سەرۆکی کۆمار سێ هۆکار بۆ کەمی ئاو دیاری دەکات

بەغدا - INA 

ئەمڕۆ سێشەممە، عەبدول لەتیف جەمال ڕه‌شید، سەرۆک کۆماری 3 هۆکاره‌كانی کەمی ئاوی دەستنیشانکرد.

نووسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆک کۆمار لە ڕاگەیەندراوێکدا کە بەده‌ستی ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) گەیشتووە، ڕایگەیاندووە" نووسینگەی سەرۆکایەتی کۆمار بە هاوکاری له‌گه‌ڵ وەزارەتی ژینگە، ولە ژێر چاودێری عەبدوله‌تیف جەمال ڕەشید سەرۆک کۆمار ،وۆرک شۆپێکی تایبەت بە (گۆڕانکاریه‌كانی کەشوهەوا) ئەنجامدا. 

هه‌روه‌ها راگه‌یاند: وۆرکشۆپەکە بە ئامادەبوونی عەبدوله‌تیف جەمال ڕەشید سەرۆک کۆمار، نزار ئامێدی وەزیری ژینگە،  کامێل ئەلدلێمی سەرۆکی دیوانی سه‌رۆكایه‌تی و ژمارەیەک لە ڕاوێژکار و بەرپرسان لە سەرۆکایەتی کۆمار بەڕێوەچوو. وۆرک شۆپەکە بە به‌خوێندنەوەی چه‌ند ئایه‌تێكی قورئانی پیرۆز ووەستان و خوێندنەوەی سورەتی فاتیحە بۆ گیانی پاکی شەهیدانی عێراق و فەلەستین دەستیپێکرد.

سەرۆکی کۆمار وتارێکی پێشکەش کرد کە تیایدا دەستی خستە سەر کاریگەرییە بەرچاوەکانی گۆڕانی کەشوهەوا و قەیرانی ئاو لەسەر ژینگە و کشتوکاڵ و ئاماژەی بەوەدا کە هۆکارەکانی کەمی ئاو دەگەڕێتەوە بۆ چەند هۆکارێکی بنەڕەتی پەیوەست بە کەشوهەوا و كه‌می باران بارین و به‌رزبوونه‌وه‌ی پلەی گەرمی وشکەساڵی و بیابانبوون، چونکە بە هۆکارێکی دەرەوەی کۆنترۆڵی مرۆڤ دادەنرێت.

ئاماژەی بەوەشکرد كه‌هەوڵێكی به‌ پەرۆش هەیە بۆ بەکارهێنانی کۆکردنەوەی ئاو بۆ سودوەرگرتن لە باران و بارینی بەفر لە ناوچەکانی هەرێم و پەیڕەوکردنی شێوازی سەردەمیانە بۆ هەڵگرتنی لە دەریاچەکاندا لەڕێگەی عەمبارکردنی ستراتیژی و دروستکردنی بەنداوەکانەوە.

هه‌روه‌ها وتی "هۆکارەکەی دیکەی کەمی ئاو پەیوەندی بە سەرچاوە ئاوییەکانی عێراقەوە هەیە کە لە دەرەوەی سنوورە جوگرافییەکانیەتی، وڵاتانی سەرەوەش کۆنترۆڵی بڕی ئەو ئاوە دەکەن کە لە ڕێگەی ڕووبارەکانی دیجلە و فورات و لقەکانیانەوە بۆ وڵات دەڕژێت، ونەبوونی ڕێککەوتنی نێودەوڵەتی یان دوولایەنە بۆ ڕێکخستنی دابەشکردنی ئاو لە نێوان وڵاتانی سەرەوە و خوارەوە."

جەختیشی لەوە کردەوە : كه‌عێراق لەڕێگەی پەیوەندییەکانی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ، کە سەرچاوەی ڕووبار و لقەکانی تێدا هەڵکەوتووە، هەوڵدەدات پشکێکی دیاریكراو و دادپەروەرانە بەدەستبهێنێت کە پێداویستییەکانی ئاوی پڕبکاتەوە، هەروەها هەوڵدەدات پلانی کارپێکردنی بۆ دابینبکات، و ئەم وڵاتانە و پڕۆژەکانیان بۆ دامەزراندنی بەنداو و پڕۆژە لەسەر ڕووبارەکانی دیجلە و فورات کە پێویسته‌ کاریگەری لەسەر پشکی عێراق نه‌كات، ئاماژەشی كردبەوە كه‌هۆکاری سێیەمی کەمی ئاو پێویستی باشترکردنی بەڕێوەبردنی بەکارهێنانی ئاوە و پەیڕەوکردنی شێوازە مۆدێرنەکانی ئاودێری و کشتوکاڵیه، وته‌كه‌زی لەسەر پێویستی بەرزکردنەوەی ئاستی هۆشیاری و بڵاوکردنەوەی کولتوورێکی نوێی پاراستنی ئاو و خستنەڕووی ئەمە لە مەنهەجی قوتابخانەکاندا بۆ فێرکردنی خوێندکاران لە تەمەنێکی بچووکەوە بۆ عەقڵانیکردنی بەکارهێنانی گونجاوی ئاو و بەرەنگاربوونەوەی پاشماوەكانی.

