كازمی: كلیلی چارەسەر ئەوەیە هەمووان لەسەر مێزی دیالۆگی نیشتمانی دابنیشن
سیاسی
- 27-08-2022, 13:48
بەغدا - INA
ئەمڕۆ شەممە مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق دووپاتیكردەوە كە كلیلی چارەسەر ئەوەیە هەمووان لەسەر مێزی دیالۆگی نیشتمانی دابنیشن و ئاماژەی بەوەدا كە دەستپێشخەری دیالۆگی نیشتمانی ڕێگەیەكی دروستە بۆ چارەسەركردنی قەیرانەكان.
كازمی لە میانی كۆنفرانسی ئیسلامی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان، كە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) ئامادەی كردبوو وتی: دوبارە وەستانەوە بۆ رێزگرتن لە ژنان بەگشتی و ژنە سەبر و فیداكاری عێراقی بەتایبەتی هۆكارێكە بۆ شانازی و كە ڕۆڵی دایك و خوشك و كچ لە واقیعی عێراقدا لەسەر هەمیشە ڕۆڵی سەبر و بەرگەگرتنی فشار و قەیرانەكان بوو و ڕۆڵێكی بەشداری كاریگەر بوو لە بنیاتنانی كیانی كۆمەڵگا و دانی هەموو قوربانییەك بۆ خێزان و نیشتمان بەهێز بكەن.
ئاماژەی بەوەشكرد: ئەمڕۆ پێم خۆشە باسی ئەو دۆخەی ئێستا بكەم كە پەیوەندی بە داهاتووی هەموو عێراقییەكانەوە بەتایبەتی دایك و خوشك و كچ و ژنەكانمانەوە كە زیاتر كاریگەری هەر قەیرانێك یان ململانێیەك دەكەن كە پێشتر لەسەر نیشتمان رووی داوە و چۆنیەتی و چۆنییەتی لەسەر نیشتمانەوە زۆر بێوەژن و هەتیو و خوشك كە برایان لە دەست داوە و دایكێك كە منداڵەكانی لە دەست داوە، ئەمڕۆمان هەیە لە عێراق؟ئەم پرسیارە ئەوەیە چەند ژن لە پێناوی نیشتماندا گیانی لەدەستداوە، ئەمانە قوربانی سیاسەتی هەڵەن كە هەندێك گرتوویانەتە بەر سەركردەكان لە ڕابردوودا و لە ئەنجامی لەدەستدانی عەقڵانیەت و حیكمەت و سەبر لە بڕیارەكاندا و لە ئەنجامی نەبوونی دەنگێك بۆ دیالۆگ و مشتومڕی دروست.
لە درێژەی قسەكانیدا وتی : قەیرانە سیاسییەكانی عێراق ناعەقڵانین كە بێ چارەسەرن و هەمیشە رێگەی هەڵبژاردن هەیە، یان رێگای قەیران، ئاژاوە، ململانێی سیاسی و مەترسی بۆ سەر ئاشتی كۆمەڵایەتی، یان رێگای سەقامگیری، ئاسایش ، بنیاتنان و خۆشگوزەرانی، پرسیاری ئەوەی لێدەكرێت: ئایا قەیرانەكانی عێراق لەسەر هەمووان؟ ئاستەكان بێهیوان؟! ئەمەیە كە هەندێك كەسی بێهیوا و سەرچاوەی بێزاری بۆ كۆمەڵگا هەوڵدەدەن لە مێشكی خەڵكدا بیچێنن و ناچاریان بكەن باوەڕیان پێبكەن.
