سەرۆك وەزیران دەستپێكردنی پرۆژەكانی كەمكردنەوەی كاربۆن لە كێڵگەی خۆرهەڵاتی بەغداد ڕادەگەیەنێت

مۆسكۆ  - INA

ئەمڕۆ چوارشەممە، سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران محەمەد شیاع سودانی، دەستپێكردنی پڕۆژەكانی كەمكردنەوەی كاربۆن لە كێڵگەی خۆرهەڵاتی بەغداد ڕاگەیاند، ئاماژەی بەوەشدا: كە عێراق بەدوای هەمەچەشنكردنی سەرچاوەكانی وزەدایە و جەختی لەوەشكردەوە: كە پڕۆژەی ڕێگای گەشەپێدان پاكێجێك لە ئامانجە ئابوورییە ئەرێنییەكان لە خۆدەگرێت.
سەرۆك وەزیران لە وتارێكدا لە كۆڕبەندی هەفتەی وزەی روسیا لە خولی شەشەمیدا، كە ئاژانسی هەواڵی عێراقی وەریگرتووە، رایگەیاند: ئێمە ئەمڕۆ بەناوی عێراق بەشداری لە كۆڕبەندی هەفتەی وزەی روسیا لە خولی شەشەمیدا دەكەین، و وتیشی:  هەماهەنگی لە بواری وزدا بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگییەكانی كارەبا و پیشەسازییەكانی نەوت و پێترۆكیمیایی و گاز، هەنگاوێكە كە پێشكەوتن پێشكەشدەكات و پاڵپشتمان دەبێت لە ڕووبەڕووبوونەوەی بەرزبوونەوەی خواست لەسەر وزە.
ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد: عێراق هەوڵدەدات سەرچاوەكانی وزە هەمەجۆر بكات و ئابوورییەكەی تەنها پشت بە نەوت نەبەستێت، و وتیشی:  حكومەتەكەمان چاوی لەسەر گۆڕینی وزەی جیهانی داناوە، كە نوێنەرایەتی پرۆژەكانی كەمكردنەوەی كاربۆن و وە پڕۆژەكانی كارایی وزە دەكات،  لەگەڵ پابەندبوون بە كەمكردنەوەی دەرچوونی كاربۆن تا ساڵی 2045، دەستمان كرد بە ڕاگەیاندنی پڕۆژەكانی كەمكردنەوەی كاربۆن كە لەلایەن بۆندی كاربۆنەوە پارە بۆ پرۆژەكانی گاز لە كێڵگەی خۆرهەڵاتی بەغداد دابین دەكرێت.
تەئكیدیشیكردەوە: كە وڵاتان دەتوانن كارایی وزە باشتر بكەن؛ سنوورداركردنی كەشوهەوا بۆ بەرەنگاربوونەوەی كاریگەرییەكانی كەشوهەوای سووتەمەنییە بەردینەكانە نەك خودی سووتەمەنییەكان، بۆ ئەوەی نەوت لەڕووی شوێنپێی كاربۆنی خۆیەوە بە ڕكابەری بمێنێتەوە، و وتیشی: عێراق هەنگاوی بڕیوە لە بوارەكانی وزەی نوێبووەوەدا، بە زیادكردنی توانای بەرهەمهێنانی وزەی خۆر كە بە سێ هەزار مێگاوات مەزەندە دەكرێت.
سەرۆك وەزیران راشیگەیاند: ئامانجێكمان داناوە بۆ دابینكردنی یەك لەسەر سێی پێویستی كارەبای ناوخۆ، لەڕێی وەبەرهێنانی سەرچاوە نوێبووەكانەوە تا ساڵی 2030، و وتیشی: بەردەوامین لە بەرزكردنەوەی تەكنەلۆژیای دەرهێنانی سووتەمەنییە بەردینەكان، بە ڕەچاوكردنی لایەنەكانی ژینگە لەم بوارەدا.
رونیشیكردەوە: حكومەتەكەمان بەردەوامە لە باشتركردنی وەبەرهێنانی گاز، لە ژێر سێبەری گەشەی جیهانی خواست لەسەر گاز كە زۆر لە دابینكردن زیاترە، و وتیشی:  حكومەتە یەك لە دوای یەكەكانی عێراق لە كاتی دۆزینەوەی نەوتەوە، وەبەرهێنانیان لە گازدا نەكردووە و پەنایان بۆ سوتاندنی بردوە و بووەتە هۆی بەفیڕۆدانی ئەم سامانە و پیسبوونی ژینگە، ئەمەش وایكرد كێشەكە دوو هێندە زیادی كرد لەگەڵ لەدەستدانی دەرفەتەكان و زیادبوونی پێویستی بە وزەی كارەبا، بۆیە عێراق ناچاربوو گاز هاوردە بكات.
