بڕیاره‌كانی كۆبوونه‌وه‌ی ئه‌مڕۆی ئه‌نجوومه‌نی وه‌زیران

به‌غدا-INA
سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران محەمەد شەیاع سودانى، ئەمرۆ سێشەممە، سەرۆکایەتی سی و حەوتەمین دانیشتنی ئاسایی ئەنجومەنی وەزیرانی کرد کە تیایدا باس لە پێشکەوتنە گشتییەکانی بارودۆخی گشتی وڵات کرا و گفتوگۆیان لەسەر ژمارەیەک دۆسیەی گرنگ کرد کە لە پێشینەکاندا بوون، هەروەها گفتوگۆیان لەسەر ئەو بابەتانە کرد کە لە لیستی کارنامەدایە و بڕیار و ڕاسپاردە تایبەتییان دەرکرد.

نوسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران له‌راگه‌یێندراوێكدا بۆ ئاژانسی هه‌واڵی عێراقی راگه‌یاندووه‌" بەئامانجی خێراکردن لە جێبەجێکردنی ئەو پلانانەی حکومەت کە پەیوەندییان بە کەرتی تەندروستییەوە هەیە، ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر ئەو ڕاسپاردانەی کە لە کۆبوونەوەی سی و چوارەمینی لیژنەی فەرمانی دیوانی (45 ی ساڵی 2018) دا هاتووە سەبارەت بە پەرەپێدانی ئامرازەکان و میکانیزمەکان و چارەسەرە پێویستەکان بۆ تەواوکردنی پرۆژەکانی نەخۆشخانە گشتییەکان و گرتنەبەری ڕێچکەی چوارەمی تایبەت بە بڕگەی (و) سەبارەت بە زیادکردنی ڕووبەری ژوورەکانی نەخۆشخانە و شوێنەکانی تر، هەروەها زیادکردنی بڕگەی (4) بۆ ڕاسپاردە گشتییەکان و ئەم ڕاسپاردانە پەیوەندییان بە چارەسەرکردنی هەڵئاوسانەوە هەیە کە تایبەتە بە کارەکانی بیناسازی و ئامێرەکان و کەرەستە میکانیکی و کارەباییەکان کە نرخەکەی بە دیناری عێراقییە و بە میکانیزمێکی تایبەت بە بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران (301 ی ساڵی 2021) و بڕیاری هەموارکردنەکەی (23174 ی ساڵی 2023)، هەروەها ڕاسپاردەکان بۆ چارەسەرکردنی ئامێر و کەرەستە پزیشکیەکان کە نرخەکانی ئێستای لەگەڵ نرخی گرێبەستەکەی گۆڕاوە، بەهۆی تایبەتمەندییەکانی و مۆدێلەکانییەوە و پێشکەوتنی تەکنەلۆژیای تایبەت بەو ئامێرانەوە، و چارەسەرکردنی تایبەت بە هەژمارکردنی زیادبوونی ڕووبەری بیناسازی بۆ هەموو پرۆژەکانی تری نەخۆشخانەکان بە گشتی.

لە چوارچێوەی پشتیوانیکردنی پیشەسازی دەرمانسازی نیشتمانیدا، ئەنجومەنی وەزیران ڕاسپاردەی ئەنجومەنی وەزیرانی ئابووری ژمارە (230183ق)ی پەسەند کرد سەبارەت بە هەموارکردنەوەی بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران ژمارە (23128) ی ساڵی 2023، کە بریتییە لە هەموارکردنەوەی باجی گومرگی کەرەستە سەرتاییەکانی تایبەت پیشەسازی دەرمانسازی بەم شێوەیەی خوارەوە:
- هەموارکردنەوەی باجی گومرگی بۆ ئامێر و پێداویستییە پزیشکیەکان و ئەو کەرەستانەی کە پێویستن بۆ کارپێکردنیان، کە لە کەرتی گشتییەوە هاوردە دەکرێن ببێتە ڕێژەی (5%)، و کەرتی تایبەتیش دەبێتە ڕێژەی (4%).

لەسەر بنەمای ڕاسپاردەکانی سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران بۆ چارەسەرکردنی بارودۆخی تەندروستی و کۆمەڵایەتی و کولتووری ئەدیبان، ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر تەرخانکردنەکەی بڕی (3) ملیار دینار لەلایەن وەزارەتی داراییەوە بۆ یەکێتی گشتی نووسەران و ئەدیبان لە عێراق لەسەر بنەمای بڕگەکانی یاسای یەکێتی گشتی نووسەران و ئەدیبان لە تەرخانکراوەکانی یەدەگی فریاکەوتن لەسەر بنەمای بڕگەکانی ماددەی شەشەمی یاسای بودجەی فیدراڵی بۆ سێ ساڵی دارایی.

