بڕیارەكانی ئەنجومەنی وەزیران لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆیدا

سیاسی

20-03-2023, 22:12

+A -A

بەغدا- INA

ئەنجوومەنی وەزیران لە میانی دانیشتنی دەیەمین دانیشتنی ئاسایی خۆیدا كە ئەمڕۆ دووشەممە بەسەرپەرشتی محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق بەڕێوەچوو و چەند بڕیارێكی دەركرد.

نووسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆك وەزیرانی عێراق لە ڕاگەیەندراوێكدا كە بۆ ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) ناردووە و ڕایگەیاندووە :محەممەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق ئەمڕۆ دووشەممە دەیەمین دانیشتنی ئاسایی ئەنجومەنی وەزیرانی بەرێوەبرد كە شایەتحاڵی كۆبوونەوەی گفتوگۆكردن لەسەر بارودۆخی گشتی و پێشهاتەكانی كاروباری گشتی و لێكۆڵینەوە لەسەر كۆمەڵێك دۆسیە و پرس وجگە لە بەدواداچوون بۆ جێبەجێكردنی بڕیار و ڕێكارە پەسەندكراوەكانی پێشتر و دەركردنی ڕێنمایی بۆیان.

ئاماژەی بەوەشكرد : سەرۆكی حكومەت و وەزیرەكان ئاڕاستەیان كرد لە سەرەتای دانیشتنەكەدا بەبۆنەی جەژنی نەورۆزەوە پیرۆزبای لە گەلی كورد وهەرێمی كوردستان و گشت عێراق بەبۆنەی جەژنی نەورۆزەوە، بەهیوای ئەوەی هەمیشە ئەو بۆنەیە بۆ گەلەكەمان بەخێر وخۆشی بگەڕێتەوە لە هەرێمی كوردستانی عێراق و باقی وڵاتی خۆشەویستمان بە چاكە و خۆشگوزەرانی و سەقامگیرییەوە.

و لە درێژەی قسەكانیدا وتی : سەرۆكی حكومەت پیرۆزبایی لە گەلی عێراق و هەموو ئۆمەتی ئیسلامی كرد، بە بۆنەی نزیكبوونەوەی مانگی ڕەمەزانی پیرۆز، دوعای لە خێریكرد كە بیكاتە مانگی لێبوردن و ڕەحمەتی بۆ وڵاتەكەمان و هەموو كارێكی چاك و پەرستش لێیان قبوڵ بكات.

ئاماژەی بەوەشكرد : ئەنجومەنەكە ئەو دۆسیە و بڕیارانەی لەبەرچاو گرتووە كە لە بەرنامەی كارەكەیدا خراوەتەڕوو و بڕیاری گونجاوی لەبارەیانەوە داوە و ئاماژەی بەوەشكرد : لە بواری پاڵپشتیكردنی پیشەسازییەكانی دەرمانسازی و كاركردن بۆ خۆجێیكردنیان لە ئاستی ناوخۆدا بەمەبەستی بەرزكردنەوەی نیشتمانی و ڕێژەی بەسبوون بۆ دەرمانی گرنگ، ئەنجومەنی وەزیران ڕاسپاردەكانی كۆبوونەوەكەی پەسەند كرد و كۆبوونەوەكە لە 9ی ئازاری 2023 سەبارەت بە خۆجێییكردنی پیشەسازی دەرمانسازی بەڕێوەچوو، بەپێی ئەمانەی خوارەوە:

1- پاراستنی پۆلێنبەندی ئێستا بە دابەشكردنی دادپەروەرانە بەبێ گوێدانە پۆلێنكردن بۆ كارگە نیشتمانییەكان (A-B-C) ڕەوانەكردنەكە دەبێت بۆ هەموو كارگە نیشتمانییەكان بە بڕی یەكسان لە كەرەستەی بەرهەم هێنراو لەلایەن ئەوانەوە، بە هەمواركردنەوەی بڕگەی (3) لە مادەی حەڤدە لە كۆنتڕۆڵەكان بۆ كارگەكان، و هەڵوەشاندنەوەی دوو بڕگەی ( 4 و 5 تایبەت بە میكانیزمی دابەشكردن لەنێو ئەو كۆنتڕۆڵانەن بۆ دابینكردنی دەرمان لە كارگە نیشتمانییەكان كە لە نووسراوی وەزارەتی پلانداناندا ئاماژەی پێكراوە، لەگەڵ پابەندبوونی كارگە نیشتمانییەكان بە پەسەندكردنی تایبەتمەندی كوالیتی بەرز (cGMP) لە ئەگەری ئەوەی ئەم تایبەتمەندیانە بە تەواوی بەردەست نەبن، ماوەی (12) مانگ بە كارگەكە دەدرێت بۆ پابەندبوون بەم تایبەتمەندییانە.

