دەسەڵاتی دادوەری تۆڕێک ئاشکرا دەکات کە هەوڵی گۆڕینی چەمکە دەستووری و یاساییەکان دەدات

ناوخۆ

7-06-2022, 15:29

+A -A

بەغداد/ INA

ئەمڕۆ سێشەممە، ئەنجومەنی باڵای دادوەری تۆڕێکی ئاشکرا کرد کە ھەوڵی گۆڕینی چەمکە دەستووری و یاساییەکان لەبارەی دەسەڵاتی دادوەری دەدەن.

ناوەندی راگەیاندنی ئەنجومەنەكە لە راگەیەندراوێكدا كە دەست ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) كەوتووە، ئاماژەی بەوەكردووە، "یەکەم دادگای لێکۆڵینەوەی کەرخ پەڕاوی لێکۆڵینەوەی لە دۆسیەی تایبەت بە سوکایەتیکردنی بە ئەنقەست بە دامەزراوەی دادوەری ئەنجامداوە کە مەبەست لێی لاوازکردنی متمانەی هاوڵاتیانە بە دامەزراوەی دادوەری.

دەستەڵاتی دادوەری روونیدەکاتەوە کە سنوورەکانی ئازادی ڕادەربڕین و ڕەخنەی بابەتی، بنیاتنەر کە بە مادەی ٣٨ی دەستوور گەرەنتی کراوە.

ئاشکراشیکرد کە “ئەنجامی ئەو لێکۆڵینەوەیانە دەریخست کە تۆڕێک هەیە لەو کەسانەی کە وەسفی خۆیان دەکەن وەک (میدیاکار) کە بەرژەوەندی تایبەتیان هەیە یان ناکۆکی شەخسییان لەگەڵ دەسەڵاتی دادوەری هەیە کە تیایدا خراپ دەستکاری چەمکە دەستوری و یاساییەکان بە ئاراستەی درۆ و چەواشەکاری بە ئەنقەست دەکەن تاوەکو متمانە بەو شتانەی کە دەسەڵاتی دادوەری دەیکات کەم بکاتەوە و ھەروەھا بە قۆستنەوە و تێنەگەیشتنی هەمووان لە یاسا لە ڕێگەی پەیجەکانی سۆشیال میدیا و کەناڵەکانی یوتیوب کە بە فەرمی تۆمار نەکراون دەنگۆی ناراست بلاو دەکەنەوە وەک کاردانەوەیەک بۆ هەندێک بڕیار کە دژی بەرژەوەندییەکانی دەرکرابوون”.

ھەروەک ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوە ئەم كارە نایاساییانە بەشێكن لە پرۆژەی دانەنان بە سیستمی سیاسیی ئێستا و جوڵاندنی ئەجێندا نێودەوڵەتییەكان ، بۆیە بڕیار دەركرا وە بۆ هێنانی ئەو كەسانەی تێوەگلاون لەو تاوانەدا، كە بەپێی سزای یاسایی ژمارە ( 111ی ساڵی 1969) ی كارپێكراو و مادەكانی کە لە مادەی 226: زیندانیكردن بۆ هەركەسێك كە بە ئاشكرا سوكایەتی بە دادگاكان بكات، بەپێی مادەی 229 ش هەركەسێك سوكایەتی بە دادگای دادوەری بكات بە زیندان سزا دەدرێت، هەروەها مادەی 433: 1 دەلێت ناوزڕاندن بریتییە لە گەڕاندنەوەی ڕاستییەكی دیاریكراو بۆ کەسانی تر لەلایەن یەکێک لە خەڵکەوە بەو مانایەیە کە ئەگەر ڕاست بێت، پێویستی بە سزادان یان سووکایەتیکردنی ئەو کەسە دەبێت کە بۆی دەگەڕێتەوە لەگەڵ خەڵکی وڵاتەکەی، هەرکەسێک تۆمەت بۆ کەسێکی دیکە بکات بە زیندانیکردن و غەرامە یان بە یەکێک سزا دەدرێت لەم دوو سزایە”.

ڕاشیگەیاندووە، "ئەگەر تۆمەتەکە بە شێوەی بڵاوكردنەوە لە ڕۆژنامەكان یان بڵاوكراوەكان یاخود هەر رێگەیەكی تری راگەیاندن روویدابێت، ئەوە بە بارودۆخێكی خراپتر دادەنرێت، و ئەو ماددانە لەڕووی یاساییەوە جێبەجێ دەكرێت، هەركەسێك داوای جێبەجێ نەكات دەبێت لەوە تێبگات كە دەسەڵاتی دادوەری یاساکان جێبەجێ دەکات و یاسایان بۆ دەرناکات.

ئەنجومەنەکە جەختی لەوە کردۆتەوە کە "ئەنجومەنی دادوەری بە رێز و پەرۆشەوەیە بۆ گەرەنتیکردنی مافی دەربڕینی بیروڕا بە هەموو رێگەیەک، تەنانەت ئەگەر ئەمە رەخنەگرتن لە دەسەڵاتی دادوەری و خەڵکی بەرپرسی ئیدارەکەی بگرێتەوە بە شێوەیەکی بابەتیانە، دوور لە پرسیارکردن لە کارەکەی وەسفی دەسەڵاتی دادوەری بە زاراوە و دەستەواژەیەک کە تاوانێک پێکدەهێنن کە بۆچوونێک دەرنابڕێت، و بەڵگەی ئەمەش بوونی ژمارەیەکی زۆر لە کەیسەکانی ڕەخنەی بابەتیانە کە ڕۆژانە پەخش دەکرێن، و هیچ ڕێوشوێنێک نەگیراوەتەبەر دژی ئەو کەسانەی کە پراکتیزەی دەکەن.