سەرۆک وەزیران: هەڵبژاردنی پێشوەختە بەپێی هەڵوەشاندنەوەی ئەنجومەنی نوێنەران ده‌بێت و حکومەتیش ئامادەیە
سیاسی
- 26-09-2023, 11:31
به‌غدا-INA
محه‌مه‌د شیاع سودانی سه‌رۆكی ئه‌نجوومه‌نی وه‌زیران دیدارێكی رۆژنامه‌وانی له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌ی ناشیۆناڵ سازیكردووه و ئه‌مانه‌ی خواره‌وه گرنگترین وته‌كه‌نانی سودانین له‌م دیداره:
🔷 تێڕوانینێکمان پێشکەش کرد بۆ هاوبەشیکردن لەگەڵ وڵاتانی ناوچەکە لە ڕێگای گەشەپێدان و ئەویش بۆ یەکەم جارە کە پڕۆژەیەک بخرێتەڕوو داوای هاوبەشی لە هەمووان بکرێت.
🔷 کاتێک بارودۆخی ئاسایشی عێراق نالەباربوو لە کاتی بڵاوەکردنی داعشدا، کاریگەری لەسەر هەموو ناوچەکە دروست بوو و ملیۆنان کەس ڕوویان لە کۆچ کردن کرد، بۆیە پێویستە سەقامگیری عێراق بپارێزرێت.
🔷 ناکۆکییە سیاسییەکان لە عێراقدا لە چوارچێوەی سروشتی خۆیاندان و پەنا بردن بۆ دادگای فیدراڵی نیشانەی تەندروستی سیستەمی سیاسییە.
🔷 هەموو هێزە سیاسییەکان ئەمڕۆ باس لە دابینکردنی خزمەتگوزاری و گەشەپێدانی ئابووری دەکەن، ئەمەش پاش ئەوەی کە پێشتر باسی تایەفەگەری و پێکهاتەیی دەکرا.
🔷 زیاتر لە 300 پارتی تۆمارکراو بەشداری لە هەڵبژاردنە ناوخۆییەکاندا دەکەن، ئەمەش نیشانەیەکی تەندروستی سەقامگیرییە.
🔷 یاسای پاراستنی کۆمەڵایەتی چارەسەری هەژاری فرەڕەهەندی دەکات و لە ساڵی 2023 دا 4 ملیار دۆلار تەرخانکراوە بۆ چارەسەرکردنی هەژاری، هەروەها کۆمەکی پارە هەیە بۆ خوێندکارانی قوتابخانە و کۆلێژ و منداڵانی خێزانە هەژارەکان لە پێناو ڕێگریکردن لە پەرەپێدانی هەژاری لەناو خێزانەکەدا.
🔷 فۆرمی خۆراک بە جۆرێکی دیاریکراو دابەش دەکرێت بەسەر هەموو هاوڵاتیاندا، و فۆرمێکی دیکە هەیە کە جۆرێکی باشترە و دابەش دەکرێت بەسەر ئەو کەسانەی کر تۆڕی پاراستنی کۆمەڵایەتیی دەیانگرێتەوە.
🔷 ئەو چارەسەرانەی کە لە چوارچێوەی بودجەی سێ ساڵدا هەیە بۆ دۆخی هەژاری، دەتوانن لە ماوەی پێنج ساڵدا کۆتایی بە ڕێژەی هەژاری لە عێراق بە شێوەیەکی ڕیشەیی بهێنن.
🔷 ئێمە هیچ جێگرەوەیەکمان نییە جگە لە پشتیوانیکردنی کەرتی تایبەت و دانیشتنی ئەنجومەنی وەزیران یان ئەنجومەنی وەزیرانی ئابووری بێ بەش نییە لە بڕیاردان لە بەرژەوەندی ئەم کەرتە.
🔷 شەڕێک هەیە دژ بە گەندەڵی و ئێمە گەڕاندنەوەی پارە و کەسە داواکراومان خستۆتە چوارچێوەی سیاسەتێکی سیستماتیکەوە بۆ نەهيشتنی گەندەڵی.
🔷 چاکسازییەکان لە باج و گومرگ و پارەدانی ئەلیکترۆنی هەموویان ژینگەیەک دادەمەزرێنن بۆ ڕاکێشانی کەرتی تایبەت لەگەڵ ئاسانکاری کردنی کارەکانی.
🔷 نرخی دۆلار پەیوەندی بە چاکسازییە تایبەتەکانی کەرتی بانکی و داراییەوە هەیە و حکومەت دەستی کردووە بە جێبەجێکردنی چاکسازییەکان سەرەڕای تێچوونی کۆمەڵایەتی.
🔷 گۆڕانکارییەکانی نرخی ئاڵوگۆڕ شەڕێکە لە نێوان وڵاتێکدا کە دەیەوێت مامەڵەی ڕاست جێگیربکات و لە نێوان گروپێک کە پێشتر لەسەر دۆلار دەژیان.