سودانی ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد:  وەبەرهێنانی گاز لە ڕێگەی گەڕانی مۆڵەتدانی پێنجەم و شەشەمەوە، دەرفەتی كاركردن و هاوكاریكردن لەگەڵ هاوبەشە جیهانییەكان دەڕەخسێنێت و دەبێتە هۆی یەكخستنی زیاتر، و جەخت لە توانا و مافی عێراق دەكەینەوە، بە پێی ئەو سەرچاوە و توانایەی كە هەیەتی، بناغەیەكی تۆكمە بۆ هاوبەشی دادەمەزرێنێت.
باسی لەوەشكرد: ڕێگایەكمان هەڵبژارد كە ڕووبەڕووی ئاستەنگەكان دەبێتەوە بۆ كۆكردنەوەی ئەو كەسانە كە لەیەكتر دوورن لەگەڵ هەمەجۆركردنی سەرچاوەكانی وزە و ڕێگاكانی گواستنەوە بۆ كەمكردنەوەی مەترسییەكان و بەدەستهێنانی هەماهەنگی ئابووری و دامەزراندنی ئاسایش.
دووپاتیشیكردەوە: پڕۆژەی ڕێگای گەشەپێدانمان خستە بواری جێبەجێكردنەوە و بەردەوام بووین لە پرۆژەكانی، كە پاكێجێكی ئامانجی ئەرێنی ئابووری لە ماوەی مامناوەند و درێژخایەندا هەڵدەگرێت، وە وتیشی:  هەوڵ دەدەین كە پەیوەندییەكی كرداری گونجاو و بەڵێنپێدراو لە نێوان وڵاتانی ناوچەكە و جیهاندا بدۆزینەوە لە ڕێگەی پرۆژەی ڕێگای گەشەپێدان، و زۆر پێویستیشمان بە هەماهەنگی هاوبەش و ڕێگریكردن لە كێبڕكێی نەرێنی هەیە بۆ ئەوەی هاوسەنگی لە بازاڕی وزەدا بەدەست بهێنین.
راشیگەیاند: هەندێك كەس گومانیان هەیە لە میكانیزمی هەماهەنگی كە لە (ئۆپێك +) پەسەند كراوە، بەڵام ئێمە جەخت لەسەر گرنگی هاوسەنگی لە نێوان دابینكردن و داواكاری و ڕێگریكردن لە داڕمانی ئابووری و دەرئەنجامە سیاسی و كۆمەڵایەتییەكانیان دەكەینەوە، و  ئەم میكانیزمانەی هەماهەنگی تەنها نرخی نەوت ناكەنە ئامانج، بەڵكو پشتگیری سەقامگیری بازاڕی جیهانیش دەكەن بۆ دڵنیابوون لە بەرژەوەندی بەرهەمهێنەر و بەكاربەر و وەبەرهێنەر بە هەمان شێوە.
تەئكیدیشیكردەوە: كە حكومەتەكەمان چاكسازی ئابووری و هەمەجۆركردنی ئابووری خستۆتە پێشینەكانی لە ڕێگەی پڕۆژە یەكخراوەكانەوە بۆ وزە و پیشەسازی و پێترۆكیمیایی و پیتێنەر و خزمەتگوزارییەكانی كۆمەڵگا، و وتیشی:  ئێمە پلانمان داڕشتووە كە 11 كێڵگە لە خۆدەگرێت بۆ ئەوەی ببێتە یەكەم دەستپێكردن بەرەو ئەو پڕۆژانە، و  داوا لە كۆمپانیا نێودەوڵەتییە تایبەتمەندەكان دەكەین وەبەرهێنان لەم دەرفەتە بەڵێنپێدراوانە بكەن لە ژێر سێبەری پابەندبوونی حكومەت بۆ دروستكردن و باشتركردنی ژینگەی كار بۆ كەرتی تایبەتی ناوخۆیی و بیانی.
جەختیشیكردەوە: كە پێویستمان بە هەماهەنگی هەوڵەكانمانە و بودجە تەرخان بكەین و وەبەرهێنانی هاوبەش و گەورە بكەین لە تەكنەلۆژیای مۆدێرن و ژێرخانی پێویست بۆ پەرەپێدانی تەكنەلۆژیای دەرهێنان و پاڵاوتن.