2- ئازادكردنی پێشینەی كاركردن بۆ ئەو گرێبەستانەی لەگەڵ كارگەكانی دەرمانی نیشتمانی ئەنجامدراون، بەمەرجێك لە (50%) زیاتر نەبێت، بە لەبەرچاوگرتنی كۆنترۆڵ ژمارە (17) پەیوەست بە میكانیزمی مامەڵەكردن لەگەڵ پێشینەی كارپێكردن.

3- پێكهێنانی ئەنجوومەنی دەرمان (بە سەرۆكایەتی بریكاری وەزیری تەندروستی و ئەندامێتی بەڕێوەبەری گشتی بەشی تەكنیكی لە وەزارەتی تەندروستی، بەڕێوەبەری گشتی كۆمپانیای گشتی بەبازاڕكردنی دەرمان و پێداویستی پزیشكی (كیمادیا)، بەڕێوەبەری گشتی كۆمپانیای گشتی بۆ دروستكردنی دەرمان و پێداویستی پزیشكی لە سامەڕا و بەڕێوەبەری گشتی دەسەڵاتی گشتی گومرگی و بەڕێوەبەری گشتی بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی تاوانە ڕێكخراوەكان، جگە لە ئەندامێكی خاوەن كۆمپانیا تایبەتەكان كەرتی پیشەسازی دەرمان و نوێنەری سندیكاتەكان (پزیشك، پزیشكی ددان، و دەرمانخانە) بە مەبەستی یەكگرتنی كەرتی گشتی كە وەزارەتی تەندروستی نوێنەرایەتی دەكات، و كەرتی تایبەت و تێپەڕاندنی ئاستەنگەكان و تێپەڕاندنی ئاستەنگەكان.

4- دامەزراندنی شارە پیشەسازییەكان بۆ پیشەسازی دەرمان بە تەرخانكردنی زەوییە بەرفراوانەكان بۆ دامەزراندنی كارگەی دەرمان بە پێی یاسای شارە پیشەسازییەكان (2ی ساڵی 2019) بە هەماهەنگی لەگەڵ دەسەڵاتی شارە پیشەسازییەكان بە پێی یاسای پێشوو.

5- پێدانی قەرزی نەرم بە كارگەكانی ئێستا كە ئارەزووی پەرەپێدانی هێڵەكانی بەرهەمهێنانیان دەكەن، هاوكات سوككردنی مەرجەكانی گەرەنتی بانكی بۆ ئەوەی لەلایەن كارگەوە گەرەنتی بكرێن.

6- پەسەندكردنی نوسراوەكانی ڕەزامەندی وەزارەتی تەندروستی سەبارەت بە هاوردەكردنی كەرەستەی خاو و پێداویستی تر لەلایەن كارگە نیشتمانییەكانەوە بە هەماهەنگی لەگەڵ وەزارەتی دارایی (دەسەڵاتی گشتی گومرگ، دەسەڵاتی گشتی بۆ باج)، و دەسەڵاتی گشتی بۆ سنور پەڕینەوەكان، و ئاگاداركردنەوەی وەزارەتی بازرگانی و بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشەپێدانی پیشەسازی لەوە.

