بڕیارەکانی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق لە دانیشتنی ئەمڕۆدا

سیاسی

28-11-2022, 21:18

+A -A

بەغداد/ INA

ئەمڕۆ دووشەممە، ئەنجوومەنی وەزیران لە میانی دانیشتنی شەشەمی خۆیدا،کە بە سەرپەرشتی "محەمەد شەیاع سودانی" سەرۆک وەزیرانی عێراق بەڕێوەچوو، کۆمەڵێک بڕیاری نوێی دەرچون.

نووسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆک وەزیرانی عێراق، لەبەیاننامەیەکدا کە بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) گەیشتووە، ڕایگەیاندووە"ئەمرۆ "محەممەد شەیاع سودانی" سەرۆک وەزیرانی عێراق ، سەرپەرشتی شەشەمین دانیشتنی ئاسایی ئەنجومەنی وەزیرانی کرد.

بەپێ بەیاننامەکە ،ئاماژەی بەوەداوە " ئەنجوومەنی وەزیران گفتوگۆی لەسەر دۆخی گشتی گشتی وڵات کردوە و گفتوگۆکردن لەسەر چەندین مەلەف کردوە

لەبواری خزمەتگوزاری و ئابووری و ئەو کێشانەی کە ڕووبەڕوویان دەبێتەوە بە مەبەستی دۆزینەوەی چارەسەری خێرا بۆیان.

بەیاننامەکە ئاماژەی بەوەشکردوە "ئەنجوومەنی وەزیران تاوتوێی ئەو پرسانەی کرد وە کە لە بەرنامەی کاردا بوون، پرسی یەکەمیش پرسی خاوەندارێتی زەوی بۆ بەکارهێنانی بۆ مەبەستی نیشتەجێبوون گۆڕدرا،هەروەها لەبەر ڕۆشنایی ڕێبازی حکومەت بۆ چارەسەرکردنی ئەم مەلەفە، و گۆڕینی ڕەگەزی زەوی کشتوکاڵی بۆ شوێنی نیشتەجێبوون بە شێوەیەکی ڕێکخراوتر، و بە مەرجێک بە کۆنترۆڵ و رێکاری یاسایی تێپەر ببێت ، هەروەک ئەنجومەنی وەزیران ئەم بڕیارانەی خوارەوەی پەسەند کرد:

1- هەموارکردنەوەی یاسای شارەوانی بەغدا و دامودەزگاکانی شارەوانی لە پارێزگاکە و دیزاینی بنەڕەتی شارەکە و گۆڕینی بەکارهێنانی جیاوازی ئەو زەوییانەی کە یەکەی نیشتەجێبوونیان لەسەر دروستدەکرێت بەشێوەیەکی هەڕەمەکی و خاوەندارێتی دەوڵەت، پێش دەرچونی ئەم بڕیارە.

2- کاراکردنی ئەمینداریەتی بەغدا، بە بڕیاری ئەنجومەنی فەرماندەیی شۆڕشی هەڵوەشاوە ژمارە (581ی ساڵی 1981) بەمەبەستی خاوەندارێتی ئەو زەوییانەی کە بەکارهێنانیان گۆڕاوە بۆ مەبەستی ئەم بڕیارە.

3- کاراکردنی دامودەزگاکانی شارەوانی لە پارێزگاکان، یاسای ژمارە (80ی ساڵی 1970) و ڕێنماییەکانی کاری پێکراو، بەبڕیارنامەی هەڵوەشێنراوی ئەنجومەنی شۆڕشی ژمارە (184ی ساڵی 2002) بەمەبەستی خاوەندارێتی زەوی کە بەکارهێنانیان گۆڕدراوە بۆ مەبەستەکانی ئەم بڕیارە.

4- ئەمینداریەتی بەغدا و دامودەزگاکانی شارەوانی لەپارێزگاکە ، لە ئامادەکردنی دیزاینی کەرتی بۆ ئەو ناوچانەی کە بڕگەکانی ئەم بڕیارە دەیانگرێتەوە بە شێوەیەک کە لەگەڵ دیزاینی مۆدێرنی شاردا بگونجێت.

٥-ئەمیندرایەتی بەغدا خاوەندارێتی، دامودەزگاکانی شارەوانی یە لە پارێزگاکە ،لەو زەویانەی کە بۆ مەبەستی ئەم بڕیارە تەرخانکراون ، بەو بەهایەی کە لەلایەن لیژنەکانی خەمڵاندنی سەرەوە دیاریکراوە ، بەپێی بڕگەکانی مادەکان (7، لە یاسای فرۆشتن و بەکرێدانی پارەی دەوڵەت (21ی ساڵی 2013)، جگە لە زیادکردنی ئاشکرا لە بڕگەکانی مادەی (40) کە لە یاسای پێشوودا هاتووە.

6- بەشی شارەوانی دەتوانێت ببێتە خاوەنی زەوی نیشتەجێبوون، بە هاوبەشی لەگەڵ یەکەی خانووبەرە.

7- پێویستە داواکاری خاوەندارێتی پابەندی ئەمانەی خوارەوە بێت:

أ - سودمەندی ڕاستەقینەی زەوییەکە بەپێی ئەو دەرخستە دەبێت کە لەلایەن یەکەی کارگێڕی پەیوەندیدارەوە دیاریکراوە، لەڕێگەی لیژنەیەک بە سەرۆکایەتی ئەمینداریەتی بەغدا ، پارێزگار لە پارێزگاکان ، و ئەندامیەتی، بەڕێوەبەری شارەوانی لە پلاندانانی شارەکان، بەڕێوەبەری تۆماری خانووبەرە، و نوێنەری وەزارەتی دارایی.

ب- داواکار دروست نییە خاوەنی زیاتر لە پارچە زەوییەک بێت .

ج- پێشکەشکردنی داواکاری بۆ بەڕێوەبەرایەتی شارەوانی پەیوەندیدار لە ماوەی 90 ڕۆژ زیاتر نەبێت لە بەرواری دەرچوونی ئەم بڕیارەوە.

8- ئەم بڕیارە لەسەر ئەو زەویانە جێبەجێ دەکرێت کە خاوەندارێتی دەوڵەتە، کە نەهۆمی نیشتەجێبوونیان لەسەر دروست کراوە بە پێکهاتەی جێگیر، هەروەها کۆمەڵگەیەکی نیشتەجێبوونی ئاسایی بێت.

9- ئەم بڕیارە ئەو زەویانە ناگرێتەوە کە بۆ پڕۆژەی سودمەندی گشتی تەرخانکراون.

10- وەزارەتی کشتوکاڵ وئەمینداریەتی بەغدا و شارەوانییەکان و یەکە کارگێڕییەکان بەدواداچوون بۆ حاڵەتەکانی سەرپێچیکردن بۆ سەر زەوییە کشتوکاڵییەکان و باخەکانی میوە دەکەن و دوای جێبەجێکردنی ئەم بڕیارە ڕێوشوێنی یاسایی بەرامبەر سەرپێچیکاران دەگرنەبەر، بە لەبەرچاوگرتنی ڕای بەشی یاسایی لە ئەمینداریەتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران، بەپێی یاداشتی ژمارە (١/١/١٢/٢٣٣٤) لە بەرواری ٣ ی شوباتی ٢٠٢٢، و هاوپێچ لەگەڵی بڕیاڕی ژمارە 15 ی ساڵی ٢٠٣٢.

11- پێویستە لایەنی پەیوەندیدار ڕێوشوێنی پێویست بگرێتەبەر بۆ ئەوەی لە داهاتوودا هیچ سەرپێچییەک نەکرێت.

هەروەها ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریدا ئەمانەی خوارەوەیدا:-
1-پاراستنی بڕە پارەیەک بە بڕی 10 ملیار دینار، بۆ دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عێراق، بۆ خەرجکردنی مووچەی فەرمانبەرانی ئەو دەزگایەی کە پێشتر ئاماژەی پێکراوە، لە جێبەجێکردنی بڕگەی (1، و 2) کە لە نوسراوی دیوانی چاودێری دارایی فیدراڵیدا ئاماژەی پێکراوە ، بە ژمارە (1/1/12/2334) لە بەرواری 3ی شوباتی 2022، هاوپێچ لەگەڵی بڕیارنامەی ئەنجومەنی وەزیران (15ی ساڵی 2022).