هه‌روه‌ها وەزیری ژینگە، نزار ئامیدی، وتارێکی پێشکەشکرد و تیایدا ئاماژەی بە  کاریگەری پەرەسەندنی گۆڕانی کەشوهەوا لە عێراقدا کرد، لەوانە زیادبوونی وشکەساڵی، بیابانبوون، زریانی خۆڵ، کەمبوونەوەی ناوچە کشتوکاڵییەکان، لەدەستدانی ئیکۆسیستەمەکان،  و کاریگەرییە کۆمەڵایەتی و تەندروستی و ئابوورییەکانیان، وەک زیادبوونی هەژاری، کۆچکردن لە ناوچە زیانلێکەوتووەکانەوە، و هەڕەشەی ڕاستەوخۆ بۆ سەر ئاو، خۆراک و ئاسایشی کۆمەڵگا، جەختیش لەسەر ئەمە دەکاتەوە کۆنتێکستەکە ئەوەیە کە ئێمە ڕووبەڕووی هەڕەشەیەکی جددی دەبینەوە بۆ سەر نەوەکانی داهاتوو .

ئاماژەی بەوەشکرد"وەزارەتی ژینگە زۆر کاری کردووە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەو تەحەددایانە، بەو پێیەی سەرکردایەتی هەوڵە نیشتمانییەکان دەکات بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا، بەتایبەتی دوای ئەوەی عێراق بە فەرمی پەیوەندی بە ڕێککەوتنی کەشوهەوای پاریسەوە کرد، بەو پێیەی بەڵگەنامەی بەشدارییە نیشتمانییەکانی عێراقی تەواوکرد، کەچەترە بۆ چالاکییەکانی کەشوهەوا تا ساڵی 2030.

هاوکات کامێل دلێمی، بەرپرسی سەرۆکایەتی کۆماری کۆمار وتارێکی پێشکەش کرد کە تیایدا دەستی خستە سەر “کاریگەرییە جدییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا لەسەر ژیان و تەندروستی مرۆڤ، لە ئێستا و لە داهاتوودا”.

ناوبراو لە درێژەی قسەکانیدا وتی: گۆڕانی کەشوهەوا کە ڕووبەڕووی جیهان بە گشتی و عێراق بەتایبەتی دەبێتەوە ئەو شتانەی کە بە دەیان ساڵ پێشکەوتن لە بواری تەندروستیدا بەدەست هاتووە، بە تایبەت کە عێراق یەکێکە لەو وڵاتانەی کە زۆرترین زیانی بەرکەوتووە بەرامبەر بەو مەترسیانەی کە لە ئەنجامی ئەم ژینگەییە توندەوە دروست دەبێت تێکچوون کە بە بەرکەوتنی بە شەپۆلی گەرما و بارانبارینی ناڕێک و هەروەها وشکەساڵی و کەمی ئاو و کەمبوونەوەی ڕێژەی ناوچە سەوزەکان و زیادبوونی شووتی زەوی و کاریگەرییە نەرێنییەکانی لەسەر دۆخی ئابووری وڵات و ئاسایشی خۆراکی نوێنەرایەتی دەکرێت، کە ئاماژەیە بۆ پەرۆشی سەرۆکی کۆمار بۆ گرنگیدان بەو فایلانەی کە ڕاستەوخۆ پەیوەندییان بە ژیانی هاووڵاتییەوە هەیە بەپێی ئەولەویەتەکانی ئاسایش، سەقامگیری، ئاو و کەشوهەوا.”

لە درێژەی بەیاننامەکەدا هاتووە "چالاکییەکانی وۆرکشۆپەکە بە سەرپەرشتی بەڕێوەبەری گشتیی بەشی پلاندانان و گەشەپێدان لە سەرۆکایەتی کۆمار، سکافان جوندی دەستیپێکرد و بریتی بوو لە گفتوگۆکردن لەسەر توێژینەوە لەلایەن ژمارەیەک لە پسپۆڕانی پەیوەندیدار بە گۆڕانی کەشوهەوا و کاریگەرییەکانی لەسەر عێراق، و پێشبینییەکانی کەشوهەوا لە عێراق، هەروەها بەشدارییە دیاریکراوەکانی عێراق لەسەر ئاستی نیشتمانی و ڕەوتی کرداری کەشوهەوا، جگە لە ئامادەکارییەکانی عێراق بۆ کۆنفرانسی داهاتووی لایەنەکان لە ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی.