شانەی ڕاگەیاندنی ئەمنی ئامادەیی پلانێك بۆ دەستەبەركردنی ڕۆژی دەنگدان و ڕێگریكردن لە هاتوچۆی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر و ماتۆڕسكیل ڕادەگەیەنن

ئەمنی
  • 13-12-2023, 15:00
  • +A -A

    بەغدا - INA
    ئەمڕۆ چوارشەممە، شانەی ڕاگەیاندنی ئەمنی ئامادەیی پلانی بۆ دەستەبەركردنی ڕۆژی دەنگدان ڕاگەیاند، هاوكات ئاماژە بەوە دەكات كە لە ڕۆژی دووشەممەوە ئەو ئۆتۆمبیلی كە تۆانای بارهەڵگرتنی 5 تۆنی هەیە هاتووچۆی لێ قەدەغەدەكرێت لەگەڵ  ماتۆڕسكیل .
    سەرۆكی شانەی ڕاگەیاندنی ئەمنی ، لیوا تەحسین خەفاجی، لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا كە ئەمڕۆ بەڕێوەچوو و پەیامنێری ئاژانسی هەواڵی عێراقی ئامادەیی بوو ڕایگەیاند: دەزگا ئەمنییەكانی باڵا بەرپرسیارن لە داڕشتنی پلانی تایبەت بۆ هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاكان بە گشتی پارێزگاكانی عێراق”.
    هەروەها وتیشی، ڕێنماییەكانی فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكان بریتین لە دابینكردنی كەشێكی سەلامەت بۆ هەڵبژاردن، لە ڕێگەی ئەو پلانانەی كە لەلایەن دەزگای باڵای ئەمنی و ئەو لیژنەیەی لیوا قەیس موحەمەداوی سەرۆكایەتی دەكرێت ئامادە كراون.
    لە كاتێكدا جێگری بەرپرسی شانەی ڕاگەیاندنی ئەمنی ، لیوا یەحیا ڕەسووڵ، لە میانی كۆنفرانسەكەدا پشتڕاستی كردەوە كە “فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكان، محەمەد شیاع سودانی، ئاڕاستەی كرد كە ژینگەیەكی سەلامەت بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنەكان دابین بكرێت و ئەمەش ئەوەی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەكان بە هەماهەنگی لەگەڵ وەزارەتەكانی بەرگری و ناوخۆ و هێزە ئەمنییەكان و هەواڵگری كاریان لەسەر كردووە”، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی كە پلانەكان ئامادەن و هەوڵێك  سەرەكی لەلایەن جێگری فەرماندەی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەكان، سەرۆكی لیژنەی باڵای ئەمنی بۆ هەڵبژاردن، و بوونی هەیە لە هەموو پارێزگارەكانی عێراق”.
    ناوبراو لە درێژەی قسەكانیدا وتی، "هەموو پلانە ئەمنییەكان تەواو بوون بە ئامانجی سەرخستنی پڕۆسەی هەڵبژاردنەكان".
    وتەبێژی شانەی ڕاگەیاندنی ئەمنی ، عەمید میقداد میری، لە میانی كۆنفرانسەكەدا ڕایگەیاند، "سەنتەری تایبەت بۆ پیشەییەكانی ڕاگەیاندن هەیە و ئێمە كارێكی زۆر دەكەین بۆ ئاسانكاری بۆ جووڵەیان"، ئاماژەی بەوەشكرد كە "كارمەندانی هێزە ئەمنییەكان هەموو ئامادەكاری و پلانەكانیان بۆ هەڵبژاردنەكان ئەنجومەنی پارێزگا تەواوكردووە".
    ئاماژەی بەوەشكرد، "پلانی دەستەبەركردنی هەڵبژاردنەكان سێ قۆناغی لەخۆگرتبوو، یەكەمیان ئۆپەراسیۆنی چالاكانە، و بۆ هەمووان ڕوونە كە لەم قۆناغەدا چی دەگوزەرێت"، ئاماژەی بەوەشكرد "قۆناغی دووەم ئەنجامدانی مەشق و ڕاهێنانە بۆ یەكەكان لەسەر زەوی". 
    ناوبراو لە درێژەی قسەكانیدا، "قۆناغی سێیەم جێبەجێكردنی ڕاستەوخۆی لەخۆگرتبوو"، ڕوونیشیكردەوە "هێزە ئەمنییەكان پارێزگاری لە نزیكەی ٨٩٦٠ ناوەندی هەڵبژاردن دەكەن لە سەرتاسەری وڵاتدا، كە بریتین لە ناوەندی دەنگدانی تایبەت و گشتی، زیندانەكان، و ئاوارەكان ، كە هەشت هەزار و ٢٧٣ ناوەندیان تێدایەبۆ دەنگدانی گشتی، 595 بۆ دەنگدانی تایبەت، 96 ناوەند بۆ ئاوارەكان، و 6 ناوەند بۆ زیندانییەكان." .
    جەختیشی لەوە كردەوە كە "ڕاسپاردەكان بریتی بوون لە قەدەغەكردنی جوڵەی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر بە بارگرانی زیاتر لە 5 تەن لەناو سەنتەری شارەكان و ڕێگریكردن لە جوڵەی ماتۆڕسكیل و ئۆتۆمبێلی جۆری جیاواز بەتایبەت لە نزیك ناوەندەكانی هەڵبژاردن و ئامانجە گرنگەكان، كە لە یەك گۆڕەپانەوە دەستپێبكات لە شەودا لە ڕۆژی دووشەممە، ١٨ی كانوونی دووەم، تا كاتژمێر ٦ی بەیانی." لە ١٩ی كانوونی دووەمی ئەمساڵەوە" ئاماژەی بەوەدا، "قەدەغەكردنی بەكارهێنانی فڕۆكەی بێفڕۆكەوان بۆ وێنەگرتن و مەبەستی مەدەنی دیكە جگە لە ڕەزامەندی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەكان."