2- وەزارەتی دارایی بڕی 10 ملیار دینار بۆ خزمەتگوزاری ئاسایشی نیشتیمانی عێراق تەرخان دەکات، ئەمەش بە پشتبەستن بە بڕگەی (19)ی خشتەی (ب) هاوپێچ بە بەستنەوەی یاسای پاڵپشتی فریاگوزاری بۆ ئاسایشی خۆراک و گەشەپێدانی، کە لە بڕیاری کابینەی پێشوی حکومەت دەرچوە.

لەگەڵ پێداچونەوە بە ئەنجامدانی پاڵەوانێتی (کەنداوە ٢٥) کە لە پارێزگای بەسرە لە سەرەتای ساڵی داهاتوو بەڕێوە دەچێت، و لە ژێر ڕۆشنایی ئامادەکارییەکانی هەڵبژاردەی عێراق بۆ پاڵەوانێتییەکە، ئەنجومەنی وەزیران ئەمانەی خوارەوەی پەسەند کرد:

- پەسەندکردنی هەموارکردنەوەی بڕیارنامەی ئەنجومەنی وەزیران (222ی ساڵی 2022) سەبارەت بە پاڵپشتی بۆ پاڵەوانێتی تۆپی پێی جامی کەنداوی عەرەبی، بەم شێوەیەی خوارەوە:-

پارەدارکردنی وەزارەتی دارایی بە بڕی (3000000000) دینار، تەنها سێ ملیار دینار بۆ یەکێتی تۆپی پێی ناوەندی عێراق، کە گرێبەست لەگەڵ ستافی مەشق و ڕاهێنان دەکەن بۆ سەرکردایەتیکردنی هەڵبژاردەی تۆپی پێی نیشتمانی و بۆ دامەزراندنی کەمپی مەشق و پاڵەوانێتی و یارییەکان بۆ هەڵبژاردەی عێراق وەک ئامادەکارییەک بۆ پاڵەوانیەتیەکە.

هەر لەدانیشتەکەدا و لە چوارچێوەی هەوڵەکانی حکومەت بۆ پەرەپێدانی سیستەمی کارەبا لە عێراق، بە شێوەیەک کە بەشداربێت لە چارەسەرکردنی زۆرێک لە کێشە تەکنیکییەکان کە ڕێگری لە تۆڕی دابەشکردن دەکەن، ئەنجومەنی وەزیران ئەمانەی خوارەوەی پەسەند کرد:

1- وەزارەتی کارەبا گرێبەست لەگەڵ دەزگایەکی تایبەتمەندی ڕاوێژکاری نێودەوڵەتی دەکات بەمەبەستی داڕشتنی پلانێک بۆ جێبەجێکردنی پرۆژەی تۆڕی زیرەک، بەمەرجێک گرێبەستەکە لەماوەی (30) ڕۆژی دەوامدا ئەنجامبدرێت، بە زۆرترین، لە بەرواری دەرچوونەوە دەستپێبکات ئەم بڕیارە، وەک ئیستسنایەک لە ڕێنماییەکانی جێبەجێکردنی گرێبەستە حکومییەکان.

2- دەستەی ڕاوێژکاری کە لە بڕگەی (یەکەم)ی سەرەوەدا ئاماژەی پێکراوە، پێداچوونەوە بەو شتانەدا دەکات کە وەزارەتی کارەبا پێشکەشی کردووە بۆ پڕۆژەی پێشوو، لیستی مەرجەکان بۆ هەر دەرفەتێکی وەبەرهێنان ئامادە دەکات، مەودای کارکردن دیاری دەکات، مەرجی شایستەیی، تایبەتمەندی تەکنیکی، هەڵسەنگاندن بۆ ڕکابەرە شایستەکان دەکات ، پێشنیاری ڕەوانەکردن و ئامادەکردنی گرێبەست دەکات ، کە وەزارەتی کارەبا بەرپرسیارێتی جێبەجێکردن بەپێی دەسەڵاتەکان دەگرێتە ئەستۆ، بە هەماهەنگی لەگەڵ وەزارەتی گەیاندن.

3- جێبەجێکردنی پرۆژەکە، لە ڕێگەی ڕاگەیاندنیەوە، دەبێتە دەرفەتێکی وەبەرهێنان، بەپێی بڕیارنامەی ئەنجوومەنی وەزیران ژمارە(245ی ساڵی 2019).