7- بەرزكردنەوەی باجی گومرگی لەسەر ئەو دەرمانە هاوردەكراوانەی كە بەرهەمێكی هاوشێوەی بۆیان هەیە لە ناوخۆدا بەرهەم هێنراوە بۆ 100%ی نرخی هاوردە بەپێی یاسای نیشتمانی پاراستنی بەرهەم لەڕێگەی جێبەجێكردنی یاسای بەرهەمە نیشتمانییەكانی عێراق ژمارە (11ی ساڵی 2010) وەك هەمواركراو .كۆمپانیا ناوخۆییەكانی بەرهەمهێنانی دەرمان دەتوانن هەماهەنگی لە نێوانیاندا بكەن.وە لە نێوان بەڕێوبەرایەتی گەشەپێدانی پیشەسازی لە وەزارەتی پیشەسازی و كانزاكان لەسەر ئەو بابەتە، بە پێی ئەو یاسایەی پێشتر ئاماژەی پێكراوە.

ڕاشیگەیاند : سەبارەت بە تەواوكردنی پەرەپێدانی چارەسەرەكان بۆ دۆسیەی وانەبێژی ئازاد، ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر گواستنەوەی وانەبێژی بێبەرامبەر و كارگێڕی بەخۆڕایی، بڕی (14825) بەپێی پێویستی ڕاستەقینە كە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی گشتی دابینكراوە و پەروەردەی بەغدا، سێیەم ڕەسافە بەپێی بڕیاری 315ی ساڵی 2019ی ئەنجومەنی وەزیران، لە 1ی 1ی 2023ەوە دەستپێدەكات، سەبارەت بە مانەوەی (20,666) وانەبێژ و كارگێڕی ئازاد لە كۆی ژمارەی (دەرەوەی پێویستی ڕاستەقینەی بەڕێوەبەرایەتی) ، دابەشكردنیان لەنێو بەرێوەبەرایەتییە گشتییەكانی پەروەردە لە پارێزگای بەغدا، یان بەسەر باقی وەزارەتەكانی تردا دەبێت.

ڕوونیشیكردەوە : ئەنجوومەنی وەزیران پاڵپشتی سەندیكا و فیدراسیۆنەكانە، بۆ ئەوەی ڕۆڵی ئەرێنی تەواویان بگێڕن، بڕیاریش بەمانەی خوارەوە دا؛

وەزارەتی دارایی خاوەنی ئەو موڵكانەیە كە بارەگای سەندیكا و فیدراسیۆنەكان كە بەپێی یاسای تایبەت دامەزراون لەسەریان دامەزراون، كە لەدوای ساڵی 2003ەوە درابوونە وەزارەتی دارایی، بە بێ قەرەبووكردنەوە بۆ ئەو سەندیكا و فیدراسیۆنانەی كە پێشتر ئاماژەیان پێكراوە، بەگوێرەی زەوییە میریەكان و یاسای خاوەندارێتی بینا ژمارە (3)ی ساڵی 1960، بەو مەرجەنا كە:

1. نەبوونی پارچە زەوی یان بینایەك لە دەسەڵات كە داوای خاوەندارێتی بكات كە گونجاو بێت بۆ مەبەستی ئەوە.

2- حكوومەت پێویستی بەو موڵك و بینایە نییە كە خاوەندارێتی بكرێت، بە پێی دەقی ئەو یاسایەی پێشتر ئاماژەی پێكراوە بۆ خاوەندارێتی موڵك و باڵەخانە میرنشینەكان.

3- بارەگا تەنها بۆ ئەو سەندیكات و فیدراسیۆنانە بەكاردەهێنرێت، وە بۆ هیچ مەبەستێكی تر دروست نییە، یان پێشكەشكردنیان بۆ وەبەرهێنان یان بۆ كرێ.

وەك تەواوكەرێك بۆ ڕێوشوێنەكانی پاڵپشتیكردنی كەرتی كشتوكاڵ، و هاندانی جووتیاران بۆ گرتنەبەری هەنگاوەكان بۆ عەقڵانیكردنی بەكارهێنانی ئاوی ئاودێری، ئەنجومەنی وەزیران ڕاسپاردەی ئەنجومەنی وەزیرانی ئابووری سەبارەت بە پەسەندكردنی دواخستنی قیستەكان بۆ سیستەمی ئاودێری بە مەڕەشە بۆ پڕۆژەی بەكارهێنانی تەكنەلۆژیای ئاودێری و میكانیزەكردنی مۆدێرن.

