ڕاوێژكاری سەرۆك وەزیران داوای دەستپێكردنی بۆندەكانی گەشەپێدانی سەروەری بۆ عێراق دەكات
سیاسی
- 30-04-2023, 20:01
بەغدا - INA- نەسار حاج
ئەمڕۆ یەكشەممە ڕاوێژكاری دارایی سەرۆك وەزیران مەزهەر محەمەد ساڵح داوای دەستپێكردنی بۆندەكانی گەشەپێدانی سەروەری بۆ ڕای گشتی عێراق كرد بۆ پاڵپشتیكردنی سندوقەكانی گەشەپێدانی نیشتمانی، هاوكات ئاماژە بەوە دەكات كە 70%یبارستایی دراو لەگەڵ ڕای گشتیدا هەیە لە دەرەوەی سیستەمی بانكی.
ساڵح بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA)ی ڕاگەیاند: بەرزبوونەوەی كەڵەكەبوونی ساڵانە لە بەها و ڕێژەی خەرجییەكانی پەیوەست بە لایەنی ئۆپەراسیۆن لە بودجە گشتییەكانی عێراقدا، میراتێكە كە بەداخەوە زیاتر لە شەست ساڵ لەمەوبەر دەستیپێكردووە،ئەمڕۆش وەك خەرجییە ئۆپەراسیۆنییەكان داگیری دەكات و ڕێژەیەك كە دەگاتە 75%ی كۆی خەرجییە گشتیەكان بە بەراورد بە خەرجییە ڕاستەوخۆكانی وەبەرهێنانی حكومەت، كە لە ماوەی شەش دەیەی ڕابردوودا گۆڕاوە بۆ 25% و ڕەنگە كەمترلە كۆی خەرجییەكانی بودجە لە بودجەدا، دوای ئەوەی لە نێوان 65-70%ی كۆی خەرجییەكان بووە .
ئاماژەی بەوەشكرد : بەو پێیەی خەرجییەكانی كاركردن بە سروشتی مووچە، كرێ، خانەنشینی، و چاودێری كۆمەڵایەتی زاڵن كە بەتەنها لە ئێستادا زاڵن بەسەر خەرجییەكانی كاركردندا، كە لە 60%ی ئەو خەرجییە كەمتر نەبێت، هیچ ڕێگەیەك نییە بۆ ڕاستكردنەوەی هاوكێشەی گەشەپێدان جگە لە بە بەهێزكردنی ئەو پاشەكەوتەی كە لە ئەنجامی ئەو خەرجییانەدا دێتە ئاراوە و ئاراستەكردنیان بەرەو وەبەرهێنانی خوازراو.
لە درێژەی قسەكانیدا وتی : وەك ئەم خەرجیانەی كاركردن كە وەك داهاتی ساڵانە دەدرێت، پشكی پاشەكەوتكردن لەخۆدەگرێت كە لە 17% كەمتر نەبێت، جگە لە پاشەكەوتی كەرتی تایبەت و بەو پێیەی سیستەمی بانكی بە تەنیا ناتوانێت پاشەكەوت و كەڵەكەبوونی دارایی خاوەنەكانی بكێشێتەوە جگە لە سیاسەتی دارایی و دراوی لەبار بۆ دەستپێكردنی بۆندەكانی گەشەپێدانی سەروەری كە دەتوانرێت لە بازاڕی بۆرسەدا مامەڵەی پێوە بكرێت، مەودایەك كە هێشتا زۆر سنووردارە.
ڕوونیشیكردەوە : دەتوانرێت بە بەرژەوەندی و ئیمتیازاتی سەرنجڕاكێشەوە بخرێتە بازاڕەوە كە بۆ ڕای گشتی (بەشێوەیەكی ئیختیاری سەرنجڕاكێش) و بە گەرەنتی سەروەری بەرز لەكاتی پێگەیشتن، بەمەبەستی بەكارهێنانی داهاتی ئەو بۆندانەی پێشتر ئاماژەیان پێكراوە لە پرۆژەكانی گەشەپێدان ڕاستەوخۆ.
ئاماژەی بەوەشكرد : سیاسەتی بڵاوكردنەوەی بەكارهێنانی بۆندە مسۆگەرەكان ئامرازی كاریگەر و ڕاستەوخۆیە بۆ ئاڵوگۆڕی خەرجییەكانی كاركردنی حكومەت و لادانیان بەرەو (سندوقی گەشەپێدانی نیشتمانی) كە لە ڕەشنووسی یاسای بودجەی فیدراڵیدا ئاماژەی پێكراوە، وەك ئاماژە بەوەكراوە كە 70% لە بارستەی دراوی دەرچوو كە دەكاتە 100 تریلیۆن دینار،هێشتا لە دەرەوەی سیستەمی بانكی لەگەڵ خەڵك بە شێوەیەكی كۆكردنەوە لە سووڕانەوەدایە، كە كاریگەری نەرێنی لەسەر تەواوكردنی خولی داهاتی ساڵانەی نیشتمانی هەیە.