ئەنجوومەنی وەزیران بەردەوام بوو لە گفتوگۆکردن لەسەر چەند بابەتێکی تری بەرنامەی کار، لەو روانگەیەشەوە ئەم بڕیارانەی خوارەوەی دەرکرد:-

یەکەم / پەسەندکردنی ڕاسپاردەی ئەنجومەنی وەزاری بۆ گەشەپێدانی مرۆیی ژمارە (10ی ساڵی 2022) بەپێی ئەمانەی خوارەوە:

1- کاراکردنی بڕگەکانی مادەی (8)ی یاسای (14ی ساڵی 2009) هەموارکردنەوەی یاسای خزمەتگوزاری شارستانی ژمارە (24ی ساڵی 1960)، کە تێیدا هاتووە (هەموو وەزارەتێک یان فەرمانگە نەبەرستراوەکان ، لە سەرەتای هەر ساڵێکدا، پێویستی خۆی بۆ کورسی پێشکەش دەکات لە رێگای وەزارەتی پلاندانان بە هەماهەنگی لەگەڵ وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی، پلان ئامادەدەکرێت بەپێی ئەو کورسیانەی کە بۆ وەزارەت و فەرمانگە نەبەستراوەکانی وەزارەت تەرخانکراون بەپێی پێویستی دەوڵەت بۆ پسپۆڕی زانستی و پیشەیی پیشان دەدات، بە مەرجێک وەزارەت و لایەنە پەیوەندیدارەکان لە کۆتایی مانگی ئازاری ساڵ ئاگادار دەکرێنەوە.

2- داواکردنی فەرمانبەران بۆ وەرگرتنی ڕێنمایی سکۆلەرشیپ بۆ بەشی سکۆلەرشیپ بۆ ناردنی فەرمانبەران بۆ سەرجەم وەزارەتەکان بۆ خوێندن لە کەناڵی تایبەت (ئەوانەی ئارەزووی خوێندن دەکەن لە کاتی دامەزراندن)، بە پشتبەستن بە ڕاسپاردەکانی لیژنەی فەرمانی دیوانی (30). ساڵی 2020) بۆ زانکۆکان بە تایبەتی بەپێی بڕیاری دەستەی بۆچوون لە وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی کە لە سێیەم کۆبوونەوەی دەستەکە لە 7ی ئازاری 2022 وەرگیراوە.

3- پابەندکردنی شوێنی فەرمانبەران بە حیسابکردنی بڕوانامە بۆ ئەو فەرمانبەرەی بەدەستی هێناوە (خوێندن لە کاتی دامەزراندندا مەرجە لەسەر ئەوەی ڕەزامەندی پێشوەختەی بۆ خوێندنەکە هەبێت لە بەشی خۆیەوە بەپێی پێویستی ڕاستەقینەی هەیکەلی کارگێڕی و زانستی بەش، وەرگرتن بە لەبەرچاوگرتنی ڕاسپاردەکانی لیژنەی فەرمانی دیوانی ژمارە (30)ی ساڵی (2020)، بڕگەی (ه) کە تێیدا هاتووە (پەسەندکردنی پێدانی مۆڵەتی ئەکادیمی بە کاندیدانی وەزارەت و فارمانگە نەبەستراوەکان ، دوای پشکنینی پێویست بۆ مۆڵەتی خوێندن و ڕادەی یەکسان بوونیان لەگەڵ پێویستی ڕاستەقینەی پسپۆڕییە زانستی و پراکتیکییەکانی وەزارەتی پەیوەندیدار، بە لەبەرچاوگرتنی کەمی پسپۆڕی و بەردەستنەبوونی لە ناوخۆی عێراقدا

4-داواکردن لە ئەنجومەنی نوێنەران بۆ تەواوکردنی کارەکانی ئەو هەموارکردنانەی کە لەلایەن وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستییەوە پێشنیارکراون، کەپەیوەندیان بە یاسای (بناغەکانی هاوتابوونی بڕوانامەی بیانی، ژمارە 20ی ساڵی 2020)، هەیە لەگەڵ پێشکەشکردنی لە ڕێگەی بە وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی کە ڕێنمایی دەربکات بۆ ئاسانکاری لە جێبەجێکردنیدا.

