ڕاوێژكاری دارایی سەرۆک وەزیران: گەرەنتی سەروەری بۆ كەرتی تایبەت بەشدار دەبێت لە بەرەو پێشوەچوونی پیشەسازی

بەغدا - INA- نەسار حەج
ئەمڕۆ شەممە ڕاوێژكاری دارایی سەرۆك وەزیران مەزهەر محەمەد ساڵح  پشتڕاستی كردەوە كە گەرەنتییە سەروەرییەكان بۆ كەرتی تایبەت بەشدار دەبن لە پێشوەچوونی پیشەسازی، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی كە ئەمە بەكارهێنانێكی پراكتیكی ڕێبازی حكومەتە بۆ مۆدێرنكردنی پیشەسازی نیشتمانی.
ساڵح بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA)ی ڕاگەیاند: گەرەنتی سەروەری بریتییە لە بەڵێندان لەلایەن حكومەتەوە كەهێزێكی سەروەرە بۆ گەرەنتی دانی قەرزەكان یان پابەندبوونە داراییەكان كە لەلایەن قەوارەیەكی دیكەوە قەرزدارە، وەك كۆمپانیایەك یان لایەنی لقی حكومی، ئاماژە بە گەرەنتی سەروەری دەكات كە گەرەنتییە سەروەرییەكان ئاراستەیەكی دیكەیان گرتۆتەبەر، كە بریتییە لە گەرەنتیكردنی چالاكییەكانی كەرتی پیشەسازی تایبەتی نیشتمانی، بە پشتبەستن بەو شتانەی كە لە مادەی دووەم/3٣ی یاسای بودجەی گشتی فیدراڵی ژمارە 13ی ساڵی 2023دا هاتووە، وەك مادەی دووەم /3 لەو یاسایەی سەرەوەدا هاتووە: وەزیری دارایی فیدراڵی بە ڕەزامەندی ئەنجومەنی وەزیرانی فیدراڵی، دەتوانێت گەرەنتی پێویست دەربكات بۆ پشتگیریكردنی كەرتی كشتوكاڵی و پیشەسازی تایبەت بۆ دامەزراندنی پڕۆژەكان كە لەلایەن دامەزراوە بیانییەكانەوە بە ڕێژەیەك پارەیان بۆ دابین دەكرێت كە لە 85% كەمتر نەبێت لە بەهای هەر پڕۆژەیەك و كۆی گشتی بڕی لە یەك ترلیۆن دینار زیاتر نەبێت.
ئاماژەی بەوەشكرد : بە پشتبەستن بەوانەی سەرەوە، ئەم گەرەنتییە كە لەلایەن سەروەری دەوڵەتەوە دەرچووە، ئاسانكاری بۆ ئەو كۆمپانیا یان لایەنی كەرتی تایبەت دەكات بۆ بەدەستهێنانی دارایی دەرەكی  و بەتایبەتی كە وەبەرهێنەران یان قەرزدەرەكان هەست بە دڵنیایی زیاتر دەكەن لە بوونی گەرەنتی حكومەتدا بۆ ئەوەی بەردەوام بن لە پڕۆژەكانیان كە بە هەڵبژاردنی ورد ئەنجام دەدرێن، گەرەنتی سەروەری بەشداری دەكات بە دابینكردنی ڕێژەیەك لە پارەدان بۆ پڕۆژە پیشەسازییەكەی لە سندوقەكانی خۆیەوە، كە كەمتر نییە لە 15%ی كۆی بەهای دارایی پڕۆژەكە جێبەجێكردنی لایەنە گرنگەكانی فەلسەفەی مەنهەجی حكومەت، بە ئامانجی مۆدێرنكردنی پیشەسازی نیشتمانی و بە سەرپەرشتی دەوڵەت بۆ كەرتی پیشەسازی تایبەت، بە بنەمایەكی ستراتیژی بۆ هەمەچەشنكردنی ئابووری زانی و بە پێی بنەمای جێبەجێكردنی هاوبەشی ئابووری نێوان بازاڕ و دەوڵەت كە دوایینیان بریتی بوو لە بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران كە ڕێگەی بە كاراكردنی مادەی 35ی یاسای كۆمپانیا گشتییە هەمواركراوەكانی ژمارە 22ی ساڵی 1997 دا بە كردنی دەیان كۆمپانیای پیشەسازی بە كۆمپانیای گشتی بۆ ئەوەی ببنە كۆمپانیای پشكی گشتی.
ساڵح لە درێژەی قسەكانیدا وتی : ئەولەویەتەكانی لیژنەی گەرەنتی سەروەری كە بەرپرسیارە لە بەدواداچوون بۆ جێبەجێكردن و بەپێی ئەوەی لە یاسای بودجەی گشتی (سێ قۆڵی) دا هاتووە، ئاراستەی پشتگیریكردنی كەرتی پیشەسازییە، و ئامانجەكانی لیژنەكە لە هەمان كاتدا یەكێك لە ئەولەویەتەكانی حكومەت پێكدەهێنن لە زۆرترین ڕێژەی گەشەسەندنی ئابووری و دەرفەتە بەردەوامەكانی بۆ گەشەكردن و بنیاتنانەوە،لایەنی یەكەم بە پێشكەوتنی پیشەسازی و لە ڕێگەی هاوبەشی داراییەوە بە پێدانی گەرەنتی سەروەری بە كەرتی تایبەت بە پیشەسازییەكانی بەرهەمهێنەر، پێداویستی پزیشكی، و پێداویستییەكانی هەناردەكردنی دەرمان، لە كاتێكدا لایەنی دووەم پەیوەندی بە بنكەی پیشەسازییەوە هەیە كە پەیوەندی بە ژێرخانی ئابوورییەوە هەیە و بە شێوەیەك بە تایبەتی بیناسازی وپڕۆژەی بیناسازی، جا چ لە ئاسن، خشت، چیمەنتۆ یان كارگەكانی ترەوە بێت، لایەنی سێیەمیش پەیوەندی بە هەمەچەشنكردنی كەرتی نەوت خۆیەوە هەیە، بەتایبەتی پیشەسازی كیمیایی و پترۆكیمیایی، جگە لە پڕۆژەی وزە و پیشەسازییەكانی پەیوەست بە كشتوكاڵ.