بەغداد - INA
ڕاوێژكاری سەرۆك وەزیران بۆ كاروباری دارایی مەزهەر محەمەد ساڵح، ئەمڕۆ چوارشەممە، خەمڵاندنەكانی بانكی نێودەوڵەتی بۆ قەرزەكانی عێراق بە زیاتر لە 150 ملیار دۆلار بە زیادەڕۆییكردن و ناڕاستەقینەیە وەسف كرد، و ئاماژەی بەوەشكرد: كە هیچ شكستێك لە كاتی گەڕاندنەوەی قەرزەكان لە ماوەی زیاتر لە دە ساڵدا تۆمار نەكراوە.
ساڵح بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی ڕاگەیاند: پرسی قەرزە گشتییەكانی عێراق پێویستی بە شیكارییەكی پیشەیی هەیە بۆ مێژوو و وردەكارییەكانی، و وەرنەگرتنی ژمارەكانی بە بەهای ڕووكەش بەبێ شیكارییەكی لۆژیكی ڕوون، قەرزی ناوخۆی گشتی كە نزیكەی 71 ترلیۆن دینارە و تا ئێستاش سیستەمی بانكی حكومی خاوەندارێتی خۆی لەو قەرزانە لە شێوەی بۆندەكانی حكومەت و حەواڵەی گەنجینەی دەپارێزێت، كاتێك بە دراوی بیانی هەڵدەسەنگێندرێت بە نزیكەی 54 ملیار دۆلار مەزەندە دەكرێت، لە كاتێكدا قەرزە دەرەكییەكان كە تا ساڵی 2028 دەدرێن بە نزیكەی 23 ملیار مەزەندە دەكرێت، وە قەرزی دەرەكی هەیە كە لە دوای ساڵی 2028 دەدرێت، بۆیە قەرزی دەرەكی دەبێتە نزیكەی 30 ملیار دۆلار.
ئاماژەی بەوەشكرد: قەرزێكی هەڵپەسێردراو هەیە لەسەر ڕێككەوتنی یانەی پاریس ساڵی 2004، واتە قەرزە سەروەرییەكان پێش ساڵی 1990 كە سەر بە چوار وڵاتی كەنداو و چوار وڵاتی دیكەیە، كە نزیكەی 40 ملیار دۆلارە، وە ئەگەر چالاك بكرێن، ئەگەر دروست بن (چونكە " وەك زاراوەی ئابووری پێی دەوترێت، قەرزی بێزاركەرەكان، چونكە ئەوان پارەیان بۆ شەڕی عێراق و ئێران داوە" لەو كاتەدا ئەگەر دووبارە ڕاست بێتەوە، دەبێت بەپێی ڕێكەوتنی یانەی پاریس بۆ ساڵی 2004، بە ڕێژەی 80% یان زیاتر لێببڕدرێت، بۆ ئەوەی كەمتر بێت لە 9 ملیار دۆلار یان كەمتر.
ساڵح لە درێژەی قسەكانیدا باسی لەوەكرد: كە بانكی نێودەوڵەتی لە ڕاپۆرتە نوێیەكەیدا وتوویەتی كە قەرزەكانی عێراق 150 ملیار دۆلاری تێپەڕاندووە، وتی: ئێمە نازانین قەرزەكە چۆن هەژمار دەكرێت لە ڕاپۆرتی بانكی نێودەوڵەتی، چونكە لەوانەیە كورتهێنانی بودجەی فیدراڵی ساڵی 2023 لەخۆ بگرێت كە بە نزیكەی 64 ترلیۆن دینار مەزەندە دەكرێت، بەشێك لەو قەرزە بۆ گەیشتن بە قەرزی دەرەكی 50 ملیار دۆلار بەكارهێنرا، وەك چاوەڕوانییەك بۆ كۆی گشتی قەرزی گشتی لە سەرەتادا، كە بەدەستنەهێنرا، بۆیە خوێندنەوەی قەرزی ناوخۆیی و دەرەكی عێراق، كە لەلایەن بانكی نێودەوڵەتیەوە بڵاوكرایەوە، نزیكەی 152 ملیار دۆلارە، ئەمە زیادەڕەویكردنە نەك نزیكەی 84 ملیار دۆلار (بەدەر لە باڵانسی نەدراو لە ڕێككەوتنی یانەی پاریس وەك قەرزێكی بێزاركەر) و ئەوەی سەبارەت بە باڵانسی قەرزەكان بڵاوكراوەتەوە ناڕاستەقینە و لێكدانەوەیە.
ئەمە زیادەڕۆییە لەجیاتی ئەوەی نزیكەی 84 ملیار دۆلار بێت (جگە لەو هاوسەنگییەی كە لەسەر ڕێككەوتنی یانەی پاریس هەڵواسراوە وەك قەرزێكی قێزەون) و ئەوەی بڵاوكراوەتەوە دەربارەی پشكەكانی قەرزەكان ناڕاستەقینە و هەڵبژاردەیە.