كازمی ئاماژەی بەوەشكردووە: لە ڕابردوودا قەیرانی ئەمنی سەختمان هەبوو و ڕۆژانە لە شەقامەكانی هەموو شارەكاندا پارەی شەهیدانمان دەدا، داعشی تیرۆریستیش تیرۆری بڵاودەكردەوە، هەندێكیشیان بە نائومێدیەوە باسیان لە ئەگەری گەیشتن بە ئاسایش دەكرد و بەڵام سوپاس بۆ خوا - بە ئامادەبوونی فەتوای دەستەی ئاشتی و خۆشەویستی، ئیمامی سەید عەلی سیستانی خوا سێبەری خۆی بپارێزێت و بە كۆكردنەوەی هەموو عێراقییەكان و هێزە سیاسییە نیشتمانییەكان لە دەوری هێزە چەكدارەكانمان بە هەموو جۆرەكان، شەڕمان كرد دەستدرێژكاران بۆ سەر ژیانی گەلەكەمان، ئێمەش شكستمان پێهێنا و ڕاویان كردن، لە ماوەی دوو ساڵی ڕابردوودا عێراقییەكان شارەكانیان و ژیان و منداڵەكانیان لە ئۆتۆمبێلی بۆمبڕێژكراو و تەقەمەنی و چەندانی تر مسۆگەر كردووە.
لە نێوان: ئایا ئەمڕۆ ڕووبەڕووی قەیرانێكی ئەمنی دەبینەوە؟ نەخێر ئێمە لەم ساتەوەختەدا لە قەیرانێكی سیاسیداین و ململانێیەكی نێوان برایانی یەك نەتەوە و ئەوانەی كە لە یەك خەندەقدا شەڕی تیرۆریان دەكرد، بەڵام بەداخەوە ئەم قەیرانە سیاسییە مەترسی لەسەر دەستكەوتی ئەمنی دروست دەكات و مەترسی لەسەر سەقامگیری خەڵك دروست دەكات، بەڵێ خەڵك دەست دەكەن بە هەستكردن بە دڵەڕاوكێ و بێزاری.
ڕاشیگەیاند: بەهۆی پەتای كۆرۆنا و داڕمانی نرخی نەوت و هەڵاوسانی وابەستەیی دەوڵەت بە هاوردەكردنی نەوت، قەیرانێكی ئابووری خنكێنەرمان هەبووە، هەندێكیشیان بە نائومێدیەوە باس لە مەحاڵبوونی بەدیهێنانی هیچ پێشكەوتنێكی ئابووری یان ئەو بێتواناییە لە پێدانی مووچەی فەرمانبەران و سوپاسی خوای گەورە دەكەین كە پێكەوە وەك عێراقیمان بەسەر ئەم قەیرانەدا زاڵ بووین، مووچەمان دابین كرد، پڕۆژەی ئابووریمان بۆ چاكسازی ئابووری دەستپێكرد و گەشەی ئابووری ناوازەمان بەدەستهێنا لەسەر ئاستی هەرێم، و هەموو وڵاتانی جیهان بەدوای وەبەرهێنان لە عێراقدا دەگەڕێت.
ئاماژەی بەوەشدا: ئایا قەیرانە ئابوورییە گەورەكان بە ئاوات چارەسەر دەكرێن؟ بەڵكو بە سەبر و پلاندانان و پێشكەوتنی ئارام چارەسەر دەكرێن و سەبارەت بە سەرلێشێواوی و ململانێ، ئاستەنگ بۆ پێشكەوتنی ئابووری دروست دەكەن، لەم ڕووەوە دەڵێم عێراق هێشتا دەرفەتێكی گەورەی هەیە بۆ بەدەستهێنانی بازدانی ئابووری ئەگەر لایەنە سیاسییەكان لەسەر بۆچوونێكی پتەو تێیدا یەكبگرن، هەروەك چۆن لە شەڕی داعشدا كردمان.
ئاماژەی بەوەشكرد : ئەو ئاستەنگە ئابوورییە نێودەوڵەتیانەی كە ڕەنگە دوای چەند ساڵێك سەیری كاریگەری و مەترسییەكانیان بكەین، ڕەنگە كەمتر نەبێت لەو تەحەددایانەی كە گەلەكەمان لە ڕابردوودا ڕووبەڕووی بووەتەوە، هەر بۆیە دەبێت ئەمڕۆ دەست بكەین بە كاركردن بە هاودەنگی بۆ بەهێزكردنی وڵاتێك پێش ئەوان و ئەمەش ئەركێكی قورسە لەنێوان جیاوازییە سیاسییەكان و یەكتربڕینەكاندا، بەڵام مەحاڵ نییە ئەگەر ئیرادەی دیالۆگ هەبوو بۆ بنیاتنانی عێراقێكی شایستەی عێراقییەكان، بەداخەوە..هەندێك هەوڵدەدەن قەیرانەكان بە كەسایەتی بكەن و منیش پێشتر وتم و منیش ئەمڕۆ لەبەردەم ئێوە دەڵێم: خوشك و برایانم لەعێراق لە هەموو كەسێك گەورەترە، وە پێش بەرژەوەندی عێراق و كەرامەت و ئاسایش و سەقامگیری عێراقییەكان، پۆست و ڕەچاوكردن و نازناوەكان كەمتر گرنگن.