لە دۆسیەی وزەدا، ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر ڕێگەپێدان بە کۆمپانیای پاڵاوتگەکانی باشوور کە سەر بە وەزارەتی نەوتە، لەو ڕێکارانەی کە لە ڕێنماییەکانی جێبەجێکردنی گرێبەستە حکومییەکاندا هاتووە (2ی ساڵی 2014) ، بە مەبەستی بەتواناکردنی لە جێبەجێکردنی ئەو بڕگانەی کە ماونەتەوە لە هەردوو گرێبەستی ژمارە (5243 یەکەی پاڵاوتنی چوارەم و یاریدەدەرەکانی)، و (5289 ڕاوێژکاری یەکەی ئەزمەرە) بەم شێوەیە:
- گرێبەستکردن لەگەڵ کۆمپانیاکانی (یۆکۆگاوا) و (هیتاشی) بۆ تەواوکردنی کارەکانی پەیوەست بە ئامێر و کارەبای ورد، و کۆمپانیای (ئینڕۆمۆڤ) بۆ تەواوکردنی کارەکانی پەیوەست بە مامەڵەکانی ئاو، بە تاکە شێوازی بەخشین بۆ هەریەک لەوان،  بەدەرکردن لە بڕگەکانی ماددەی (3/شەشەم) ، هەروەک چۆن بەڵێندەری لاوەکی کار دەکات لەگەڵ بەڵێندەرە سەرەکییەکە پێش ئەوەی کارەکە لێ بسێنرێتەوە، لەبەر ئەوەی گرێبەستەکانی کۆمپانیاکانی سەرەوە لە قۆناغی کۆتایی و تەواوبووندان.
- گرێبەستی ڕاستەوخۆ لەگەڵ کۆمپانیاکانی (UNIS) چیکی و (UOP) ئەمریکی بە مەبەستی تەواوکردنی کارەکانی ماوەی یەکەی ئەزمەرە، بەدەرکردن لە بڕگەکانی ماددەی (3/شەشەم).
- گرێبەستکردن لەگەڵ بەڵێندەرە لاوەکییەکان کە بە پێی پێویست لەسەر شوێنەکە کار دەکەن، بە مەبەستی تەواوکردنی کارەکانی جێگیرکردن و ئەو کارانەی کە ماون، بەدەرکردنی بڕگەکانی ماددەی (3) تایبەت بە شێوازی ڕیکلام و جگە لە جێبەجێکردنی بەڵگەنامە ستانداردەکان لە کاتی داواکردنی پێشنیارەکان بۆ جێبەجێکردنی گرێبەستەکانی سەرەوە.

لە پرۆسەی پەرەپێدانی کەرتی پەروەردە و بتەوکردنی، ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر پڕۆژە یاسای پەروەردەی زانکۆی حکومی تایبەتی کە لەلایەن ئەنجومەنی دەوڵەتەوە پێداچوونەوەی بۆ کراوە و ڕەوانەی ئەنجومەنی نوێنەران کراوە لەسەر بنەمای بڕگەکانی دەستوور ،بە ڕەچاوکردنی ئەو تێبینیانەی کە جێگیر کراون لە فەرمانگەی یاسایی ئەمیندارێتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران بە مەرجێک ڕێژەکە زیاتر نەبێت لە 10%ی کۆی وەرگرتن و هەموارکردنی ڕێنماییەکانی سندوقی خوێندنی باڵا، بۆ دڵنیابوون لەوەی کە وەزارەتی دارایی ئاگادار دەکرێتەوە لە هەژمار و خەرجی و داهاتەکانی سندوقەکە.

لە کۆبوونەوەکەدا ئەنجومەنی وەزیران چەند تەوەرێکی دیکەی تاوتوێ کرد و ئەم خاڵانەی خوارەوەیان پەسەند کرد:

یەکەم: وەزارەتی دارایی هەڵدەستێت بە وازهێنان و سڕینەوەی لە جیاتی فرۆشتنی ئەو شوقەیەی کە بەگوێرەی بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران (1970) ی ساڵی 2009 تەرخانکراوە بۆ خێزانی شەهید (عوسمان عوبەیدی) ، لەسەر بنەمای یاسای بەڕێوەبردنی دارایی فیدراڵی و بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران (23447) ی ساڵی 2023.

دووەم: پەسەندکردنی دەرکردنی سیستەمی هەموارکردنەوەی دووەمی یاسای کرێی كارەکانی بیمەی ژمارە (1) ی ساڵی 2008 لەسەر بنەمای بڕگەکانی دەستوور و یاسای ڕێکخستنی کارەکانی بیمە کە بە فەرمانی ژمارە (10) ی ساڵی 2005 دەرچووە، لەگەڵ بە ڕەچاوکردنی تێبینیەکانی فەرمانگەی یاسایی لە ئەمیندارێتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران.