(INA) نۆ دۆسێی لەلای پارێزگاری نەینەوا دەكاتەوە لەوانە پرۆژەی جەزیرە باشوور، شەنگال، و كەمپی جەدعە
ناوخۆ
- 28-06-2022, 20:29
بەغدا - INA – ئامنە سەلامی
ئەمڕۆ سێشەممە، نەجم جبووری، پارێزگاری نەینەوا، باشییە گرنگەكانی بۆ پڕۆژەی جەزیری باشوور دەستنیشان كرد، كە بە وتەی خۆی فراوانتر دەبێت بۆ چەند پارێزگایەك و سەرچاوەی دارایی گەورە دابین دەكات ئەگەر جێبەجێ بكرێت، هاوكات ژمارەی ئەو خێزانە ئاوارەبووانەی كەمپی جەدعە ئاشكرا دەكات و ئاستەنگەكانی بەردەم گەڕانەوەیان و دۆخی سنووری لەگەڵ سوریا، دەستی خستە سەر دۆسیەی شەنگال. هەزار پلەی كار بەپێی یاسای پشتیوانی فریاگوزاری، و تیشكی خستە سەر دوسێی وەبەرهێنان، پڕۆژەكانی فڕۆكەخانەی موسڵ، كەمپی غەزڵانی، و ماددە هۆشبەر.
جبوری لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ ئاژانسی هەواڵی عێراقی رایگەیاند، "سنوورەكان لەگەڵ لایەنی سوریا بەتەواوی كۆنترۆڵكراون، بەو پێیەی دیواری كۆنكرێتی و خەندەقی قووڵ بۆ پاراستنی سنوورەكان تەواو بووە، جگە لە دانانی كامێرای حەراری كە بەشوەیش چاودێری پێدەكرێت". كە بەشداری كرد لە تێكدانی جموجۆڵەكانی ئەندامانی تیرۆریستییەكانی داعش." ئاماژەی بەوەدا كە "سنوورەكانی نەینەوا بە تەواوی پارێزراون و ئەوەی بەخۆیەوە بینی هیچ دزەكردنێكی تیرۆریستییەكان نەبوون."
ئاماژەی بەوەشكردووە، "ئۆپەراسیۆنەكانی دزەكردن پێش دانانی كامێرای حەراری و دروستكردنی دیواری كۆنكرێتی ئەنجامدراوە"، ئاماژەی بەوەشكردووە، "سیستەمی دیواری كۆنكرێتی و كامێرای حەراری بەشدارییان كردووە لە كۆتاییهێنان بە كارەكانی دزەكردن".
سەبارەت بە ئاوارەكانی شنگال، جبووری وتی، "ژمارەی ئەو خێزانە ئێزدیانەی لە شنگالەوە ئاوارە بوون، كە لە كەمپەكانی زاخۆ و دهۆك و هەولێر دەژین، دەگاتە زیاتر لە 47 هەزار خێزان".
وە ئاماژەی بەوەدا كە "گەڕانەوەی ئەو خێزانانە بۆ شەنگال پێویستی بە چارەسەرێكی سیاسی هەیە بۆ دەسەڵاتی دادوەری، بۆ كۆتاییهێنان بەو ئاژاوەی كە تێیدا دەژین، هەروەها بۆ گەیشتن بە لێكتێگەیشتنێك كە ببێتە هۆی كۆتاییهێنان بە قەیرانی ئاوارەبوون".
وە سەبارەت بە كەمپی غەزڵانیش پارێزگاری نینەوا وتی، "ئەنجومەنی وەزیران ساڵێك لەمەوبەر بڕیاریدا بەشێك لە كەمپی غەزڵانی ڕەوانەی شارەوانی موسڵ بكرێت و بەشەكەی تریش بۆ وەزارەتی بەرگری و تا ئێستا جێبەجێ نەكراوە". ئاماژەی بەوەشكردووە، "شاری موسڵ 11 ساڵ لەمەوبەر دیزاینی بنەڕەتی خۆی تەواو كردووە و پێویستی بە رێپێوێكی نوێ هەیە".
ئاماژەی بەوەشكرد، "بڕیارەكەی ئەنجومەنی وەزیران بریتی بوو لە گواستنەوەی 5 هەزار دۆنم لە كەمپەكە بۆ بەرژەوەندی شارەوانی موسڵ، چونكە لە نێوان دابەشكردنی بەشێكی وەك زەوی بۆ فەرمانبەران و سودمەندەكان و كەسوكاری شەهیدان دابەشكراوە و بەشی دیكەش بۆ وەبەرهێنان تەرخان دەكرێت". بۆ دروستكردنی كۆمەڵگەی نیشتەجێبوون.
وە ئاماژەی بەوەشكرد، "بەربەستەكانی بەردەم وەبەرهێنان لە نەینەوا لە گەڕاندنەوەی زەویەكان و ماوەیەكی زۆر بۆ بەدەستهێنانی رەزامەندی فەرمی بۆ بەدەستهێنانی دەرفەتی وەبەرهێنان كورتكراوەتەوە".
سەبارەت بە پڕۆژەی جەزیرەی باشوور، جبووری دووپاتی دەكاتەوە كە "پڕۆژەكە پەیوەندی بە چەند پارێزگایەكەوە هەیە و تەنیا لە نەینەوا سنووردار نییە، هەروەها یەكێكە لە پڕۆژە گەورەكان بەو پێیەی لە باكووری موسڵەوە تا حەدیسە و سامەرا درێژ دەبێتەوە".
