سەرۆك وەزیران: هەوڵدەدەین پیشەسازییەك بەدەست بهێنین كە بەرهەمەكانی هەناردەی دەرەوەی وڵات بكەین

بەغدا - INA
محەممەد شیاع سودانی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران جەختی لەسەر سستەمی كاركردنی حكومەت كرد لە دامەزراندنی هاوبەشی ئابووری و شارە پیشەسازییەكان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ، لە كاتێكدا ئاماژەی بەوەدا كە عێراق سەرچاوە سروشتییەكانی هەیە بۆ دامەزراندنی پیشەسازییەكی بەردەوام و پێشكەوتوو، جەختی لەسەر هەوڵەكانی حكومەت كردەوە بۆ بەدیهێنانی پیشەسازییەك كە بەرهەمەكانی هەناردەی دەرەوەی عێراق بكات.
لە ڕاگەیەندراوێكی فەرمانگەی ڕاگەیاندنی سەرۆك وەزیران كە بەدەست ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) گەیشتووە و ئاماژەی بەوەكردووە : محەمەد شیاع سودانی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران سەرپەرشتی كۆڕبەندی هاوبەشی پیشەسازیی كرد، كە سەرلەبەیانی ئەمڕۆ شەممە دەستی بە چالاكییەكانی كرد لە پارێزگای بەسڕە  و بۆ ماوەی دوو ڕۆژ بەردەوام دەبێت.
لە ڕاگەیەندراوەكەدا ئاماژە بەوەشكراوە : كۆڕبەندەكە كە لەلایەن وەزارەتی پیشەسازی و كانزاكانەوە بە بەشداریی كەرتی تایبەت ڕێكخرابوو، شایەتحاڵی پێداچوونەوە بە چیرۆكی سەركەوتنی ژمارەیەك پڕۆژەی پیشەسازی بوو كە بە هاوبەشی لەگەڵ كەرتی تایبەت جێبەجێكراون، لەو بوارەدا وەبەرهێنانی كانزا، پەین، رشێنەری كشتوكاڵی، ئاسن و پۆڵا، و كارگەی كلۆر، جگە لە پێشكەشكردنی دەرفەتی هاوبەشی لەگەڵ كەرتی تایبەت90 دەرفەتی وەبەرهێنان لە كەرتە پیشەسازییە جیاوازەكان لە سەرتاسەری عێراقدا هەیە.
سودانی لە وتارێكدا كە لە میانی كۆڕبەندەكەدا پێشكەشی كرد، ستایشی هەوڵەكانی وەزارەتی پیشەسازی كرد لە ئامادەكاری بۆ ئەنجامدانی ئەم كۆڕبەندە، كە ئەمەش دوای كۆنفرانسی پیشەسازییەكانی پترۆكیمیایی و كانگاكان دێت، كە لە ئەنجامدا هەلی وەبەرهێنان لە گرێبەستەكاندا تەواو بوو كە لە گرێبەستەكاندا تێپەڕێندرا بۆ 9 ملیار دۆلار.
هەروەها ستایشی بەشداری بەرفراوانی كەرتی تایبەتی كرد، جەختی لەوە كردەوە كە كۆڕەكە سەكۆیەكە بۆ كۆبوونەوەی ئەو وەبەرهێنەرانەی كە جدین لە وەبەرهێنان لە دەرفەتە هەنووكەییەكان، چ بە هاوبەشی لەگەڵ كەرتی حكومەت یان لە ڕێگەی دەرفەتی وەبەرهێنانەوە، بەپێی یاسای وەبەرهێنانەكە
سەرۆك وەزیران لە میانی كۆڕبەندەكەدا ڕایگەیاند : ئەنجوومەنی گەشەپێدانی كەرتی تایبەت بە سەرۆكایەتی ئەنجوومەنی گەشەپێدانی كەرتی تایبەت بە پلەی هەمیشەیی خۆی، كە لە ستراتیژی نیشتمانی بۆ پەرەپێدانی كەرتی تایبەت 2014-2030 سەریهەڵدا، كە ئەمساڵ پەسەندكرا، وەك پەیامێكی ڕوون بۆ پشتیوانی و پەرەپێدانی كەرتی تایبەت.
ناوبراو لە دانیشتنی دیالۆگدا لە میانی كۆڕبەندەكەدا بەپێی بەیاننامەكە وتی : گۆڕینی فەلسەفەی تاك ئابووریی دەوڵەت بە پشتیوانیكردنی كەرتەكانی كشتوكاڵ، پیشەسازی، بازرگانی و گەشتیاری بەدەست دێت، ئاماژەی بەوەشكرد: ئێمە سەرچاوەی سروشتیمان هەیە بۆ دامەزراندنی كەرتی پێشكەوتوو پیشەسازی بەردەوام كە پێداویستییەكانی بازاڕی ناوخۆیی دابین بكات و بتوانێت بەرهەمەكانی هەناردەی دەرەوەی وڵات بكات.
جەختیشی لەوە كردەوە: عێراق ناتوانێت وەك بازاڕی بەكاربەر بۆ كەرەستە و كاڵای هاوردەكراو بمێنێتەوە و ئاماژەی بەوەشكرد : یەك دەرفەتی كاری ڕاستەوخۆ لە كەرتی پیشەسازیدا 4-6 هەلی كاری ناڕاستەوخۆ لە كەرتەكانی دیكەدا دروست دەكات.
