‏INA چەند دۆسێیەكی تایبەت بە دەستپاكی لەگەڵ دادگای لێكولینەوە كەرخ تاوتوێ دەكات

بەغدا - INA
ئەمڕۆ سێشەممە، دادگای لێکۆڵینەوەی کەرخ کە تایبەتە بە دۆسیەی دەست پاكی، وردەکاریی 8 دۆسێی گرنگی ئاشکرا کرد، لەوانە ساختەکردنی زەوییەکانی ئەنبار، هاوکات ئاماژەی بە ڕێگریکردن لە بەهەدەردانی بڕی 38 ملیار دینار لە فەرمانگەی چاکسازیی عێراق، پشتڕاستی کردەوە یاداشتنامەی دامەزراندنی کارمەند لە دژی وەزیری پێشووی نەوت پەیوەندی بە تۆمارکردنی زیاتر لە ٢٠ موڵکی جیاوازەوە هەیە.
زەیا جەعفەر دادوەری دادگا، بە ئاژانسی هەواڵی عێراقیی ڕاگەیاند، "وتەی ئەندامێکی ئەنجومەنی نوێنەران سەبارەت بە یەکلاکردنەوەی دۆسیەی زەوییەکانی ئەنبار نادروستە، چونکە تۆمەتبار ئەحمەد کامێل دەستگیرکراوە تا دۆسیەیەکی پەیوەست بە دۆسیەیەکی پەیوەندیدار بە ئەنبارەوە و خانووبەرە لە ناوچەی فەللوجە، بەڵام هێشتا نەسەلمێنراوە و نەخراوەتەڕوو دەسەڵاتی دادوەری لێکۆڵینەوەی هەیە کە لەلایەن دەسەڵاتە پەیوەندیدارەکانەوە دەرچووە کە پرۆسەی ساختەکاری ڕوون دەکاتەوە کە ڕوودەدات"، ئاماژەی بەوەشکرد کە "هەموو لێکۆڵینەوەکان کە لەگەڵ ساختەکاری زەوی ئەنجام دەدرێن پەیوەندییان بە کارمەندانی دەوڵەت”.
ئاماژەی بەوەشکرد، "لێکۆڵینەوەکان لەو دۆسیەیەی کە دژی ئەحمەد کامێل وروژێنراون تا ئێستا بەردەوامن و تەواو نین، هەروەها تۆمەتبارەکە بە کەفالەتی دارایی ئازادکرا سەرەڕای تێپەڕبوونی ماوەیەکی زۆر بەسەر دەستگیرکردنیدا"، جەختیشیکردەوە "بۆ ئەوەی دۆسیەی زەوی ئەنبار تێکنەچێت لەگەڵ دۆسیەی تۆمەتبار ئەحمەد کامێل، بەو پێیەی پرسی زەوی سەربەخۆیە و پەیوەندی بە زانیاری و ساختەکاری هەیە، بەڵام هیچ بەڵگەیەک نەخراوەتە بەردەم دەسەڵاتی دادوەری بۆ ڕوونکردنەوەی ساختەکارییەکە.
ئاماژەی بەوەشکرد، "دادگا قەناعەتی بەوە هەیە لە ئەگەری ساختەکاریدا، بڕیارە کۆشکەکان بۆ فەرمانبەران و خاوەن موڵکەکان دیاریبکرێن، ئەگەر سەلمێندرا".
ناوبراو لە درێژەی قسەکانیدا، "پرسی زەوییە ئەنبارەکان پەیوەندی بە کۆمەڵێک فەرمانبەرەوە هەیە، بەو پێیەی دادگا بەردەوامە لە ڕێکارەکانی دەستگیرکردنی ئەو فەرمانبەرانە لە پارێزگای ئەنبار و شارەوانی پارێزگا و بەڕێوەبەرایەتی تۆمارکردنی خانووبەرە"، ڕوونیشیکردەوە "لیژنەکانی لێکۆڵینەوە هەیانە نزیکە کارەکانیان تەواو بکەن، و بەپێی ئەوەی لە لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکانەوە وەرمانگرتووە، ناڕێکی لە پرۆسەی دابەشکردنەکەدا هەیە لە زەویەکان بە ئیستغلالکردنی هەندێک کەلێن لە یاساکەدا بە پشتبەستن بە کۆمەڵگە هاوبەشەکان بۆ پێدانی زەوی، و لە ماوەی داهاتوودا، تۆمەتباران لەم حاڵەتەدا ڕەوانەی دادگا پەیوەندیدارەکان دەکرێت.