فەرمانگەكە دووپاتیكردەوە : ئەنجومەن لە دانیشتنی خۆیدا باسی لە باقی ئەو بابەتانە كرد كە لە بەرنامەی كارەكەیدا خراوەتەڕوو و ئەم بڕیارانەی خوارەوەی لەبارەیانەوە داوە:

یەكەم: هەڵوەشاندنەوەی بڕگەی (3)ی بڕیارنامەی كابینەی حكومەت (53ی ساڵی 2020)، سەبارەت بە پشكی گەنجینەی گشتی لە قازانجەكە، تا 1١ی كانونی دووەمی 2022.

دووەم / ڕەزامەندی بەردەوامبوون لە پەرەپێدانی ئەو بەرنامەیەی كە لەلایەن دەسەڵاتی گشتی بۆ گومرگەوە پێشكەش دەكرێت (بەرنامەی ڕاگەیاندنی گومرگی ئەلیكترۆنی) وەك بنەمایەك بۆ تۆڕكردن لە نێوان سەرجەم ناوەندەكانی گومرگی (وشكانی، ئاسمانی، و دەریا) لەگەڵ بارەگای دەسەڵاتی گشتی بۆ گومرگ و دەسەڵاتی دەروازە سنوورییەكان، بەپێی ئەو وەرەقەی هاوپێچكرا
وە، لەگەڵ زیادكردنێك لە كۆتایی بڕگەی چوارەمدا،دوای پەسەندكردنی ڕەشنووسی بودجەی گشتی فیدراڵی، بڕگەی پێنجەم لە ڕاسپاردەكاندا سڕاوەتەوە.

سێیەم/ پەسەندكردنی ڕاسپاردەی ئەنجومەنی وەزیرانی وزە (8ی ساڵی 2022) سەبارەت بە یەكلاییكردنەوەی ڕێككەوتن لەگەڵ كۆمپانیای (كۆكاز)ی كۆریای باشوور، بەڕێوەبەری كێڵگەی غازی كراچ، بەپێی ئەمانەی خوارەوە:

1- خەرجكردنی پاشماوەی ئەو بڕە پارەی یەكلاكردنەوەی ڕێككەوتن كە لە نێوان كۆمپانیای نەوتی ڕۆژئاوای ناوەڕاست و كۆمپانیای كۆكازی كۆریای باشوور ڕێككەوتوون؛ پێویستە پارە بدرێت بە كۆمپانیای (كۆكاز)ی كۆریای باشوور؛ بڕی (49,000,000) دۆلارە، تەنها چل و نۆ ملیۆن دۆلارە، بۆ ئەوەی بە شێوەی ماددی لەگەڵ نەوتی خاو (In-Kind) لە كۆمپانیای بەبازاڕكردنی نەوت سۆمۆ خەرج بكرێت، بەپێی ڕێككەوتنێكی یەكلاكردنەوەی كە گەرەنتی مافەكانی وەزارەتی نەوت دەكات، بەپێی بڕیارەكانی لیژنەی بۆچوون لە وەزارەت.

2- داڕشتنی فۆرمولێك بۆ ڕێككەوتنی یەكلاكردنەوەی نێوان هەردوولا، كە بەپێی ئەو گرێبەستە بۆ ماوەی ساڵێك كارا دەمێنێتەوە دوای واژۆكردنی، هەروەها كۆمپانیای (كۆكاز)ی كۆریای باشوور بەڵێن دەدات، بەپێی ئەم ڕێككەوتنە، هەموو شتەكانی خۆی بگوازێتەوە ماف و پابەندبوونە گرێبەستییەكان بەرامبەر بە كۆمپانیایەك یان كۆمەڵەیەكی كۆمپانیا نێودەوڵەتییەكان كە بەپێی ستانداردەكانی وەزارەتی نەوت شایستەن بۆ گۆڕینی لە پەرەپێدانی بوارەكەدا بەپێی مەرجەكانی گرێبەستی خزمەتگوزاری، جگە لە پابەندبوونی بە پێشكەشكردنی پاڵپشتی و پشتگیری تەكنیكی بۆ پڕۆژەكە بەبێ هیچ پابەندبوونێكی تری دارایی یان گرێبەستی، یان ئەوەی گرێبەستەكە دوای تەواوبوونی بەسەرچوو كۆتایی پێبهێنرێت لەو ماوەیەدا بەبێ بەدەستهێنانی ئۆپەراتۆرێكی جێگرەوە.

