دەستپاكی پێكهێنانی تیمێكی هەماهەنگی بۆ باشتركردنی كاری دەروازە سنوورییەكان ئاشكرا دەكات

بەغداد- INA

ئەمڕۆ یەكشەممەدەستەی دەستپاكی فیدراڵی پێكهێنانی تیمێكی هەماهەنگی بۆ باشتركردنی كاری دەروازە سنوورییەكان ئاشكرا كرد.

بەڕێوەبەرایەتی خۆپاراستنی دەسەڵات ئاماژەی بەوەدا لەڕێگەی بەیاننامەیەكەوە كە لە بەیاننامەیەكدا کۆپیەکی دەست ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) كەوتووە ڕایگەیاند :سەرۆك وەزیران رێنمایی داوە كە دەستەكە هەماهەنگی لەگەڵ دەستەی بەندەرەكانی سنووری بكات بۆ بەدواداچوون بۆ جێبەجێكردنی پێشنیارەكان كە لەلایەن ڕاپۆرتی وردەوە دەرچووە سەبارەت بە كۆبوونەوەی هەردوو ئۆرگانەكە لەگەڵ ئەو دەستانەی كە لە بەندەرەكاندا كاردەكەن و ئاماژە بە بۆ ئەنجامدانی سەردان بۆ دەروازە سنوورییەكان و دەستەكانی گومرگی بۆ بەدواداچوون بۆ جێبەجێكردنی راسپاردەكانی راپۆرتە وردەكە.

لە راپۆرتێكدا كە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتییەكە لەسەر ئەو سەردانانە ئامادەكراوە پێشنیاری دەستەكە وەڵامی درایەوە سەبارەت بە كاركردن لەگەڵ سیستەمی ئەلیكترۆنی بۆ رێگریكردن لە گەندەڵی و رێگریكردن لە گەندەلكاران، ئاماژە بەوەشكراوە : كە رێكخراوی ناوەندی بۆ ستانداردكردن و كۆنترۆڵكردنی جۆری كار لەگەڵ سیستەمی ئەلیكترۆنی دەكات لە بڕوانامەی یەكسانیی (ئۆنلاین) بۆ كاڵای هاتووی سەرجەم كۆمپانیا مۆڵەتپێدراوەكان گرێبەست لەگەڵ ئامێرەكە دەكەن، لە كاتێكدا كۆمپانیای گشتی بۆ بەندەرەكانی عێراق كاردەكات بۆ جێبەجێكردنی بەرنامەی بەڕێوەبردنی ئەلیكترۆنی بۆ باشتركردنی كاریگەری و بەرهەمهێنانی كۆمپانیاكە و بەدیهێنانی پێداویستیەكانی (IMO) بۆ یەك وێستگە بۆ ئەوەی كۆمپانیاكە بگاتە لیستی سپی، هەروەها خێراكردنی ڕێكارەكان بۆ كەمكردنەوەی كاتی گەیاندنی كاڵاكان بۆ سودمەندان، هەروەها باشتركردنی پرۆسەكانی باركردن و دابەزاندن و پارەدان و كۆكردنەوەی ئەلیكترۆنی.