25 کارمەندی ئیدارەی چاکسازی دەستگیرکران
 جەعفەر ئاماژەی بەوەشکرد، "زانیارییەکان کە 5 مانگ لەمەوبەر لە دەستەی دەستپاکی وەرگیراون ئاماژەن بۆ نیازی خەرجکردنی بڕە پارەیەک لەلایەن فەرمانگەی  چاکسازی عێراقەوە بۆ کڕینی کەرەستە و کەلوپەل بەپێی ئەو تەرخانکردنە داراییانەی کە خراوەتە بەردەستی وەزارەتی داد، وەک ئەوەی دەستەی دەستپاکی ئەرکی پێسپێردرابوو". ئەنجامدانی بەدواداچوون سەبارەت بە دروستی زانیاری و پشکنین و بۆ دادگا ڕوونیکردەوە کە 28 کارمەند بوون ئەوان لە بەرێوەبەرایەتی چاکسازی عێراق ئامادەن لە دەرەوەی دەوامی فەرمی، هەروەها لیژنەکان بەڵگەنامەی ئاڵوگۆڕیان بۆ ئەو کەرەستانە ئامادە کردبوو کە ئامادە نەکرابوون، بەڵکو گەیشتوونەتە قۆناغەکە کە بە تەواوی ئامادەکارییان کردووە و چێکەکانیان دەرکردووە"، ڕوونیشیکردەوە کە "ئۆپەراسیۆنەکانی ئاڵوگۆڕکردن وەستان و تۆمەتبارەکان بە دەستگیرکردن دانران".
وە ئاماژەی بەوەدا کە "لێکۆڵینەوەکان لە دۆسیەکە سەلماندیان کە کارمەندانی بەشی چاکسازی عێراق مامەڵەی خەیاڵییان ئامادەکردووە بە سەرپەرشتی سێ کەسی سەرەکی ناو بەڕێوەبەرایەتی چاکسازی کە لە پەیوەندی لەگەڵ دۆسیەکەدا دەستگیرکراون"، ئاماژەی بەوەشکرد کە "ئەم مامەڵانە ئاشکرا بوون بۆ ئەوەی خەیاڵی بێت بە پشکنینی فرۆشگاکانی بەڕێوەبەرایەتی چاکسازی عێراق، کە دەریخست کە هیچ چوونە ژوورەوەیەک نەکراوە هیچ کام لە کەرەستەکان، بەڵکو ئەوەی لەلایەن کارمەندەکانەوە ئامادەکرابوو و بۆ ئۆپەراسیۆنەکانی ئاڵوگۆڕکردن، ڕەوا نییە بۆ بوونی یان خۆی پسوڵە لەلایەن بەشی چاکسازییەوە.
جەختیشی کردەوە کە "دادگا ڕێوشوێنی یاسایی بەپێی ماددەی 340ی یاسای سزادان گرتەبەر"، ئاماژەی بەوەشکرد، "ئەم پرۆسەیە بووە هۆی وەستاندنی خەرجکردنی بڕە پارە و بەهەدەردانی بە مەزەندەکردنی 38 ملیار دینار، بەپێی ئەو ڕاپۆرت و بەدواداچوونانەی کە پێشکەش بە 38 ملیار دینار کراوە". دادگا."
ئاماژەی بەوەشکرد، "ئەم بابەتە بەشێکە لە ستراتیژی دژە گەندەڵی ئەنجومەنی باڵای دادوەری سەبارەت بە ئۆپەراسیۆنی پێشوەختە"، ڕونیشیکردەوە "ئەنجامی دۆسیەکە باشە و تۆمەتباران لە پرۆسەی ڕەوانەکردنی دادگادان بۆ دادگاییکردن لە ڕۆژانی داهاتوو."
ئۆپەراسیۆنە چالاکەکانی دژە گەندەڵی
وە ئاماژەی بەوەدا کە "کاریگەری لە بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵیدا لە پێدانی زانیاری لەلایەن هاوڵاتیانەوە یان وەرگرتنی زانیاری بە دەسەڵاتی لێکۆڵینەوە پێش ڕوودانی تاوانەکە بەدەست دێت"، ڕوونیشیکردەوە کە "ئۆپەراسیۆنی پێشوەختە و ڕاگرتنی ئاڵوگۆڕی ساختە و ئاڵوگۆڕی نادروست زۆرن گرنگە لەبەر دوو هۆکار، کە بریتییە لە ڕێگریکردن لە ڕوودانی بەفیڕۆدانی پارەی گشتی پێش ئەوەی ڕووبدات." .
ئاماژەی بەوەشکرد، "ئۆپەراسیۆنی پێشوەختە ڕێگری دەکات لە ڕوودانی زیان و لێپرسینەوە لە سەرپێچیکار دەکات، بۆیە ئێمە ئارەزووی ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی پێشوەختە و گرتنەبەری ڕێکاری یاسایی بە خێرایی"، ئاماژەی بەوەشکرد، "رێنمایی ئەنجومەنی باڵای دادوەری هەیە سەبارەت بە جێبەجێکردنی ئەم ستراتیژە، بە تایبەتی ڕێوشوێنی خۆپارێزی پێشوەختە پێش ڕوودانی تاوانەکە."
