بە بەشداری (INA) كۆڕبەندی میدیایی نێودەوڵەتی پێشنیاری ڕووبەڕووبوونەوەی زانیاری هەڵە و قسەی ڕق وكینە دەكات

جەدە - INA
ئەمڕۆ یەكشەممە كارەكانی كۆڕبەندی نێودەوڵەتی لە شاری جەدە لە شانشینی سعودیە لە ژێر ناوی میدیا و ڕۆڵی لە هەوكردنی ڕق و كینە و توندوتیژی و مەترسییەكانی زانیاری هەڵە و لایەنگری دەستیپێكرد، كە لەلایەن یاریدەدەری سكرتاریەتی پەیوەندییە دامەزراوەییەكانی كۆمەڵەی جیهانی موسڵمانان و یەكێتی ئاژانسەكانی هەواڵی ڕێكخراوی وڵاتانی هاوكاری ئیسلامی (UNA) بە بەشداریی ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) و ژمارەیەك وەزیر و سەركردەی میدیای ئیسلامی و نێودەوڵەتی ، باڵیۆز و كەسایەتییە ڕۆشنبیر و مافی مرۆڤـ، سەركردەی ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، بەتایبەتی ژمارەیەك لە ڕێبەرانی ئایینی خاوەن بەرژەوەندی و پێشنیاری پەیوەندیدار، هەروەها نوێنەری ئاژانسەكانی هەواڵی ژمارەیەك وڵات.
لە كۆڕبەندەكەدا كە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) ئامادەی بوو، بابەتگەلێكی جۆراوجۆری پەیوەست بە ڕۆڵی دامەزراوە ئاینییەكان و سەركردەكان لە بەرەنگاربوونەوەی ڕق و كینە لە ڕێگەی سەكۆی میدیاییەوە، و بەرپرسیارێتی ئەخلاقی میدیای نێودەوڵەتی لە مامەڵەكردن لەگەڵ پرس و ڕووداوە جیهانییەكان لە شێوازێكی بابەتیانە و هاوسەنگ، بە گرنگیدانێكی تایبەت بە پرسی فەڵەستین و ئەو زانیارییە هەڵانەی كە بەركەوتەی دەبێت.و لایەنگری میدیایی.
ئەمینداری گشتی كۆمەڵەی جیهانی موسڵمانان و سەرۆكی كۆمەڵەی زانایانی موسڵمان، د.محەمەد بن عەبدولكەریم عیسا لە وتارەكەیدا لە كۆڕبەندەكەدا ڕایگەیاند : تەوەری ئەم كۆڕبەندە دەست دەخاتە سەر ویژدانی مرۆڤەكان، بەتایبەت لەگەڵ نێودەوڵەتی گرنگیدان بەم بابەتە دوای زیادبوونی قسەی ڕق وكینە بەهۆی ئەوەی لەلایەن هەندێك دەزگای ڕاگەیاندنەوە پەخش دەكرێت، ئاماژەی بەوەشكرد : كە پرۆسەی ڕووبەڕووبوونەوەی مەترسیی زانیاری هەڵە و مەترسی هاوڕێیەتی ڕق، پێویستی بە یەكخستنی بیرۆكە و بۆچوون هەیە لە نێوان وڵاتانی جیاوازدا.
ئاماژەی بەوەشكرد : میدیاكان ڕۆڵێكی كاریگەریان هەیە بە كاركردنی كاریگەر بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی قسەی ڕق وینە و زانیاری هەڵە و هەوڵدان بۆ لەتكردنی كۆمەڵگا، هەروەها لە پێناو پاراستنی ئاشتی كۆمەڵایەتی و بەرزكردنەوەی دۆستایەتی نێوان گەلان و دووركەوتنەوە لە شەڕەكان.
لە بەرامبەردا نوێنەری بەڕێوەبەری ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) لە مەكۆكەدا عەلی جاسم سەواد لە وتارەكەیدا لە میانی دانیشتنەكانی گفتوگۆ كە لە پەراوێزی مەكۆكە بەڕێوەچوو، ڕایگەیاند : كاری ڕاگەیاندن نییە جگە لە كاریگەرییەكانی سیستەمی كۆمەڵایەتی باو بەدەست هاتووە، و شێوازی مامەڵەكردن لەگەڵ میدیا پەیوەندی بە شێوازی بەكارهێنانیەوە هەیە لە ڕێگەی ئەوەوە كۆمەڵگا لە سەردەمی جۆراوجۆردا مامەڵەی لەگەڵدا كردووە، جگە لە مامەڵەكردنی لەگەڵیدا خەڵك، هەروەها ئەو ڕۆڵەی كە لە سیستەمی كۆمەڵایەتیدا دەیگێڕێت، ئەمەش ڕادەی ئەو كاریگەرییانە پشتڕاست دەكاتەوە كە میدیا لەسەر كۆمەڵگا هەیەتی، ئاماژە بەوە دەكات كە پرۆسەی میدیا بەركەوتەی كەموكوڕییەكی ڕوون دەبێتەوە كاتێك هەندێك لە پراكتیكەكانی میدیا هەندێك جار شكست دەهێنن سەبارەت بە ئەركە بنەڕەتییەكەی.
