی سودمەندان هەبووە، كە زیادبوونەكە گەیشتووەتە (138) هەزار سودمەند، حكومەتەكەشمان پاڵپشتی كەرتی كشتوكاڵی كرد بە شێوەیەك كە پەرە بە واقیعی ژنانی گوندنشین دەدات، و بەرنامەی تایبەتمان هەیە بۆ چاودێریكردنی ژنان لە نێو ئاوارە و ناوچە ئازادكراوەكاندا.
لە كۆتاییدا وتی: حكومەتەكەمان بەردەوامە لە كەمكردنەوەی ڕێژەی بێكاری لەنێو ژناندا، كە نزیكەی 28%یە، كە دوو ساڵ لەمەوبەر نوێنەرایەتی دەكرد ئێمە ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبینەوە لە كەمكردنەوەی ڕێژەی نەخوێندەواری لەنێو ژناندا و كاردەكەین بۆ بەرەنگاربوونەوەی، بەو پێیەی گەیشتە 17% لەدوو ساڵ لەمەوبەر، ئەمەش بەداڕشتنی پلان وبەرنامە ئەنجام دەدرێت.
هەڵبژادەی نیشتمانی ماڵئاوایی لە كەندوای 26كرد