دەقی تەواوی وتارەكەی سەرۆك وەزیران لە لوتكەی جدە
سیاسی
- 16-07-2022, 15:51
جدە - INA
ئەمڕۆ شەممە مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق پێشنیاری دامەزراندنی بانكی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی بۆ گەشەپێدان و یەكگرتن كرد.
كازمی لە وتارەكەیدا لە میانی لوتكەی ئاسایش و گەشەپێدانی جدەدا وتی: عێراق هەوڵدەدات زمانی دیالۆگ لە لۆژیكدا بەهێز بكات و جەختیشی لەوە كردەوە كە : قەیرانەكانی ناوچەكە داوای هاوكاری نێوان هەموو وڵاتان دەكەن.
ئەمەی خوارەوە دەقی تەواوی وتارەكەی سەرۆك وەزیرانە لە لوتكەی جدە بۆ ئاسایش و گەشەپێدان:
بەناوی لە خوای میهرەبان
جەنابی شازادەی جێنشین محەمەد بن سەلمان
سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بەڕێز جۆ بایدن
خاوەنشكۆ و میرە بەرێزەكان
خاوەن پایە بەرزەكان
بەناوی خوای گەورە ومیهرەبان
بە خۆشحاڵیەوە سوپاس و پێزانینی خۆم ئاراستەی برایانی شانشینی سعودیە و پاشا و حكومەت و گەل دەكەم بۆ پێشوازی گەرم و میوانداری بەخشندە و ڕێكخستنی باشی ئەم لوتكە گرنگە، كە هیوادارین بەشداری بكەن بۆ چەسپاندنی هاوكاری و یەكگرتن لە هەرێمەكەماندا.
ئێمە ئەمڕۆ لە نێوان ئاستەنگە هەستیارەكانی ناوچەیی و نێودەوڵەتیدا كۆدەبینەوە، هەروەها لە نێوان هیوا و ئاواتە گەورەكاندا كە هەوڵەكانی هاوكاری و بنیاتنانی پردی متمانە و ئەولەویەتدان بە زمانی گفتوگۆ بەرهەم دەهێنێت بۆ ئەوەی ژینگەیەكی ئارام و سەقامگیر بەدەست بهێنین كە گەرەنتی ژیانێكی شایستە بۆ گەلانی ناوچەكە بێت.
عێراق بە هاوكاری برا و دراوسێ و دۆستەكانی ڕۆڵێكی سەرەكی بینی لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و شكستپێهێنانی داعش، بەڵام هێشتا ڕێگایەكی زیادەمان لەبەردەستدایە بۆ لە ڕیشەكێشكردنی تیرۆرستان لە رەگ و ریشەوە ، كە داوای بەهێزكردنی هەوڵە نیشتمانی و ناوچەیی و نێودەوڵەتییەكان دەكات بۆ پەرەپێدانی گشتگیرێك ستراتیژی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و وشككردنەوەی سەرچاوە داراییەكانی لە ڕێگەی هاوكاری ئەمنی هاوبەش و ئاڵوگۆڕی زانیاری و شارەزاییەكان.
ئەو مەترسیانەی كە بەهۆی كاردانەوەی قەیران لە ئۆكرانیا دروست دەبن، پێویستی بە چڕكردنەوەی هەوڵە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەكان هەیە بۆ دۆزینەوەی چارەسەری خێرا و یەكخستنی هەوڵەكان لە بواری دابینكردنی ئاسایشی خۆراك بۆ گەلەكانمان و دەستەبەركردنی دابینكردنی وزە.
ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كاریگەرییەكی بەرچاوی لەسەرە بەهۆی لێكەوتەكانی گۆڕانی كەشوهەوا و قەیرانی ئاو و مەترسییەكانی بیابانبوون، ئەمە جگە لە هەموو ئاستەنگە تەندروستییەكانی دوای سەرهەڵدان و بڵاوبوونەوەی پەتاكانی وەك پەتای كۆرۆنا. هەموو ئەم قەیرانانە پێویستی بەوەیە كە پێكەوە و یەكگرتوو بجوڵێین بۆ ڕووبەڕووبوونەوەیان.