🔷 دەروازە نایاساییەکان کاڵا هاوردە دەکەن بەبێ ئەوەی باج بدەن، ئەوەش ئەو پارەیە کە دەچێت بۆ نرخی هاوتاوە.
🔷 بانکە تایبەتەکان دۆلار لە بانکی ناوەندی وەردەگرن و لە بازاڕی هاوتادا دەیانفرۆشن، ئەوانەش دەگەن بە سزاکانیان.
🔷 عێراق چالاکە لە بەکارهێنانی ڕۆڵی سەرەکی خۆی لە نزیککردنەوەی بۆچوونەکان لە یەکتر، و سەرکەوتوو بووە لە ئەنجامدانی ئەو کارە و لە ناوچەکەدا بەردەوامە.
🔷 پڕۆژەی ڕێگای گەشەپێدان باشترین و کورتترین پڕۆژەیە لە ڕێگای خۆیدا و کەمترین تێچووی گواستنەوەیە لە نێوان پڕۆژە ڕاگەینراوەکانی ناوچەکە، هەروەها ئامانجی بازرگانی نێوان ئاسیا و ئەوروپا بەدەست دەهێنێت.
🔷 بوونی سوریا بە سیستەمە سیاسیی و خەڵکەکەیەوە، باشترە لە جێگرەوەیەکی نەناسراو کە لەوانەیە ناوچەکە بخاتە شەڕێکی دیکەوە لەگەڵ داعش و هەر نالەبارێکی ئەمنی لە سوریا تیرۆریستە دڕندەکان بەردەدات و ئاسایشی عێراق و ناوچەکە دەکاتە ژێر هەڕەشەوە.
🔷 لە یەکەم ڕۆژەوە ڕاوێژکارێکی تایبەتمان بۆ مافەکانی مرۆڤ دامەزراندوە و هەندێک لێکۆڵینەوە پێویستیان بە کات هەیە لە چوارچێوەی یاسادا، و هیچ زیندانییەک یان ڕاگیراوێکی فەرمی بەبێ فەرمانی دادوەری نییە لە زیندان.
🔷 داعش ئەمڕۆ هەڕەشە دروست ناکات بۆ سەر دەوڵەتی عێراق و چیتر بوونی هاوپەیمانانی نێودەوڵەتی گرنگ نیە کە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی داعش پێکهێنرابوو.
🔷 لە ماوەی ئەم مانگەدا لیژنەی هاوبەش لەگەڵ لایەنی ئەمەریکا کۆدەبێتەوە و جەخت لە پەیوەندییە دوو قۆڵییەکان لەگەڵ ویلایەتە یەکگرتوەکان دەکەینەوە بۆ هەماهەنگی ئەمنی و ئێمە لە هەموو بوارەکاندا کراوەین.
🔷 توندترین سزا کە لە دژی تیرۆریستان دەردەچێت سزای لە سێدارەدانە و هەر کەیسێک بە تێکڕای بەسەر 45 دادوەردا تێپەڕ دەبێت پێش ئەوەی لە سێدارەدان شێوەیەکی کۆتایی وەربگرێت.
🔷 یاساکانی لێخۆشبوون دەرفەتێکی دا بە دووبارە دادگاییکردنەوەی هەموو تاوانباران، لەوانە ئەو کەسانەی کە سزای لەسێدارەدانیان بەسەردا سەپێنراوە، بەپێی یاسای عێراقی، گەرەنتییەکان بەردەستن و لە حەوت حاڵەتدا کەسی تاوانبار مافی دووبارە دادگاییکردنەوەی هەیە.
🔷 ئەو هێزانەی کە حکومەت پێکدەهێنن متمانەیان بە حکومەت و جێبەجێکردنی بەرنامەی حکومەت هەیە.
🔷 کۆنفرانسی بەغدا لەسەر داوای شانشینی یەکگرتوو و ئەڵمانیا و ئیسپانیا و ئیتاڵیا فراوان دەبێت بۆ ئامادەبوون و بەشداریکردن.
🔷 هەڵبژاردنی پێشوەختە بەپێی هەڵوەشاندنەوەی ئەنجومەنی نوێنەران بۆ خۆی دێت و دواتر حکومەت ئامادەیە بۆ هەر هەڵبژاردنێک، بەڵام بە پێی خوێندنەوەکانمان هێزە سیاسییەکان متمانەیان بە حکومەت هەیە.
🔷 بە ڕێزەوە سەیری بزووتنەوەی گەل دەکەین و پشتیوانی لە هەموو کردارەکانی خۆپیشاندانی ئاشتیانە دەکەین و بە بەرپرسیارێتی و لە چوارچێوەی یاساییدا مامەڵە لەگەڵ خۆپیشاندانەکاندا دەکەین.
