سەرۆك وەزیران: لە ماوەی دوو ساڵدا پشت بە غازی عێراق دەبەستین بۆ كارپێكردنی وێستگەكانی كارەبا

بەغداد  - INA
ئەمڕۆ پێنجشەممە، سەرۆك وەزیران محەمەد شیاع سودانی، تەئكیدیكردەوە: كە عێراق لە ماوەی دوو ساڵدا پشت بە غازی عێراقی دەبەستێت بۆ كارپێكردنی وێستگەكانی كارەبا، و هەروەها جەختی لە ڕەتكردنەوەی هەر دەستدرێژییەك بۆ سەر سنووری عێراق لە لایەن لایەنی توركی یان ئێرانی كردەوە.
سودانی لەمیانەی چاوپێكەوتنی رۆژنامەوانی لەگەڵ تۆڕی سی ئێن ئێن-ی ئەمریكی، كە لە نیویۆرك بەڕێوەچوو، بەپێی بەیاننامەی نوسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆك وەزیران كە بۆ ئاژانسی هەواڵی عێراقی ناردووە، رایگەیاند: وەزارەتەكانی دەرەوەی عێراق و ئەمریكا كاردەكەن بۆ ڕێكخستنی وادەی سەردانەكەی داهاتوو بۆ ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا، ئەمەش لە وەڵامی بانگهێشتی سەرۆك جۆ بایدن، هەروەها دەبێت ڕێككەوتنی چوارچێوەی ستراتیژیی گفتوگۆی لەسەر بكرێت و كارابكرێت، كە دۆسیەكانی ئابوری، پەروەردەیی و رۆشنبیری و ئەمنی لەخۆدەگرێت ، و خواستێكی جددی هەیە بۆ پەرەپێدانی پەیوەندییە دووقۆڵییەكان لە بوارەكانی دیكەدا.
سودانی ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد: عێراق وڵاتێكی كاریگەرە لە بازاڕی وزەدا، هەروەها دەرفەتی زۆر هەیە بۆ كۆمپانیا ئەمریكییەكان بۆ ئەوەی لە كەرتە جیاوازەكاندا كاربكەن، ئەمڕۆ عێراق پێویستی بە هێزی شەڕكەر نییە، جا لە ئەمریكاوە بێت یان لە باقی وڵاتانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی، و هێزە ئەمنییەكانی عێراق گەیشتوونەتە قۆناغێكی پێشكەوتووی ئامادەیی و توانایی، و وتیشی: داعش چیتر تەنیا گروپێك نییە كە لە بیابان یان ئەشكەوتەكاندا بەدواداچوونیان بۆ دەكرێت و مەترسی بۆ سەر عێراق دروست ناكات و واقیعی نوێش لەسەر بنەمای هاوكاری لە بوارە دیاریكراوەكاندا لەگەڵ هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دامەزراوە.
سەرۆك وەزیران هۆشداریشیدا، كە ڕەشنووسی یاداشتنامەی لێكتێگەیشتنمان لە وەزارەتی بەرگری ئەمریكاوە پێگەیشتووە، كە ئێستا لەژێر لێكۆڵینەوەدایە لەلایەن وەزارەتی بەرگری عێراقەوە، پەیوەستە بە فۆڕمی پەیوەندی نێوان عێراق و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی، و ئەوەی بۆ ئێمە گرنگە بەردەوامبوونی سەقامگیری ئاسایشی عێراقە، كە بۆ یەكەم جار بەهۆی حكومەت و هێزە سیاسییەكانەوە ڕوودەدات.
ئاماژەی بەوەشكرد: ئێمە هەر دەستدرێژییەك بۆ سەر سنووری عێراق ڕەتدەكەینەوە، لە لایەنی توركیا یان ئێرانەوە، هەروەها سەروەری عێراق ملكەچی هیچ موجامەلەیەك نییە، هەروەها پابەندین بەوەی ڕێگە نەدەین هیچ گروپێكی چەكداری بوونی خۆیان لەسەر خاكی عێراق بقۆزنەوە بۆ هێرشكردنە سەر وڵاتانی دراوسێ ، و ئێمە كاردەكەین بۆ پێكهێنانی لیژنە ئەمنییەكان لەگەڵ توركیا و ئێران، و دیاریكردنی خاڵە گرنگەكان و پابەندبوونەكان كە جێبەجێكراون، كە سەقامگیری لەسەر سنوور باشتر دەكات.
راشیگەیاند: لە ئێستادا گفتوگۆ لەگەڵ توركەكان دەكەین، هەروەها هەڵوێستی فەرمی خۆمان پشتڕاستكردۆتەوە لە ڕەتكردنەوەی هێرشەكان و ڕووبەڕووبوونەوەی هەر تێبینییەكی ئەمنی، لە ڕێگەی لیژنە هاوبەشەكان و دیالۆگەوە، هەروەها ئێران وڵاتێكی دراوسێیە و زۆر شتی هاوبەش لە نێوانماندا هەیە، وڵاتێكە پشتیوانی لە پرۆسەی سیاسی عێراق دەكات، و لە شەڕی تیرۆر و شەڕی داعشدا، و پەیوەندییەكانمان لەگەڵ هەموو وڵاتان ملكەچی پێوەری بەرژەوەندی هاوبەش و دەستوەرنەدان لە كاروباری ناوخۆیە، ئێمە گرنگی بە نزیكبوونەوەی بۆچوونەكانی نێوان ئێران و برا عەرەبەكانمان دەدەین، بە شێوەیەك كە یارمەتیدەر بێت لە بەهێزكردنی سەقامگیری ناوچەكە، ئێمە كار لەسەر ئەم بابەتە دەكەین و هەوڵەكانمان لەگەڵ سعودیە بەردەوامە، ئێمە خاوەنی بڕیاری نیشتمانی خۆمانین كە لەسەر بنەمای بەرژەوەندی نیشتمانی دامەزراوە و ئێمە ملكەچی خواستی كەسانی دیكە نین و بە ڕاستگۆیی قسە لەگەڵ هەمووان دەكەین لە حاڵەتی زیانگەیاندن بە سەروەری عێراق.
