بەغدا -INA
لە راپۆرتێكدا كە لەلایەن بانكی نێودەوڵەتییەوە بڵاوكراوەتەوە هۆشداری داوە لە كاریگەری دواكەوتنی پێكهێنانی حكومەت و پەسەندكردنی بودجە لەسەر گەشەی ئابووری عێراق.
لە راپۆرتەكەدا هاتووە، "عێراق وردە وردە دەردەچێت لەو پاشەكشە قووڵەی كە لە ساڵی 2020دا تووشی بووە بەهۆی پەتای ڤایرۆسی كۆرۆنا (Covid-19) و داڕمانی نرخی نەوت لەگەڵیدا، هەروەك دوای كەمبوونەوەی زیاتر لە 11% لە ساڵی 2020دا، ئابووری عێراق لە ساڵی 2021دا بە سووككردنی ئەو سنوورداركردنانەی كە بەهۆی پەتای كۆرۆناوە سەپاندبووی بەسەر جموجۆڵەكاندا، ڕێژەی گەشەی 2.8%ی بەدەستهێنا، هەروەها ئەم گەشەكردنە بە فراوانبوونی بەهێزی بەرهەمهێنانی جگە نەوت، بە تایبەت لە كەرتی خزمەتگوزاریدا پاڵپشتی كرا.
ئاماژەی بەوەشكرد، "لەگەڵ هەڵوەشاندنەوەی وردە وردەی بڕینی بەرهەمی "ئۆپێك +"، بەرهەمی ناوخۆیی نەوتیش لە نیوەی دووەمی ساڵی 2021 دەستی بە گەشەكردن كرد، هەروەها بەرزبوونەوەی داهاتی نەوت بووەتە هۆی زیادبوونی باڵانسی دارایی گشتی و كۆی باڵانسی دەرەكی لە عێراق لە ساڵی 2021".
لە راپۆرتەكەدا لە زاری سارۆج كومار جا، بەڕێوەبەری هەرێمی بەشی مەشرەق لە بانكی نێودەوڵەتی رایگەیاندووە: “عێراق دەرفەتێكی ناوازەی هەیە بۆ ئەنجامدانی چاكسازیی پێكهاتەیی بەپەلە و بەرفراوان لە رێگەی 3 هەوڵەوە: سوودوەرگرتن لەو فەزای داراییەی كە لە ئەنجامی ئەم دواییەی خۆیەوە هاتۆتە ئاراوە داهاتی لەناكاوی نەوت، و دووەم، ئاڕاستەكردنەوەی خەرجییەكانی حكومەت بەرەو ئەو بەرنامانەی كە باشتركردنی گەشەكردن گرینگە بۆ هەمەچەشنكردنی ئابووری و ڕەخساندنی هەلی كار، و سێیەم، چارەسەركردنی قەیرانی سەرمایەی مرۆیی وڵاتەكە.”
راپۆرتەكەی بانكی نێودەوڵەتی دووپاتی دەكاتەوە كە “ئاڵنگاریەكانی ئێستای ئاسایشی خۆراك لە عێراق لە ناوەڕاستی بەرزبوونەوەی ئێستای نرخی كاڵا جیهانییەكاندا چڕبوونەتەوە، لەكاتێكدا ئاستی بەرهەمهێنانی خۆراكی ناوخۆیی لە خوار ئاستی خواستەوەیە كە بەهۆی گەشەی خێرای دانیشتووانەوە دروست دەبێت، و وشكەساڵی توند و هۆكارەكانی تری گۆڕانی كەشوهەوا بوونەتە هۆی خراپتركردنی ئەم دۆخە، و لە كاتێكدا یارمەتییەكان و گواستنەوەی ڕاستەوخۆ دەتوانن یارمەتیدەر بن لە كەمكردنەوەی ئەم كاریگەرییە نەرێنیانە لە كورتخایەندا، بەدەستهێنانی ئاسایشی خۆراك پێویستی بە هەوڵی هەماهەنگ هەیە بۆ باشتركردنی بەرهەمهێنانی خۆراكی ناوخۆیی و بەڕێوەبردنی كاراتری سەرچاوەكانی ئاو.
لە راپۆرتەكەدا ئاماژە بەوە كراوە كە "ئاڵنگارییە دارایی و كۆمەڵایەتی و ئابورییەكانی عێراق جەخت لە خێراكردنی خێرایی چاكسازییە ماكرۆ پێكهاتەیی و داراییەكان دەكەنەوە كە زۆر پێویستن بۆ لابردنی ئاستەنگەكانی بەردەم گەشەپێدانی كەرتی تایبەت، زیادكردنی وەبەرهێنان لە كارایی ئاو و سیستەمی خۆراكی كشتوكاڵی". ، و گۆڕانكاری بەرەو سەرچاوەی وزەی بەردەوامتر، جگە لە دیكاربۆنیزەكردنی كەرتی گواستنەوە.
لە راپۆرتەكەدا هاتووە، "دواكەوتنی زیاتری پێكهێنانی حكومەت و پەسەندكردنی بودجەی ساڵی 2022 رەنگە ببێتە هۆی سنوورداركردنی بەكارهێنانی داهاتی لەناكاو نەوتی وڵاتەكە، بەو پێیەی گەیشتووەتە سەقفی راستەقینەی بودجەی 2021، هەروەها راگرتنی جێبەجێكردنی پرۆژە نوێیەكانی وەبەرهێنان ، كە ڕەنگە گەشەی ئابووری كەم بكاتەوە." ئەو وەرەقە سپییە "كە لەلایەن حكومەتی عێراقەوە پەرەی پێدراوە، وەك مۆدێل و نەخشەیەكی بوێرانە دەمێنێتەوە بۆ بەرنامەیەكی گشتگیری چاكسازی ئابووری بەرەو هەمەچەشنكردنی ئابووری."