    ناوبراو لە درێژەی قسەكانیدا، "ڕێگریكردن لە هەموو گردبوونەوە و خۆپیشاندانێك بە هەموو شێوەكانییەوە بەبێ وەرگرتنی ڕەزامەندی پێویست، لە كاتژمێر ٦ی بەیانی ١٤ی كانوونی دووەمەوە دەستپێدەكات تا كۆتایی هەڵبژاردنەكان"، داوای لە هاووڵاتیان كرد "مۆبایل نەهێنن، وەك چۆن هەر مۆبایلێك دەیكات چوونە ناو بنكەكانی دەنگدان قەدەغە بكرێت." .
    جەختیشی لەوە كردەوە كە "قەدەغەكردنی هەڵگرتنی هەموو جۆرە چەكێك، تەنانەت ئەوانەی لە ڕۆژی دەنگدان پەسەندكراون"، ئاماژەی بەوەشكرد "لێشاوی زۆر دەبێت، هیچ بڕینێك و قەدەغەی هاتوچۆ و داخستنی هیچ دەروازەیەك وشكانی و دەریایی و ئاسمانی نابێت".
    موئەیەد فەرتوسی، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی هێزەكانی حەشدی شەعبی، لەمیانی كۆنفرانسەكەدا ڕایگەیاند كە “ئەم شایستە هەڵبژاردنە نیشتمانی و دەستوورییە كەمتر نییە لەو ڕۆڵەی كە هێزە چەكدارەكان لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆردا دەیگێڕن”، ئاماژەی بەوەشكرد كە “ئەمڕۆ ئێمە واین ڕووبەڕووی بڕگەیەكی گرنگ بووەتەوە، كە بریتییە لە جێبەجێكردنی مافی دەستووری بۆ داڕشتنی داهاتووی پارێزگاكان و بەدەستهێنانی گەشەپێدان و سەقامگیری”.
    جەختیشی لەوە كردەوە كە "ئەركی هێزە ئەمنییەكانە كە ئەم متمانەیە بەرامبەر بە دەنگدەران و گەلی عێراق و وڵاتەكەمان بەجێبهێنن"، ئاماژەی بەوەشكرد، "هێزەكانی حەشدی شەعبی ڕۆڵی خۆیان لەسەر ئاستی ئەمنی جێبەجێ دەكەن و ئامادەن بۆ پاراستنی پرۆسەی هەڵبژاردنەكان."
    هاوكات سەباح نوعمان، وتەبێژی دەزگای دژە تیرۆر لە میانی كۆنفرانسەكەدا ئاماژەی بەوەدا، “حسابمان بۆ تیشك خستنە سەر وێنەی ڕاستەقینە و ڕووی ڕاستەقینەی ئەم هەڵبژاردنانە و هەوڵەكانی هێزە ئەمنییەكان و سەركردە ئەمنییەكان بۆ دروستكردنی سەقامگیرییەك دەكەین دۆخی ئەمنی كە مافی هاووڵاتی بۆ ئەم پراكتیزە دیموكراسییە ئاسان دەكات”، ڕوونی دەكاتەوە كە “هێزەكانی دژە تیرۆر بەشێكە لە شانەی راگەیاندنی ئەمنی و كارەكانی بە دوو ئاراستەدا دەجووڵێن، ڕێكخراوەیی و ئۆپەراسیۆنی.”
    ئاماژەی بەوەشكردووە، "پلان ئامادەكراوە بۆ هەموو چاوەڕوانییەكان سەبارەت بە ئاسایشی پرۆسەی هەڵبژاردنەكان".