وە ئاماژەی بەوەدا كە "زەویەكانی پڕۆژەكە پاكیزەن، تەنانەت ئەگەر پڕۆژەكە جێبەجێ بكرێت، ئەوا هەلی كاری گەورە بۆ دەرچووانی بێكار بەدەست دەهێنێت و ڕووبەرەكانی تا ٨ ملیۆن دۆنم فراوان دەكات و لە بەرهەمی گەنم دەچێنرێت، ئاماژەی بەوەشكردووە، "پڕۆژەی جەزیرە، ئەگەر جێبەجێ بكرێت، عێراق لە پشتبەستن بە نەوت دەربهێنێت وەك سەرچاوەیەكی سەرەكی بۆ ئەو سەرچاوە گەورانەی كە كشتوكاڵ دابینی دەكات."
سەبارەت بە دۆسیەی هەزار پلەی دامەزراندن لە چوارچێوەی یاسای پاڵپشتی فریاگوزاری، جبووری ڕوونی دەكاتەوە، كە "داواكاری بۆ پلەی دامەزراندن ئەلیكترۆنی دەبێت، وەك چۆن لیژنەیەك بۆ ئەمە پێكهێنراوە"، ئاماژە بەوە دەكات كە "پارێزگاری چاوەڕێی دەكات". ڕێنماییەكان بۆ ئەم پلەی دامەزراندن و میكانیزمی جیاكردنەوە بۆ داواكاران لە وەزارەتی داراییەوە."
ئاماژەی بەوەشكرد، "ئەو بڕوانامانە بەپێی ڕێژەی دانیشتووان دابەشدەكرێن، بەوپێیەی سەنتەری قەزای مووسڵ 40 بۆ 50%ی ئەو بڕوانامانە تەرخان دەكات، باقی قەزاكانیش بەپێی ڕێژەی نیشتەجێبوون بۆیان تەرخان دەكرێت". كە "كەمینەكان لە نەینەوا پشكیان دەبێت لەم دامەزراندنانەدا و دەبێت لە دابەشكردنی نمرەی كاردا لەبەرچاو بگیرێت."
ئاماژەی بەوەشدا "حكومەت لە چوارچێوەی یاسای پاڵپشتی فریاگوزاری بۆ تەواوكردنی پڕۆژەكان ترلیۆنێك و 150 ملیۆن دیناری بۆ پارێزگای نەینەوا تەرخان كردووە".
سەبارەت بە كەمپی جەدعە، پارێزگاری نیەنەوا وتی، "ئەو خێزانانەی لە كەمپی جەدعە ماونەتەوە لە بنەماڵەی چەتەكانی داعش پلە یەك و دووەمن"، ئاماژەی بەوەدا كە "ئەم خێزانانە لەكەمپەكە بەهۆی رەتكردنەوەی گەڕانەوەی گوندەكانیانەوەیە”.
ئاماژەی بەوەشكرد، "ژمارەی خێزانەكانی كەمپی جەدعە دەگاتە 700 خێزان".
سەبارەت بە فڕۆكەخانەی موسڵ، پارێزگاری موسڵ دووپاتی كردەوە كە "ئەو ئاستەنگانەی لەبەردەم تەواوكردنی پرۆژەی فڕۆكەخانەی موسڵ دەگەڕێتەوە بۆ جیاوازی نێوان دەسەڵاتی فڕۆكەوانی مەدەنی و كۆمپانیا فەرەنسییەكان، بەو پێیەی دەسەڵاتی فڕۆكەوانی پێی وایە ئەو ئۆفەرەی لەلایەن ئەو كۆمپانیایانە پێشكەش دەكرێت زیادەڕەوی تێدا دەكرێت". مەرجەكانی بەدی ناهێنێت"، ئاماژەی بەوەشكردووە، .
ئاماژەی بەوەشكردووە، "فڕۆكەخانەكە سەر بە دەسەڵاتی فڕۆكەوانییە، و هیچ دەسەڵاتێكیش نییە بۆ پاراستنی"، ئاماژەی بەوەشكردووە، "پارێزگارییەكە چاوەڕێی فەرمانی سەرۆكوەزیران دەكات بۆ دەستپێكردنی دروستكردنی فڕۆكەخانەكە".
سەبارەت بە مەترسی ماددە هۆشبەرەكان لە پارێزگاكەدا، جبووری ڕوونیكردەوە كە "نەینەوا سەرەڕای ژمارەی دانیشتووانەكەی ٤ ملیۆن و نیو كەسە، یەكێكە لەو پارێزگایانەی كە كەمترین بڵاوبوونەوەی ماددە هۆشبەرەكانی تێدایە"، جەختی لەوە كردەوە كە "چاودێری حكومی و ئەمنی هەیە لە نەینەوا لە دیاردەی ماددە هۆشبەرەكان”.
لە درێژەی قسەكانیدا وتی، "خزمەتگوزارییەكانی ئاسایش زانیاری تەواویان لەسەر گواستنەوەی ئەم بەڵایە هەیە".
و ئاماژەی بەوەشكردووە، "هەموو دەرمانخانە بێ مۆڵەتەكان ڕێگرییان لێكرا كە پیشەكە لە پارێزگاكەدا ئەنجام بدەن وەك ڕێكارێك بۆ ڕێگریكردن لە بڵاوبوونەوەی دەرمانەكانی خراپ ."
