ڕاوێژكاری سەرۆك وەزیران: عێراق ڕەخنەی هەیە سەبارەت بەو بانگەوازە بەپەلەیەی كە لەلایەن ڕاپۆرتدەرانی نەتەوە یەكگرتووەكانەوە دەرچووە

بەغدا - INA - ویسام مەلا
ئەمڕۆ چوارشەممە، زیدان عەتوانی، ڕاوێژكاری مافی مرۆڤی سەرۆك وەزیران، پشتڕاستی كردەوە كە عێراق زۆربەی ڕێككەوتننامەكانی مافی مرۆڤی پەسەند كردووە و مامەڵە لەگەڵ هەموو ڕاسپاردەكان دەكات، هاوكات ئاماژەیە بۆ ڕەخنەی عێراق سەبارەت بەو بانگەوازە بەپەلەیەی كە لەلایەن ڕاپۆرتدەرانی نەتەوە یەكگرتووەكانەوە دەرچووە.


ئەلعەتوانی، لە میانی كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا كە پەیامنێری ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) ئامادەی بوو وتی: “ئەو بەیاننامە ڕۆژنامەوانییەی سەبارەت بە بانگەوازی بەپەلەی ژمارەیەك ڕاپۆرتدەری تایبەت و گروپی كاری تایبەت بە مافەكانی مرۆڤ لە نەتەوە یەكگرتووەكان سەبارەت بە سزای لەسێدارەدان لە عێراقدا، حكومەتی عێراق وەڵامێكی ئەرێنی پشتڕاست دەكاتەوە و بە گیانی شەفافیەتەوە  بەدواداچوونی بەردەوامی دەزگاكانی چاودێری، سەبارەت بەو پێشێلكارییانەی كە لەوانەیە ڕووبەڕووی مافەكانی مرۆڤ بن، و ئەم زانیاریانە بە گرتنەبەری ڕێوشوێنی یاسایی دژی پێشێلكەرانی مامەڵەیان لەگەڵ دەكرێت، ئەگەر هەبن".


ئاماژەی بەوەشكرد، "عێراق زۆربەی ڕێككەوتننامە نێودەوڵەتییەكانی مافی مرۆڤی پەسەندكردووە، لە بەردەم ئەنجوومەنی مافی مرۆڤ و لیژنەكانی پەیماننامەی نەتەوە یەكگرتووەكان باسیان لە واقیعی مافەكانی مرۆڤ لە عێراق كردووە، هەروەها مامەڵە لەگەڵ سەرجەم ڕاسپاردەكان دەكات كە بەپێی پلانە داڕێژراوەكان پێشكەش دەكرێن بۆ جێبەجێكردنی ئەركەكانی". ، لەوانەش پلانی نیشتمانی بۆ مافەكانی مرۆڤ (2025-2020).


ڕوونیشی كردەوە، "ڕاپۆرتدەرە تایبەتەكان پشتیان بە سەرچاوەی جۆراوجۆری زانیاری بەستووە، لەوانەش تۆمەت و سەرچاوەی ڕۆژنامەوانی، و ڕاپۆرتی ڕێكخراوە مەدەنییە باوەڕپێنەكراوەكان بە ئامانج و ئەجێندای هەموو لایەكەوە، كە بووە هۆی وەرگرتنی ئەو زمانەی كە لە بانگەوازە بەپەلەیەكەدا هاتووە لە (27)ی حوزەیرانی ساڵی ڕابردوودا ڕەوانەی عێراق كرا بۆ وەزارەتی داد".


ناوبراو لە درێژەی قسەكانیدا، “عێراق ڕەخنەی هەیە سەبارەت بەوەی كە ڕاپۆرتدەرانی تایبەت لە بانگەوازی بەپەلەدا ئاماژەیان پێكردووە سەبارەت بە گونجاندنی لەسێدارەدانەكان و بارودۆخی زیندانییەكان وەك یەكسانبوون بە تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی، یان ئاماژەدان بە بەئامانجگرتنی پێكهاتەیەكی گەلی عێراق لە كاتی جێبەجێكردنی ئەم كارەدا."


عەتونی ئاماژەی بەوەدا كە “پەیامەكە بابەتی گرنگی نەخراوەتە ڕوو، لەوانە:


1- عێراق بە هەلومەرجی ئەمنی سەختدا تێپەڕیوە كە بناغەكانی بوونی دەوڵەتی خستووەتە مەترسییەوە و بەرژەوەندییەكانی هەموو هاووڵاتیانی پەكخستووە و هەڕەشە لە باڵاترین مافی مرۆڤ دەكات كە مافی ژیانە ئەو بۆردومان و كردەوە تیرۆریستیانەی كە عێراق شاهیدی بووە جیاوازی نەبووە لە نێوان هاوڵاتیاندا لەسەر بنەمای تائیفی یان نیشتمانی، و بەڵكو ناوچە جیاوازەكانی عێراقی دەكردە ئامانج، و ئاژاوەی لە هەموو ئاستەكاندا بڵاوكردەوە.


2- یاسای دژەتیرۆر ژمارە (13)ی ساڵی (2005) یاسایەكە بە تاوان دەزانێت كاری تاوانكاری كە ئامانج لێی تێكدان، ترس، یان دۆخی ئەمنی یان ترس و دڵەڕاوكێ لە نێوان سەقامگیری یان هێنانە ناوەوەی تیرۆر و هاندانی ئاژاوەگێڕانە بەمەبەستی گەیشتن بە ئامانجەكان لە گروپێكی تیرۆریستی و بە مەبەستی بەرەنگاربوونەوەی شەپۆلێكی تیرۆر و توندوتیژی كە ئاشكرا بووە بەكاردێت.


3- یاسای سزادانی عێراقی ژمارە (111)ی ساڵی (1969) یاسای بنەڕەتییە مەگەر بە یاسای دژە تیرۆر ڕێك نەخرێت، هەروەها دەسەڵاتی دادوەری عێراقیش لە ڕێكارەكانی لێكۆڵینەوە و دادگاییكردندا ئاماژە بە یاسای دادوەری ژمارە (23) دەكات ) لە ساڵی (1971)، كە ڕێكارەكانی دادگاییكردن و بەرگری لەخۆگرتبوو.


4- هەموو ئەو ئامارانەی لە تانەدانی بەپەلەدا ئاماژەیان پێكراوە هێندەی پێویست ورد نین و ئەو بانگەشەیەی كە دەڵێن ئێعدامی بەكۆمەڵ بە ئارەزووی خۆیان هەیە و بەئامانجكردنی پێكهاتەیەكی گەلی عێراق بە هیچ شێوەیەك نادروستە، هەروەها سزای لەسێدارەدان لە دژی تاوانباران جێبەجێ دەكرێت كە تاوانە قورسەكان ئەنجام دەدەن بەبێ گوێدانە سەر بە پێكهاتەكانیان، و ئێمە لە بەڵگەنامەكانی ڕاپۆرتەكەدا ئاماری بەڵگەدار لەسەر جێبەجێكردنی سزای لەسێدارەدان لە عێراقدا جێگیرمان كردووە.