ئاماژەی بەوەشكرد : وەبەرهێنان لە سەرمایەی مرۆیی و دابینكردنی كارامەیی و ڕاهێنان و تواناكانی بۆی یەكێكە لە ئامانجە گرنگەكانی حكومەت، جەختیشی لەوە كردەوە كە كاتی ئەوە هاتووە كە ئابوری ئێمە بەستراوەتەوە بە سووڕی ئابووری جیهانییەوە و دامەزراندنی هەبێت و بنكەیەكی پیشەسازی بەهێز كە پشتگیری لە سەقامگیری دەكات.
ناوبراو لە درێژەی قسەكانیدا وتی : پێویستە پشتگیری لە كارگێڕی پیشەسازی بكرێت بۆ دابینكردنی پێداویستییە ناوخۆییەكان و تێكەڵبوون لەگەڵ پیشەسازییە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەكان و ئاماژەی بەوەشكرد : كەرتی تایبەت بەپێی خەمڵاندنەكانی ساڵی 2020،%81 كۆی ژمارەی یەكە پیشەسازییەكانی ئێستا پێكدەهێنێت، بە بەراورد بۆ 11% بۆ كۆمپانیا حكومییەكان، و 1% بۆ كۆمپانیا تێكەڵەكان.
ئاماژەی بەوەشكردووە : رێژەی بەشداریكردن لە كۆی بەرهەمی پیشەسازیدا هێشتا لەلایەن كۆمپانیا پیشەسازییە گشتیەكانی حكومەتەوە سەركردایەتی دەكرێت، جەختیشیكردەوە : پێویستی كەرتی تایبەت بەشداریكردن لە بەرهەمهێنانی پیشەسازی بۆ پیشەسازییەكانی خۆراك، دەرمانسازی، بیناسازی و كانگاكان.
ئاماژەی بەوەشدا : زۆر زیانمان بەهاوبەشییە بارزگانییەكان برد كە زیانی بە كۆمپانیا حكومییەكان گەیاند،هاوبەشكاریی سەركەوتووش هەیە كەبەشدارییان كردووە لە زیادكردنی هێلی بەرهەمهێنان و شایستەكردنی كرێكاران،جەختیشی كردەوە : لەهەوڵەكان بۆ بەهێزكردنی كەرتی پیشەسازیی تایبەت لەرێگەی خاوەندارێتی یەكەی پیشەسازی و بەشداریكردن لە هەوڵەكانی بەرهەم هێنان كردووەتەوە .
ئاماژەی بەوەشكرد: حكومەت لە ماوەی ساڵێكدا كاری لەسەر هەنگاوە پراكتیكییەكانی ڕێكارەكان كردووە، لەوانە دامەزراندنی سندوقی عێراق بۆ گەشەپێدان، كە ژینگەیەكی دروستی وەبەرهێنان بۆ كەرتی تایبەت دادەمەزرێنێت و ئێمە بە سەرمایەی یەك ترلیۆن دینار دەستمان پێكرد، تا بۆ ساڵی 2024 سەرمایەی بانكی پیشەسازی زیادكرا، و بۆ یەكەمجار گەرەنتی سەروەری بۆ وەبەرهێنان لە كەرتی تایبەتدا دابینكرد.
ئاماژەی بەوەشكرد :دەوڵەت لە ڕێگەی سندوقی پاڵپشتی هەناردەكردنەوە پاڵپشتی توانای هەناردەكردن دەكات، هەروەها دەستمان بە چاكسازیی پێكهاتەیی لە كەرتی بانكی و داراییدا كرد، كە گرنگە بۆ گەیشتن بە گەشەپێدان، هەروەها پاكێجێكی ڕێوشوێنمان دەستپێكرد كە بەشداربوو لە زیادكردنی هێڵەكانی بەرهەمهێنان بۆ بەرهەمهێنان لە دەرمانەكان، كە بەشداربوون لە زیادبوونی ڕێژەی گرێبەستەكان لە 21% بۆ 40%، ئاماژەی بەوەشكرد كە كەرتی تایبەت دەرفەتی هاوبەشیكردن لەگەڵ كەرتی پیشەسازی حكومەت یان وەبەرهێنان لە بوارە پیشەسازییەكان لەڕێگەی دەرفەتە هەبووەكانەوە هەیە.
جەختیشی لەوە كردەوە كە حكومەت جدییە لە بەدواداچوونی ڕاستەوخۆی ئێمە بۆ وەبەرهێنەر، هەروەها تیمی ڕاوێژكاری و لایەنی كەرتی، لە سەرەتاوە تا دەستپێكردنی بەرهەمهێنان، لە كۆتاییدا وتی: پڕۆژەی ڕێگای گەشەپێدان دەبێت شارە پیشەسازییەكان لە خاڵی دەستپێكەوە تا خاڵی پەیوەندیكردن لە توركیا نیشتەجێ بكەن، و ڕێگە بۆ زیاتر دەكاتەوە بۆ دەرفەتەكان.