سەبارەت بە راسپاردەی دەستەكە بۆ گۆڕین بۆ سیستەمی ئۆتۆماتیكی، پشتڕاستی كردەوە كە دەستەی بەندەرەكانی سنوور بەرنامەی پشكنینی بەستەری گومرگی و باج لە بەندەرەكان چالاك كردووە بۆ دڵنیابوون لەوەی كە ساختە نەكراوە و بەستنەوەی بەرنامەی لێخۆشبوونی گومرگی ودەستەی وەبەرهێنانی نیشتمانی، دەستەی گشتی گومرگ و بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشەپێدانی پیشەسازی لە وەزارەتی دارایی) لە ڕێگەی پەنجەرەیەكی تایبەت بە هەر بەشێك، بۆ بەرزكردنەوەی كتێبی لێخۆشبوونەكان و ڕەوایەتی دەرچوونیان بۆ دڵنیابوون لەوەی كە هیچ دەستكاریكردن و ساختەكاری، جگە لە چالاككردنی بەرنامەی ئەلیكترۆنی بڕوانامەی بنەچە بۆ دڵنیابوون لەوەی كە بڕوانامەكە و فاكتورەی بازرگانی بە شێوەیەكی ئەلیكترۆنی دەنێردرێت، هەروەها بۆ ڕێگریكردن لە ساختەكردنی بەڵگەنامەكانی مامەڵە، لە كاتێكدا دەستەی گشتی گومرگ دەستی بە قۆناغی یەكەمی جێبەجێكردنی گرێبەستەكە كردووە بۆ ئۆتۆماتیكیكردنی ڕێكارەكانی زەوی كە لەگەڵ ڕێكخراوەكە (UNCTAD) واژۆ كراوە بەپێی ستانداردە نێودەوڵەتییەكان و دەستەی باجی گشتی لەگەڵ دەستەی بەندەرەكان هەماهەنگی كردووە بۆ پەرەپێدانی میكانیزمەكان بۆ كاركردن لە یەكەكانی باجدا.

ڕاپۆرتێك چاودێری كرا، بەپێی بەیاننامەی بەڕێوەبەرایەتییەكە كاركردن بۆ بەهێزكردنی كادیرەكانی لیژنەكانی دۆزینەوە لە ناوەندەكانی تەمەڕتی بۆ دڵنیابوون لە نەرمی ڕێكارەكانی پشكنین بۆ كاڵاكان و خولانەوەی كار بۆ ڕێگریكردن لە خراپ بەكارهێنانی پۆستەكە و بۆ پاڵنانی گومانی گەندەڵی، ئاماژەی بەوەدا : كە لیژنەیەك لە دەستەی گشتی گومرگی پێكهێنراوە بۆ هەژماركردنی كۆنتێنەرەكان لە ناوەندەكانی قیرتاودا بۆ كەمكردنەوەی ئەو زەبروزەنگەی كە ڕوویداوە لە ئەنجامی كەڵەكەبوونی كۆنتێنەرەكان و بەدەستهێنانی ڕەزامەندی بنەڕەتی بۆ پێشكەشكردن ئەوان بۆ دەستەی دادوەری بۆ چارەسەركردنیان و دەركردنی بڕیاری دەستبەسەرداگرتنیان، دوای ئەوە پارەی جێهێڵراو هەیە، دوای ئەوەی دەستەی بەندەرەكانی سنوور بڕیاری (67ی ساڵی 2022)ی لە ئەنجومەنی وەزیران وەرگرت، كە وەزارەت و دەزگاكانی پابەند كرد كە پەیوەندییان پێوە نییە وەزارەت و پارێزگاكان لە ماوەی (30) ڕۆژێكدا كۆنتێنەرەكان لە بەندەرەكان دەربهێنن و بە پێچەوانەوە وەك پارەی جێهێڵراو مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت.

وە دەستی خستە سەر هەوڵەكانی كدەستەی دەستپاكی و كۆنترۆڵكردنی بەسەر بەندەرەكان لەڕێگەی تیمەكانی لێكۆڵینەوە و وردبینییەكەیەوە بۆ مانگرتنی پێشوەختە لەڕێگەی ئەو ئۆپەراسیۆنانەی كە ئەنجامدەدرێن بۆ كەیسەكانی قاچاخ كە بەفیڕۆدانی پارەی گشتی پێكدەهێنن و بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوون بە دژە گەندەڵی، هەروەها ئەنجامدانی سیمینار و وۆرك شۆپ كە بەشدارن لە بەرزكردنەوەی دەستپاكی و بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی بۆ ئەوەش هەموو ئەو رسوماتانەی كە كۆمپانیای گشتی بۆ بەندەرەكانی عێراق كۆدەكرێتەوە بریتین لە كرێی تێچووی خزمەتگوزارییەكان و تێچووی ڕاستەقینە كە لەلایەن كۆمپانیاكە ئەنجام دەدرێت بە گرێبەستكردن لەگەڵ كۆمپانیا تایبەتمەندەكان لە فۆڕمی كاركردنی هاوبەش، بە مەرجێك بەشێك لە داهات و كرێ بۆ ئەم كۆمپانیایانە تەرخان بكرێت.