دووپاتیشی كردەوە : ئەخلاقی میدیایی لە بنەڕەتەكانی كاری ڕۆژنامەوانی و میدیاییدایە، چونكە كۆنترۆڵی ستەمكاریی میدیایی دەكات، پرۆسەی ڕاگەیاندن پاڵاوتە دەكات، هەروەها ئامانجەكانی ڕاگەیاندن لە خزمەتكردنی چاكی گشتی و بڵاوكردنەوەی ڕاستییەكاندا دەگەن، بۆیە زۆربەی وڵاتان پەنایان بۆ بردووە و بەهێزكردنی كۆدەكانی شەرەفی پیشەیی بۆ جەختكردنەوە لەسەر ئازادی میدیا بۆ گەیشتن بە ڕاستییەكان بە ڕێگەی ئاشتیانە و ڕەوا و پێشكەشكردنیان بۆ ڕای گشتی بە شێوەیەكی دادپەروەرانە كە بەرژەوەندی هەموو لایەنەكانی كۆمەڵگا و گەلەكەی گەرەنتی بكات.
ئاماژەی بەوەشكرد : پرۆسەی دیاریكردنی ناوەڕۆكی میدیایی و ئەو لایەنانەی تێدایە كە پەیوەندییان بە ڕووماڵی میدیاییەوە هەیە بە ڕەهەندێكی ئایینی و مرۆیی چەندین ساڵە بووەتە جێی مشتومڕ، ئەم بابەتەش بووەتە یەكێك لە كێشەكانی نێوان قوتابخانەكان و میدیا دامەزراوەكانی ئاراستە جیاوازەكان.
ناوبراو لە درێژەی قسەكانیدا وتی: هاوتەریب لەگەڵ ئەو هەلومەرجە هەستیارەی كە ئێستا ناوچەكە شاهیدی دەكات، بەتایبەتی دوای شەڕی غەززە و كاریگەرییە میدیاییە ئامانجدارەكانی دەرئەنجامی كە ڕەنگە قسەی ڕق وكینە زیاد بكەن و هاندەری توندوتیژی بن، بۆمان دەردەكەوێت كە ئەزموونی عێراقی لە دەركەوتنی لە كۆكۆنی ڕاگەیاندن ئاژاوە نوێنەرایەتی مۆدێلێكی ئەرێنی دەكات كە دەتوانرێت وەربگیرێت و ڕووبەڕووبوونەوەی قسەی هەوكردن و ناوەڕۆكی میدیا بە جێبەجێكردنی كۆمەڵێك یاسای میدیا، لەوانە:
1- پابەندبوونی پیشەگەرانی ڕاگەیاندن بە زۆرترین پلەی وردبینی و دەستپاكی و جیاكردنەوەی بۆچوون لە ڕاستییەكان بە ڕوونی.
2- ڕاپۆرتكردنی هەواڵەكان بە شێوەیەكی بابەتیانە و پابەندبوون بەوپەڕی چاودێری و ڕەچاوكردن لە بابەتەكانی پەیوەست بە ژیانی تایبەتی تاكەكان و كەرامەتی.
3- پابەندبوون بە بڵاونەكردنەوەی هەر بابەتێك كە بزانن درۆ، چەواشەكارانە یان نادروستە.
4- پابەندبوون بە متمانەپێكردنی گواستنەوەی زانیاری پەیوەست بە بابەتی فرەچەشنی بە شێوەیەك كە ئازادی ئایین و باوەڕ بەرز بكاتەوە.
5- پابەندبوون بە متمانە و بێلایەنی لە ڕووماڵكردنی ڕووداوە ئاینیەكان و بەكارهێنانی ئەو دەربڕینانەی كە هەر گروپێكی ئایینی لەبارەی خۆیەوە دەیگرێتەبەر.
6- پابەندبوون بە دووركەوتنەوە لە گشتاندنی كردەوەی تاكەكان بۆ پێكهاتەكان، نەبەستنەوەی ڕووداوەكان بە ڕەهەندێكی تاوانكارییەوە بە پاشخانێكی ئایینی و نەكێشان بۆ بڵاوكردنەوەی قسەی ڕق و كینە.
7- خۆپاراستن لە بڵاوكردنەوەی ناوەڕۆك كە دیمەنی توندوتیژی و خوێناوی لەخۆ بگرێت و چاودێریكردنی ئەو كارانەی كە پێشێلی ئایین و باوەڕ دەكەن، هەروەها كاركردن بۆ بەرهەمهێنانی مادەی میدیایی كە پەرە بە فرەچەشنی و گفتوگۆی نێوان ئایینەكان دەدات و بێڕێزییان پێ نەكات.