5- پاڵپشتیکردنی پرۆگرامێکی سکۆلەرشیپ تایبەت بە پەرەپێدانی ستافی وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی و وەزارەت و فەرمانگاکانی نەبەستراو بە وەزارەت، بۆ پڕکردنەوەی کەمی ژمارەی ئەو کارمەند و وانەبێژانەی کە ڕەوانەی خانەنشینی دەکرێن، بە تەرخانکردنی پارەی پێویست لە بودجەی داهاتوودا، و سنووردارکردنی پرسی سکۆلەرشیپ بۆ وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی بەبێ هیچ شتێکی تر. بە لەبەرچاوگرتنی بۆچوونی بەشی یاسایی لە ئەمینداریەتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران.

دووەم/ وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی / بەشی خانەنشینی و دەستەبەری کۆمەڵایەتی ، (150) کرێکاری خۆبەخش بە مووچەی ڕۆژانە لەو کەسانە دادەمەزرێنێت کە ئێستا لەوێ هەن ، بەمەرجێک حەقدەستەکانیان لەو بەشەی پێشووەوە خەرج بکرێت، بەبێ ئەوەی داوای هیچ زیادەیەک بکەن یان تەرخانکردنی دارایی لە وەزارەتی داراییەوە.

سێیەم / پەسەندکردنی دامەزراندنی کۆمپانیایەکی گشتی بەناوی (ئەندازیار) بە سەرمایەی 100 ملیار دینار، کە پەیوەستە بە حەشدی شەعبی ، بە پشتبەستن بە بڕگەکانی مادەی (٨) لە یاسای هەموارکراوی کۆمپانیا گشتییەکان (٢٢) لە ساڵی 1997)، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی لە یاداشتنامەی بەشی یاساییدا هاتووە، لە بەرواری 24ی تشرینی دووەمی 2022، کە چالاکی وردی کۆمپانیاکە دیاری دەکات.

چوارەم/ ڕەزامەندیدان لەسەر بەخشینی (د.فلاح حەسەن عیسا)، بەڕێوەبەری گشتی فەرمانگەی تەندروستی نەینەوا لەکارەکەی، و گواستنەوەی لە کارەکەی بۆ پلەیەکی نزمتر لەوەی کە پێش دەستبەکاربوونی وەک بەڕێوەبەری گشتی ، بەپێی ئەو هۆکارانەی ئاماژەیان پێکراوە بەگوێرەی کۆنووسی لیژنەی بەدواداچوون پێکهێنراوە بە فەرمانی وەزارەتی تەندروستی بە ژمارە (101)ی 13ی حوزەیرانی 2022 کە دەریکردوە ، لەسەر بنەمای بڕگەکانی بڕیارنامەی ژمارە (٨٨٠) ی ساڵی ١٩٨٨)، بەهۆی بێتوانایی لە جێبەجێکردنی ئەرک و کارەکەیدا.

پێنجەم: ڕەزامەندی لەسەر پێدانی مۆڵەتی دامەزراندنی زانکۆی تاران بۆ زانستە پزیشکییەکان/لقی نێودەوڵەتی لە عێراق/ لە پارێزگاری کەربەلا، بە پشتبەستن بە بڕگەکانی مادەی (٥) لە یاسای خوێندنی باڵای ئەهلی ژمارە (٢٥) ی ساڵی (٢٠١٦) ، بەمەرجێک سەرجەم تێبینیەکان، کە لە نوسراوەکەدا تۆمارکراون تەواو بکرێن، هەروەها وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی بە ژمارە (11594ت هـ أ /ج) لە بەرواری 22ی تشرینی دووەمی 2022 بۆ ساڵی خوێندنی (2022-2023)، بە لەبەرچاوگرتنی تەواوکردنی تێبینییەکانی بەشی یاسایی لە ئەمینداریەتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران، کە بە یاداشتی ژمارە (م. د/ق/٢/١/ نەخێر) پشتڕاستکراوەتەوە کە لە ٢٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ واژۆ کراوە و لە بڕگەی (٢، ٣ ، ٦، ٧) تێبینی هەندێک لە ئەندامانی ئەنجومەنی وەزیران وەگیراوە .