سودانی دووپاتیكردەوە: كە حكومەتەكەمان، لە ماوەی كەمتر لە ساڵێكدا، سەربەخۆیی وزەی تەواوەتی دامەزراند، لە ڕێگەی پڕۆژەكانی تۆتال، خولی پێنجەم، و پڕۆژەكانی هەوڵی نیشتمانی، و لە ماوەی دوو ساڵدا پشت بە غازی عێراق دەبەستین بۆ كارپێكردنی وێستگەكانی كارەبا، و ئێمە خاوەنی یەدەگی گەورەی غازی سروشتی و هاوەڵین، و پلانی ئابووریمان ئامانجی ئەوەیە عێراق بكاتە وڵاتێكی چالاك لە بازاڕی وزەی جیهانیدا.
سەرۆك وەزیران رایگەیاند: كاردەكەین بۆ هەمەچەشنكردنی سەرچاوەكانی ئابووریمان، و وەبەرهێنان لە غاز و داهاتی دارایی بۆ كاراكردنی كەرتەكانی كشتوكاڵ و پیشەسازی و بازرگانی، و توانای زیادكردنی بەرهەمهێنانی نەوتمان هەیە، بەڵام ئەمە لەژێر سیاسەتێكی لێكۆڵینەوەیدایە لەناو عێراق و لەگەڵ برا و دۆستەكانی لە ئۆپیك و ئێمە كاردەكەین بۆ گۆڕینی شێوازی بەكارهێنانی سامان لە عێراقدا، و چوون بۆ وەبەرهێنانی گونجاوی نەوت و داهاتەكانی لە گەشەپێدانی كەرتە گرنگەكاندا، و هاوكاری لەگەڵ وڵاتانی پێشكەوتوو و لەگەڵ ئەمریكا وەك هاوبەشێكی ستراتیژی بۆ عێراق، بەشدار دەبێت لە سەركەوتنی ئەم گۆڕانكارییە ئابوورییە.
سەرۆك وەزیران هەر لەو چاوپێكەوتنەدا رایگەیاند: گەلەكەمان چاوەڕێی بەدیهێنانی چاكسازییە خوازراوەكەیە، لە ئابورییەكدا كە دەوڵەتی عێراق دەیان ساڵە پەیڕەوی لێكردووە، گەندەڵیش تەحەدای ڕاستەقینەی بەردەم دەوڵەتی عێراقە، ئێمەش كاردەكەین بۆ ئەوەی بەپێی رێكارە یاساییەكان بیكەینە ئامانج،  ئێمە پێویستمان بە پاڵپشتی دۆستانە لە بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی و وەرگرتنەوەی پارە و كەسانی داواكراو رەگەزنامەی دووەمیان دەقۆزنەوە، پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی پشتیوانی عێراق بكات لەم هەوڵەدا، گۆڕانی كەشوهەوا نوێنەرایەتی هەڕەشەیەكی وجودی بۆ سەر عێراق دەكات، ئێمەش ستراتیژی نیشتمانیمان گرتۆتەبەر بۆ بەرەنگاربوونەوەی پیسبوون كە تا ساڵی 2035 درێژدەبێتەوە.
وتیشی: ئێمە گرنگیمان بۆ چارەسەركردنی كاریگەرییەكان دەستنیشان كردووە، لە وەبەرهێنانەوە لە غاز كە دەسوتێت، تا دەگاتە وزەی نوێبووەوە، هەروەها پێویستمان بە پاڵپشتی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی هەیە بۆ بەرەنگاربوونەوەی كاریگەرییەكانی گۆڕانی كەشوهەوا، ئێمە هیچ شوێنەواری كارەكانی دامەزراوە نێودەوڵەتییەكانمان نەدۆزیەوە كە پەیوەندییان بەم بەرپرسیارێتییەوە هەیە، كەمی ئاویش كاریگەرییەكی زۆری لەسەر زۆنگاوەكان و دابەزینی ئاستی ئاو لە دوو ڕووباری گەورەی وەك دیجلە و فورات هەیە، ئێمە بانگەواز دەكەین - لە ڕێگەی پلاتفۆرمی نەتەوە یەكگرتووەكانەوە - بۆ پێكهێنانی كوتلەی نێودەوڵەتی وڵاتانی ناوچەكە، عێراق، ئێران، و وڵاتانی ئەنجومەنی هاوكاری كەنداو؛ بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی كاریگەرییەكانی گۆڕانی كەشوهەوا.
لە دۆسیەی كۆتاییدا، سەرۆك وەزیران رونیكردەوە: كە دەزگا ئەمنییەكانمان لە خەمی دەستەبەركردنی ئاسایشدان بۆ هەموو ئەو كەسانەی دێنە عێراق، هەروەها ئەو ژنەی بە پاسپۆرتی ڕووسیەوە هاتۆتە ناو عێراق چەند مانگێك لەمەوبەر دیارنەماوە و ئێمەش بەدواداچوون بۆ پڕۆسەی دیارنەمانی دەكەین، ئێمە جدیین لە ئاشكراكردنی چارەنووسی و قبوڵی ئەم بابەتە ناكەین، عێراق میوانداری شاندی گەشتیاری و كۆمپانیا بیانییەكان دەكات، پرسی ئاسایشیش لە پێشینەی كاردایە و تەحەمول ناكرێت.