هەواڵی ناڕاست
ئاشکراشی کرد، "دادگاکانی لێکۆڵینەوە تایبەتمەندن لە پرسەکانی دەستپاکی و سەرجەم دادگا و دادوەرەکان پابەندن بە وەرگرتنی هەواڵەکە بە وردی تەواو، هەروەها پابەندن بە گرتنەبەری ڕێکارەکان بۆ دڵنیابوون لە ڕاستی هەواڵەکە، بەو پێیەی ڕێوشوێن هەیە بۆ جیاکردنەوەی نێوانیان هەواڵی درۆ و ڕاست"، ئاماژە بەوە دەکات کە "هەموو ئەو هەواڵانەی پێشکەش بە دادگاکان دەکرێن گرنگییان پێدەدرێت وریا و ئەو ڕێوشوێنانە بگرنەبەر کە بڕیارە لەلایەن دادوەرە لێکۆڵینەوەکانەوە بگیرێنەبەر."
وە ئاماژەی بەوەدا کە "نیگەرانی هەیە کە ڕێوشوێنی یاسایی بەرامبەر هیچ کەسێک نەگیرێتەبەر تەنها دوای تەواوکردنی قۆناغەکانی کۆکردنەوەی دەرەنجامەکان و لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکان کە بوونی پێشێلکاری یان کەمتەرخەمی نیشان دەدەن، و دواتر ڕێوشوێنی یاسایی دەگیرێتەبەر."
سەبارەت بە زانیارییە نادروستەکان جەختی لەوە کردەوە کە "دادگا زانیاریی لە زۆر لایەنەوە وەرگرتووە، بەڵام مامەڵەی لەگەڵدا کردووە و ڕێکاری پێویستی گرتەبەر بۆ دڵنیابوون لە دروستی زانیارییەکان، کاتێکیش نەسەلمێندرا، زۆر سکاڵامان ڕەتکردەوە"، دڵنیایی دەداتە  هەموو ئەو کارمەندانەی دەوڵەت کە دادگاکانی لێکۆڵینەوە تایبەتمەند لە دەستپاکی ناتوانن ڕێکاری یاسایی یان کەسێکی دیاریکراو بکەنە ئامانج بە پشتبەستن بەو زانیاریانەی کە پێشکەش دەکرێن یان بڵاوکراونەتەوە.
ڕوونیشی کردەوە کە "دادگا لە زیادەڕەویکردن لەو زانیارییانەی کە لەلایەن زۆرێک لە لایەنەکانەوە پێشکەش دەکرێن، دوور ناکەوێتەوە، ئاماژەی بەوەشکرد "دادوەرەکان پابەندن بە جێبەجێکردنی یاساکە بە خستنەڕووی بەڵگەی ڕوون و ڕوون بۆ سزادانی کەسەکە بۆ ئەوەی ڕێکاری یاسایی لە دژی بگرنەبەر".
ئاماژەی بەوەشکرد، "دادوەرەکان دەبێت دوو لایەن لەبەرچاو بگرن، یەکەمیان بەرژەوەندی گشتی و پاراستنی سامانی دەوڵەتە، ئەوی دیکەش پاراستنی دۆسیەی تاکەکان و مافەکانیان".
وەزیری پێشووی نەوت
جەعفەر دووپاتی کردەوە کە "ئەو لێکۆڵینەوەیانەی کە لەلایەن دادگاکانەوە ئەنجامدراون، بوونی زانیاریی پەیوەست بە پێدانی بڕە پارەیەک بە ئیحسان عەبدولجەبار وەزیری پێشووی نەوت لەلایەن وەبەرهێنەرێکەوە دەرخستووە"، ئاماژەشی بەوەدا کە "لە پاشخانی لێکۆڵینەوەکان سەبارەت بەو بابەتە، دەرکەوت کە کۆمەڵێک خانووبەرە هەبوون کە بەناوی براکانی هاوسەری تۆمەتبارەوە تۆمارکراون، لەنێویاندا سێ خانووبەرە لە بەسرە، دوو موڵکی جیاواز، کە هەریەکەیان ڕووبەری ٩٠٠ مەتر و ١٤ شوقەی نیشتەجێبوونیان هەیە، خانووبەرەیەک بە ڕووبەری ١٠ دۆنم، و خانووبەرەیەک بە ڕووبەری ٦٠٠ مەتر لە ناوچەیەکی جیاواز لە