خاونشكۆ و پایە بەرزە بەرێزەكان
تەمەنی سیستمی دیموكراسی دەستووری لە عێراقدا، دوای دەیان ساڵ لە دیكتاتۆریەت، لە دوو دەیە نزیك دەبێتەوە و ئەم دیموكراسییە سەرهەڵداوە سەرەڕای تەحەددییەكان و قەیرانی گەورە، هێشتا لە پێشڕەویدایە. بەڵام هێشتا سەختی سیاسی دوای هەڵبژاردن هەیە، كە جەخت لەسەر پاراستنی بنەماكانی دیموكراسی دەكەنەوە لە ژیانی گشتیدا، ڕێبازێك كە پێویستی بە كات و كەڵەكەكردنی ئەزموونی زیاترە.
دوای ئەوەی قۆناغی دەركردنی داعشمان لە خاكی خۆمان تێپەڕاند، هێزە سەربازی و ئەمنییەكانمان دەستیان بە دۆسیەی ئەمنی گرت و بەردەوام لە پەرەسەندندان بۆ پاراستنی ئاسایشی عێراق و تواناكانی گەلەكەمان.
عێراق هەوڵدەدات كەشوهەوای دیالۆگ لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بەرز بكاتەوە، هەروەها پێی وایە كەشوهەوای هاوكاری ئابووری و هەماهەنگی ئەمنی لە نێوان هەموو برایانی ناوچەكەدا راستەوخۆ خزمەت بە بەرژەوەندی گەلەكەمان دەكات هەروەها بەرژەوەندی هەموو گەلانی ناوچەكە.
ئەو دیدار و كۆنفرانسە سێ قۆڵیانەی كە عێراق و كۆماری عەرەبی میسر و شانشینی هاشمی ئوردنیان كۆكردەوە، دیدێكی هاوبەشیان بەرهەمهێناوە بۆ كردنەوەی بازنەی هاوكاری و یەكگرتن لە بوارە جیاجیاكاندا، هەروەك چۆن كۆنفرانسی بەغدا بۆ هاوكاری و شەراكەت یەكێك بوو دەربڕینی ئەو پەیوەندییە مێژووییانەی كە هەموو وڵاتانی ناوچەكە یەكدەخەن و عێراق و وڵاتانی ئەنجوومەنی هاریكاری كەنداو هەنگاوی گرنگیان ناوە بۆ بەهێزكردنی پەیوەندییەكانیان بە ئامانجی بەدیهێنانی یەكگرتن لە بوارە جیاجیاكاندا، لەم روانگەیەوە دوو رێككەوتنی پەیوەندی كارەباییمان لەگەڵ شانشینی سعودیە و لەگەڵ وڵاتانی هاوكاری ئەنجومەنی كەنداو ئەنجامداوە و ئێمە بەردەوامین لە پەیوەندی كارەبایی لەگەڵ ئوردن و میسر.
ئێمە دەستپێشخەریمان كردووە بۆ بەرزكردنەوەی دیالۆگ و هاوكاری و هاوبەشی لە ناوچەكەدا و عێراقیش لە بەرژەوەندی نیشتمانی خۆی و بەگشتی لە بەرژەوەندی ناوچەكەدا ئەم رێبازە پەیڕەو دەكات.
لەو چوارچێوەیەدا عێراق پشتیوانی لە ڕێبازی دیالۆگ و دانوستان دەكات بۆ لابردنی چەكی ئەتۆمی لە ناوچەكە و كردنی بە ناوچەیەكی ئارام لە بەرژەوەندی وڵاتانی ناوچەكە و جیهان بەگشتی.
لەم ڕووەوە ئەولەویەتی دۆزینەوەی چارەسەرێكی هەمەلایەنە و دادپەروەرانە و بەردەوام بۆ دۆزی فەلەستین كە لەگەڵ خواست و مافە ڕەواكانی گەلی فەلەستین بگونجێت، هەروەها پێویستی ڕاگرتنی هەموو ڕێوشوێنە شەڕانگێزەكان و پێشێلكارییەكان و هێرشەكانی دژی گەلی فەلەستین تیشكی خراوەتە سەر .
