دادگای تێهەڵچوونەوەی كەربەلای پیرۆز كەمبوونەوەی زیادڕەویی بۆ سەر موڵكی گشتی و كەمبوونەوەی ڕێژەی بەكارهێنەرانی ماددە هۆشبەرەكان ڕادەگەیەنێت

بەغدا - INA
ئەمڕۆ چوارشەممە، دادوەر ئەحمەد هادی،  سەرۆكی دادگای تێهەڵچوونەوەی كەربەلای پیرۆز، كەمبوونەوەی حاڵەتەكانی زیادڕەویی بۆ سەر موڵكی گشتی و زەوییە دەوڵەتییەكانی لە پارێزگای كەربەلا ڕاگەیاند، لە كاتێكدا ئاماژەی بەوەدا كە پێشخستنی بیرۆكەی لادان كەمە و بەو پێیەی ڕووبەڕووی دەبێتەوە بۆ یاسا، جەختی لەسەر بوونی متمانەی بەرز بە دەسەڵاتی دادوەری و هیچ شوێنێك بۆ لایەنگری كردەوە.


دادوەر ئەحمەد هادی لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ ئاژانسی هەواڵی عێراقیINA)  ) ڕایگەیاند: پارێزگاری كەربەلای پیرۆز  گرنگە، چونكە نوێنەرایەتی ناوەندێكی ئایینی دەكات كە ڕێزی ئیسلامی و نێودەوڵەتی بەهرەمەندە بەو پێیەی دوو مەزارگەی پیرۆزی ئیمام حسێن و ئەبی فەزڵ عەباسی برای (سەلامی خوایان لەسەر بێت) لە باوەش دەگرێت، هەروەها ڕۆڵێكی سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتیشی گرنگە هەیە".
ئاماژەی بەوەشكرد، "شارەكە ژمارەیەكی زۆر لە عێراقییە ئاوارەبووەكانی لە باوەش گرتووە كە لە ماوەی سەرهەڵدانی باندە تیرۆریستییەكانی داعش پارێزگاكانیان بەجێهێشتووە، هەروەها توێژەكانی دیكەش لەوێ نیشتەجێبوون بەهۆی پێگەی ئایینی و كۆمەڵایەتییانەوە، ئەمەش بووە هۆی ئەوەی كە زەبری ڕوون لەسەر وەزارەتەكانی دەوڵەت، لەوانەش بەشەكانی ئەنجومەنی دادوەری".
ناوبراو لە درێژەی قسەكانیدا، "كەربەلای پیرۆز ڕۆڵی بە كەسایەتییە ڕاستگۆكان بەخشی لە بەڕێوەبردنی بەرپرسیارێتی خۆیدا، ئەمەش حاڵەتەكانی خراپ بەكارهێنانی موڵكی گشتی و گەندەڵی كەمكردەوە. ئێمە لقێكی فەرمانگەی لێكۆڵینەوەمان هەیە لە دەستەی دەستپاكی، كە بەرپرسیارە لە بەدواداچوون بۆ هەر دۆسیەیەكی گەندەڵی كە  لە ڕاستیدا حاڵەتەكانی لەم جۆرە لە كەربەلا كەمن بە بەراورد بە پارێزگاكانی تر".


گرنگترین پرسە هەنووكەییەكان
سەبارەت بە دۆسیەكانی ئێستای بەردەم دەسەڵاتی دادوەری لە كەربەلای پیرۆز، سەرۆكی دادگاكە دووپاتی كردەوە كە “زۆربەی ئەو دۆسیانەی كە لەبەردەممان خراوەتەڕوو یەكلایی كراونەوە، و تەنها ژمارەیەكی كەمیان لەژێر لێكۆڵینەوەدان".
ئاماژەی بەوەشكرد، "هەندێك حاڵەت كاتیان دەوێت چونكە دەكەونە چوارچێوەی لێكۆڵینەوەی كارگێڕییەوە، بەو پێیەی لایەنە پەیوەندیدارەكان ڕاستەوخۆ لە دادگای لێكۆڵینەوەوە نزیك دەبنەوە و ڕێكارە كارگێڕییە ڕۆتینییەكان دەست پێدەكەن، و ڕەنگە هەندێك دواكەوتن لە بابەتی تۆمەتە هەبووەكاندا ڕووبدات بەهۆی  پێویستی بە كاتێكی زیاترە لە لێكۆڵینەوەكان و مامەڵەكردن لەگەڵ لایەنگریدا”.