چوارەم: پەسەندكردنی ئەمانەی خوارەوە:

تێكەڵكردنی هەردوو بەشی (وزەی نوێبووەوە) لەگەڵ (ژینگە و ئاو) بۆ یەك بەش لە ژێر ناوی (بەشی ژینگە و ئاو و وزەی نوێبووەوە) لە وەزارەتی زانست و تەكنەلۆژیای یەكگرتوو، بە پشتبەستن بە بڕگەكانی وەزارەتی زانستی یەكگرتوو و یاسای تەكنەلۆژیا ژمارە (75)ی ساڵی 2012.

پێنجەم / پەسەندكردنی ڕاسپاردەی ئەنجومەنی وەزیرانی وزە (23007i) بۆ ساڵی 2023 پەیوەست بە نوێكردنەوەی گرێبەست لەگەڵ كۆمپانیای گشتی نەوتی میسر (EGPC) بۆ ساڵی 2023، بە بڕی گرێی (4) ملیۆن بەرمیل لە نەوتی خاوی مامناوەندی بەسڕە، بۆ مانگی حوزەیران بە دوو ملیۆن بەرمیل و بۆ مانگی ئابیش بە هەمان شێوە، لە ساڵی 2023ەوە بە هەمان مەرجی گرێبەستی پێشتر جێبەجێ دەكرا.

شەشەم/ پەسەندكردنی پێشنیارەكانی وەزارەتی ناوخۆ سەبارەت بە پەرەپێدانی كارەكانی بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆ، بەپێی ئەمانەی خوارەوە:

1- گواستنەوە و كارپێكردنی كارگەی هێمای هاتووچۆی خام لەسەر پارچە زەوی تەنیشت بەرێوەبەرایەتی هاتووچۆ لە سایدی ڕێگای خێرای ڕێگای محەمەد قاسم لە بەغدا، كە تەرخانكراوە بۆ وەزارەتی ناوخۆ، لەبری ئەو تاقیگانەی سەر بە وەزارەتی پیشەسازی و كانزاكان كە ئێستا لەسەری بنیات نراوە، بەمەرجێك ستافی ئەو كارانەی پێشتر ئاماژەیان پێكراوە بگوازرێتەوە و كارمەندان بە مەرجێك ئەمە هیچ دەرئەنجامێكی دارایی بەدوای خۆیدا نەهێنێت.

2- هەڵوەشاندنەوەی هۆبە و بەشەكانی ئەندازیاری هاتووچۆ لە هەریەك لە وەزارەتی بیناسازی و نیشتەجێكردن و شارەوانی و كارە گشتیەكان و شارەوانی بەغدا و شارەوانییەكان لە پارێزگاكان بۆ ئەنجامدانی ئەو ئەركەی كە پێشتر ئاماژەی پێكراوە كە مۆبیلیاتە، هەروەها دروستكردنی بەڕێوەبەرایەتییەك كە ناوی لێنراوە بەرێوەبەرایەتی ئەندازیاری ڕێگاوبان و هێماكانی هاتووچۆ كە ئەو هۆبە و بەشانەی پێشتر ئاماژەیان پێكراوە لەخۆدەگرێت و بەستراوەتەوە بە بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی گشتی لە وەزارەتی ناوخۆ بۆ ئەنجامدانی ئەو ئەركەی كە لە مۆبیلیاتدا ئاماژەی پێكراوە، بە پشتبەستن بەو دەسەڵاتەی كە دراوە بە سەرۆكی حكومەت بەپێی بڕگەكانی یاسای دروستكردنی پێكهاتەی كارگێڕی و تێكەڵكردنیان و دەستكاریكردنی پەیوەندییەكانیان، ژمارە (12) بۆ ساڵی 2011 بەمەبەستی ستانداردكردنی پسپۆڕی و ڕێكخستنی ئەرك و ئەركەكان لە چوارچێوەی كارەكانی ئەم بەڕێوەبەرایەتییە.