عێراق دووپاتی دەكاتەوە كە چارەسەركردنی ناكۆكییەكان لەسەر بنەمای بڕیارەكانی شەرعیەتی نێودەوڵەتی تاكە رێگایە بۆ گەیشتن بە سەقامگیری لە ناوچەكەدا.
عێراق پشتیوانی لە ئاگربەستی ئێستای یەمەن دەكات وەك سەرەتایەكی بەرهەمدار بۆ كۆتایی هێنان بە قەیرانی یەمەن و گەڕاندنەوەی سەقامگیری، هەروەها پشتیوانی لە دەستپێشخەرییە نێودەوڵەتی و ناوچەییەكان دەكات كە ئامانجیان كۆتاییهێنان بە ململانێیە.
هەروەها عێراق پشتیوانی لە هەوڵە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەكان دەكات كە ئامانجیان چارەسەركردنی قەیرانی سووریا و چارەسەركردنی كارەساتەكانی و ڕاگرتنی ئازارە مرۆییەكانییە.
عێراق هەڵوێستی خۆی لە تەنیشت لوبنان نوێ دەكاتەوە بەمەبەستی تێپەڕاندنی قەیرانە سیاسی و ئابوورییەكانی، هەروەها دروستكردنی پردی دیالۆگ و هاوكاری بۆ گەڕاندنەوەی سەقامگیری بۆ ئەو وڵاتە.
لە چوارچێوەی هاوكاری ژینگەیی نێوان برایاندا، دەمەوێت ئەوە وەبیر بهێنمەوە كە عێراق هەرچەندە وەك بەرهەمهێنەری نەوتی گرنگ دەمێنێتەوە، بەڵام ئەم خوێنبەرە ئابوورییە تەحەددیاتی ژینگەیی ئێمە زیاد دەكات. بۆیە ئێمە بە خێرایی كاردەكەین بۆ وەبەرهێنانی ئەو غازەی كە لە كێڵگە نەوتییەكاندا دەسووتێت، هەروەها خەریكی فراوانكردنی بازنەی وەبەرهێنان لە وزەی بەدیلداین.
وڵاتانمان كە نەوەی گەنج زۆرترین ڕێژەیان پێكدەهێنن، ڕووبەڕووی شایستەیی زیادە دەبنەوە لە ڕووی تێگەیشتن لە پێداویستییەكانی ئەم نەوەیانە، كە تامەزرۆی پێشكەوتن و دەستكەوتن و ئاواتەكانیان بۆ ئیستغلالكردنی و گۆڕینی قەیرانەكان بۆ دەرفەت.
هەر لەو چوارچێوەیەشدا عێراق پێشنیاری دامەزراندنی بانكی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ گەشەپێدان و یەكگرتن دەكات بە هاوبەشی لەگەڵ وڵاتانی ئەنجوومەنی هاوكاری كەنداو و میسر و ئوردن و بانكی ناوەندی ئارەزووی گەشەپێدانی بەردەوامی ناوچەیی هەیە لەڕێگەی داراییكردنی پڕۆژەكانی ژێرخانی كە یارمەتیدەر دەبێت بۆ بەستنەوەی ئابوورییەكانی هەرێم هەروەها دارایی پڕۆژەكان لە بواری بەڕێوەبردنی سەرچاوەكانی ئاو، بیابانبوون و كەمكردنەوەی كاریگەرییەكانی گۆڕانی كەشوهەوا دابین دەكات
لە كۆتاییدا هیوادارین ئەم لوتكەیە ئامانجە خوازراوەكانی لە خزمەتی وڵاتەكانماندا بگات و هەمیشە كۆدەبینەوە بۆ بنیاتنانی ئایندەیەكی باشتر بۆ گەلانی ناوچەكە.
والسلام وعلیكم و رحمەاللە و بركاتە.