كازمی ڕوونیشیكردەوە: ئەمڕۆ كەسانێك هەن كە هەوڵ دەدەن زمانی نائومێدی و بێزاری لەناو عێراقییەكان دووبارە بكەنەوە، ڕۆڵ و بەرپرسیارێتی مێژوویی ئێمە ئەوەیە بە گەلەكەمان بڵێین: قەیرانەكانی عێراق بێ چارەسەر نین، دوێنێ چارەسەر بۆ هەموو لایەك بوو و بۆ هاوكاری لەگەڵ حكومەت و هێزە ئەمنییەكان و ڕێوشوێنە ئابوورییەكان و ئەمڕۆ چارەسەر ئەوەیە هەمووان پاشەكشە بكەن لە هێزە جیاوازەكان لە نێوان خۆیاندا لەبەردەم بەرژەوەندی عێراقدان و كە هەمووان ئامادەن ئیمتیاز بدەن، بۆ ئەوەی نیشتمان بەفیڕۆ نەدەن لە ململانێ و تەحەدای سیاسیدا و ئەو ساتەی كە خوا نەكات ئەگەر پێكدادان ڕووبدات، تەقەكردنەكان ناوەستن و ساڵانێك دەمێننەوە.
لە درێژەی قسەكانیدا وتی: دڵنیام كە هەموو عێراقییەكان پەرۆشی وڵاتەكەیانن، و هەموو هێزە سیاسییە نیشتمانییەكان بەبێ جیاوازی كار بۆ عێراق دەكەن و خزمەتی دەكەن، هەروەها عێراق لە هەمووان گەورەترە و وە عێراقییەكان لە سەرانسەری هەموو شارەكان و گوندەكانی عێراق باش دەزانن كە ئەوەی ئەمڕۆ ئەزموونی دەكەین ململانێیەكی كۆی سفر نییە لە نێوان برایاندا لە نیشتماندا جیاوازی و كۆششێكە كە پێویستی بە دیالۆگ و پاشان دیالۆگ و پاشان دیالۆگ هەیە بۆ ئەوەی ئەم كێشەیە چارەسەر بكرێت.
وتیشی: عێراقییەكان لە هەموو شوێنێك درك بەوە دەكەن كە هەركەسێك سەرقاڵی ناكۆكی سیاسی بێت بە شێوەیەكی سروشتی بەرپرسیارێتی ئەوانی دیكە هەڵدەگرێت و بۆ خۆی هەڵناگرێت و هەر بۆیە دەڵێم هەمووان بەرپرسیارێتی گەیشتن بە چارەسەرە ئەگەرییەكانی ئەم قەیرانە لە ئەستۆ دەگرن، دوور لە زمان لە خیانەت، بوختان، تۆمەت، گومان، گرژكردنی كەش و هەوا و بەكارهێنانی ئامرازەكان سۆشیال میدیا هێرشێكە بۆ سەر كەرامەتی خەڵك و كەسایەتییە نیشتمانییەكان.
جەختیشیكردەوە : كلیلی چارەسەر ئەوەیە هەمووان لەسەر مێزی گفتوگۆی نیشتمانی دابنیشن و ڕاشكاوانە و كراوە بن كە قەیرانی ئێستای متمانە چارەسەر دەبێت بە گەڕاندنەوەی متمانە سەرەتا، پاشان چوون بۆ ڕێككەوتن لەسەر ئەو چاكسازییە پێویستانەی كە ئێمە خەڵك لە هەموو ئاست و ئاستێكدا پێویستیان پێیەتی.