سەرۆكی دادگای تێهەڵچوونەوەی كەربەلای پیرۆز دووپاتی كردەوە كە "هیچ لایەنگرییەك لە بەشەكانی دادوەریدا نییە و ئەم بابەتە بەدواداچوونی ڕاستەقینە و سەرنجی زۆر وەردەگرێت. لە ئێستادا دەتوانین بڵێین لایەنگری نییە و متمانەی زۆر بە دەسەڵاتی دادوەری هەیە". 
زیادڕەووی بۆ سەر زەوییە كشتوكاڵییەكان
دادوەر ئەحمەد هادی سەبارەت بە مەلەفی زەوییە كشتوكاڵییەكان لە درێژەی قسەكانیدا وتی “جیاوازی لە نێوان زیادڕووی و پارچەپارچەكردندا هەیە، زیادڕووی سەر زەوییە سەر بە دەوڵەتەكان، و بە بڕیاری ژمارە ١٥٤ی ساڵی ٢٠٠١ مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت و بە بڕگەی یاسایی توند مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت .مامەڵەكردن لەگەڵ ئەو پرسە بەردەوامە، لە هەندێك كاتدا بڕیاری دوورخستنەوە و زیندانیكردن دەردەچێت، ئێمەش بڕیار دەردەچی دژی سەرپێچیكاران و لابردنی سەرپێچیكردن لە دەسەڵاتی ئیدارەی پارێزگا و خزمەتگوزارییە ئەمنییەكان.”
هادی لە درێژەی قسەكانیدا، "سەبارەت بە پرسی ماددە هۆشبەرەكان، هەندێك لە پەرەپێدەرانی بەكارهێنانی ماددە هۆشبەرەكان بە شێوازی جۆراوجۆر هەرزەكاران دەقۆزنەوە، بە سوودوەرگرتن لە تەمەنی گەنجی و نەبوونی هۆشیارییان و لێرەوە دەست بە ئالوودەبوون دەكات، كە بە خێرایی تەندروستی قوربانییەكان لەناو دەبات".
ڕوونیشیكردەوە، "دەزگا ئەمنییەكان بەدواداچوون بۆ ئەو ژمارە تەلەفۆنانە دەكەن كە قوربانییەكان پەیوەندییان پێوە دەكەن و دەگەنە دەست پرۆمۆتەرەكان، هەروەها زۆرینەی ئەو پرۆمۆتەرانەی كە دەستگیر دەكرێن داواكراون و پەیوەستن بە تۆڕەكانی دەرەوەی پارێزگاوە، بەتایبەتی كە كەربەلا پارێزگایەكی سنووری نییە".
ڕوونیشیكردەوە، “ئەو بەكارهێنەرەی مادەی هۆشبەر خۆی تەسلیم نەكات و چارەسەری بۆ دەكرێت وەك تاوانبار مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت، سزاكەشی تا سێ ساڵ و لە ساڵێك كەمتر نەبێت و غەرامەش كە لە پێنج ملیۆن دینار كەمتر نەبێت، بەڵام بازرگانیكردن بەو جۆرەیە تاوانێكی گەورەیە كە سزای زیندانی هەتاهەتایی دەدرێت و بێگومان دۆسیەی تاوانەكانی ماددە هۆشبەرەكان پاشەكشەی كردووە".
چارەسەری ئالوودەبووان
سەبارەت بە میكانیزمی چارەسەركردنی ئالوودەبووان و یاسا كارپێكراوەكان، هادی ڕوونیكردەوە، “ماددەی ٣٩ و ٤٠ی یاسای كۆنترۆڵكردنی ماددە هۆشبەرەكان و ماددە دەروونییەكان ژمارە (٥٠)ی ساڵی (٢٠١٧) چالاككران، هەروەها كلینیكێك لە كەربەلا كرایەوە بۆ چارەسەركردنیان ، و 106 تاوانبار دانران بۆ وەرگرتنی چارەسەر”.
ئاماژەی بەوەشكرد، "هەندێك لە بەكارهێنەرانی ماددە هۆشبەرەكان فریودەدرێن، یاساش ئەم خاڵەی خستووەتەڕوو، ئەگەر خۆی تەسلیمی كلینیكەكان بكات، هیچ دەستگیركردنێك و هیچ ڕێكارێكی یاسایی نابێت. لیژنە پزیشكییەكان چارەسەری دەكەن، هەروەها ئەگەر پابەند بێت بەو... چارەسەركردن، ئەو لە سزا بەخشراوە”.