بەغدا - INA- محەمەد تاڵبی
ئەمڕۆ یەكشەممە وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی ژمارەی ئەو زانكۆیانەی ژمارد كە لەگەڵ هاوتاكانیان لە دەرەوەی وڵات دووانەن، لە هەمان كاتدا مەرجێكی داناوە بۆ پەرەپێدانی 20%ی مەنهەج.
سەڵاح فەتلاوی سەرۆكی دەزگای چاودێری و هەڵسەنگاندنی زانستی لە وەزارەتی خوێندنی باڵا بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) راگەیاندوە و گوتی : زانكۆكانی عێراق رێككەوتنی زۆریان لەگەڵ زانكۆ پێشكەوتو و پێشكەوتووەكانی وڵاتانی جیهان هەیە و ئاماژە بەوە دەكات كە ئەنجامدانی ڕێككەوتن لەگەڵ زانكۆ نێودەوڵەتییەكان بەرپرسیارێتی خودی زانكۆكەیە.
ئاماژەی بەوەشكرد : رۆڵی وەزارەتی خوێندنی باڵالە رێككەوتنەكانی نێوان زانكۆكان سنووردارە بە ئاسانكاری بۆ پرۆسەی دوانە ئەگەر كێشەی كارگێڕی یان یاسایی هەبێت.
ئاماژەی بەوەشدا : كە دووانەبوونێك هەیە كە لە نێوان زانكۆی بەغدا و زانكۆیەك لە ئوسترالیا لە بواری ئەندازیاری شارستانیدا پەرەی پێداوە روویداوە، هەروەها دووانەیەكی تریش لە نێوان كۆلێژە پزیشكییەكان لە هەندێك زانكۆی عێراق لەگەڵ زانكۆی شێفیڵد لە بەریتانیا روویدا، كە زۆر پێشكەوتووە لە زانستە پزیشكییەكان، هەروەها دووانەیەكی نێوان زانكۆی بابل و زانكۆی لیڤەرپوول، كە لە ڕێككەوتنە گرنگەكانەوە بوو، هەروەها ڕێككەوتنێكی دیكەی نێوان كۆلێژی ئەندازیاری لە زانكۆی بەسڕە بۆ نەوت لەگەڵ زانكۆی تەكساس لە ئەمریكا دەوڵەتانی ئەمریكا لە بواری پیشەسازی نەوتدا.
لە درێژەی قسەكانیدا وتی : ناوبانگی نێودەوڵەتی پێوەرێكی گرنگە بۆ پێشكەوتن لە ریزبەندی جیهانیدا، ئاماژەی بەوەشكرد ن: ناوبانگی نێودەوڵەتی بە بوونی خوێندكاری بیانی لەناو وڵاتدا بەدەست دێت.
ئەلفەتلاوی ڕایگەیاندووە : هەندێك لە زانكۆكانی عێراق خوێندكاری بیانی لە باوەش دەگرن، بەڵام بە هۆی بارودۆخی وڵاتەوە تا ئاستی پێویست نابن، ئاماژەی بەوەدا : كە رێككەوتنەكان و دوانەبوونەكان زۆر گرنگن بۆ كۆبونەوە لەنێوان خوێندكارە عێراقی و بیانییەكان، هەروەها بۆ ئاگاداركردنەوە خوێندكاری عێراقی و كۆلێژەكە بەگشتی دەربارەی سیستەمە مۆدێرن و پێشكەوتووەكان كە لە جیهاندا هەن و بەم شێوەیە دەبنە ئەم سیستەمە ئەكادیمییە نێودەوڵەتیانە نامۆ نین بۆ خوێندكارە عێراقییەكە، بە تایبەت ئەگەر بیر لەوە بكاتەوە خوێندنەكەی لە دەرەوەی وڵات تەواو بكات.
سەبارەت بە مەنهەجی زانستی لە كۆلیژەكان، ئەلفەتلاوی جەختی لەوە كردەوە : مەنهەجی عێراق ڕۆڵێكی گرنگتر و نەرمتریان گرتۆتە ئەستۆ، هەروەها لە پرسەكانی خودی كۆلیژەكان و ڕوونیشیكردەوە : كە وەزارەت دەسەڵاتی ئەوەی هەیە كە پرۆفیسۆر پەرەپێدەدات یان زیادكردنی 20%ی مەنهەج ئەگەر بە گونجاو بزانێت بە ڕەزامەندی ئەنجومەنی كۆلێژەكە، هەروەها ئێمە لیژنەیەكی ڕاگرمان هەیە بۆ پەرەپێدانی مەنهەج.
لە درێژەی قسەكانیدا وتی : عێراق بە چەقبەستوویی تێپەڕیوە لە مەنهەجەكانی پێشوودا، بەڵام دوای ئەو كرانەوەی مەعریفە و ئەو پەرەسەندنەی كە لە زانكۆكانی عێراقدا روویدا، تەنانەت پرسی بوونی 'كتێبی مەنهەج'یش بە واتای بابەتی گفتوگۆكردن دێت لە ئێستادا وئاماژە بەوە دەكات : كە ئازادی زیاتر هەیە بۆ زانكۆ و پەیمانگا بۆ دانانی مەنهەج كە بەستراوەتەوە بە زۆر فاكتەر، لەنێویاندا بازاڕی كار و تا چەند خوێندكاری عێراقی دەتوانێت پەرە بە كارامەیییەك بدات بۆ ئەوەی شایستەی ئەو یان دابنێت ئەو لە بازاڕی كاردا.
سەبارەت بە دانپێدانان بە كۆلێژ و زانكۆ نوێیەكانی دەرەوەی عێراق ئەلفەتلاوی ئاماژەی بەوەدا : كە وەزارەت لەم ڕووەوە ستانداردێكی داناوە، ئاماژەی بەوەشكردووە : ستاندارەكە پشت بەستنە بە پۆلێنبەندییە نێودەوڵەتییە گرنگ و پێشكەوتووەكان، كە گرنگترینیان ئەوەیە پۆلێنكردنی شەنگەهای، پۆلێنكردنی تایمز و (Qs)، جگە لە پۆلێنكردنی تر.
ئاماژەی بەوەدا : كە ئەو زانكۆیانەی لە سێ پۆلێنكردنەكەدا پێگەی پێشكەوتوویان بەدەستهێناوە بەدڵنیاییەوە لە لیستی زانكۆ دانپێدانراوەكانی عێراقدا دەبن، ئاماژەی بەوەدا كە لیستەكە بۆ پۆلێنكردنی زانكۆ دانپێدانراوەكان هۆكاری چوونە ژوورەوە و دەرچوونی ئەمانە دەگۆڕێت و زانكۆكان لە تێچووی پێشوەختە.
ئاماژەی بەوەشكرد : پێوەرێكی دیكە كە پەسەندكراوە ئەو رێككەوتنانەن كە لەنێوان وەزارەتی خوێندنی باڵا نوێنەرایەتی زانكۆكانی و زانكۆكانی دیكە ئەنجامدەدەن، ئاماژەی بەوەشكردووە : فۆڕمێكی ستاندارد بۆ دانپێدانانی زانكۆكان دانراوە. ئەگەر ئەو زانكۆیە بە خاڵەكان دڵنیاییەوە بەدەستبهێنێت بە دڵنیاییەوە شایستەی بەشداریكردن دەبێت لە نێوان زانكۆ دانپێدانراوەكاندا.