لە راپۆرتەكەدا هاتووە وەزارەتی ژینگە گرێبەستێكی راوێژكاری لەگەڵ كۆمپانیایەك ئەنجامدا، بە مەبەستی دانانی دەروازەی دیاریكردنی تیشك لە دەروازە سنوورییەكان، بۆ توندكردنەوەی كۆنترۆڵی چوونە ژوورەوەی ماددە تیشكدەرەكان، لەسەر بانگهێشتی دەستەی دەستپاكی بۆ ئەوە ئاماژە بەوەش دەكات كە تیمەكانی تەندروستی سەر بە بەغدا و فەرمانگەكانی تەندروستی بە كێشانەوەی نموونە لە بارەكان كە لە دەروازە سنوورییەكانەوە دەچنە ژوورەوە و ناردنیان بۆ تاقیگە پەسەندكراوەكان بە مەبەستی ئاماژەدان بە گونجاوییان بۆ خواردنی مرۆڤـ بۆی بە مەبەستی ئاسانكاری لە پرۆسەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی لە خاڵە سنوورییەكان بەپێی ستاندارد و ڕێككەوتنە نێودەوڵەتییەكان.

سەبارەت بە راسپاردەی راپۆرتە وردەكە بۆ گواستنەوەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان عێراق و وڵاتانی دراوسێ بۆ ناوچەكانی عێراق بۆ بەرژەوەندی بازاڕی كار و بۆ بەڕێوەبردنی باش و كۆنترۆڵكردنی هاتنی كاڵاكان، روونیكردەوە كە وەزارەتی دەرەوە نزیكبووەوە باڵیۆزخانەی عێراق لە تاران و عەممان بۆ ئاگاداركردنەوەی لایەنە پەیوەندیدارەكانی هەردوو وڵات بۆ كاركردن لەسەر گواستنەوەكە، حەوشەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی لە بەندەرەكانی زڕباتیە، شەلەمچە، ئەلشیب و ترێبیل بۆ ناو خاكی عێراق.

شایانی باسە دەستەی دەستپاكی لە ناوەڕاستی ساڵی 2021 ئەو راسپاردانەی راگەیاند كە لە ئەنجامی یەكەم كۆبوونەوە بۆ تاوتوێكردنی رێگاكانی باشتركردنی كاری دەروازە سنوورییەكان هاتبوون، كە سەرۆكی دیوانی چاودێری دارایی فیدراڵی، سەرۆكی دیوانی چاودێری دارایی فیدراڵی ئامادەی بوو دەستەی بەندەرەكانی سنوور و قایمقامەكانی ئەو پارێزگایانەی كە میوانداری بەندەرەكان دەكەن، هەروەها بەڕێوەبەری گشتی دەستەی گشتی گومرگ، ئاماژە بە پشتڕاستكردنەوەی سەرۆك كۆمار دەكەن دادوەری دەستەی دەستپاكی فیدراڵی (عەلا جەواد ئەلساعدی) رایگەیاند : دەروازە سنوورییەكان نوێنەرایەتی یەكێكیان دەكەن لە گرنگترین بوارەكان بۆ تەواوكردنی بودجەی وڵاتان و تێپەڕینێك بۆ تێپەڕاندنی تاكەكان و كاڵا و یەكێك لە بوارە سەرەكییەكان لە پاراستنی ئاسایشی نیشتمانی وڵات و پایەیەكی بنەڕەتی گەشەپێدان و ئاسانكاریكردنی دەرفەتەكانی وەبەرهێنان.