سەرۆك كۆمار: پێویستە روبەڕوبونەوەی گۆڕانی كەشوهەوا بكەینە ئەركێكی نیشتمانی
سیاسی
- 5-06-2022, 16:53
بەغداد - INA
سەرۆك كۆمار بەرهەم ساڵح ئەمڕۆ یەكشەممە، تەئكیدیكردەوە: كە پێویستە روبەڕوبونەوەی گۆڕانی كەشوهەوا بكەینە ئەركێكی نیشتمانی، و هاوكات ئاماژەی بەوەدا: كەگەنجانی عێراق بەشداریەكی سەرەكین بۆ پاراستنی ژینگە.
سەرۆكایەتی كۆمار لە بەیاننامەیەكدا كە دەست ئاژانسی هەواڵی عێراقی كەوتووە، دەڵێت: بەرهەم ساڵح، سەرۆك كۆماری عێراق ئەمڕۆ یەكشەممە لە رۆژی جیهانی ژینگەدا، لە كۆشكی سەلام لە بەغداد كۆبوونەوەیەكی فراوانی ئەنجامدا بە ئامادەبوونی جاسم فەلاحی، وەزیری ژینگە و نوێنەرانی رێكخراوەكانی نەتەوە یەكگرتووەكان و یونسكۆ و رێكخراوە مەدەنییەكانی عێراق كە تایبەتن بە پاراستنی ژینگە.
لە كۆبوونەوەكەدا سەرۆك كۆمار جەختیكردەوە لەپێویستی چارەسەركردنی قەیرانی گۆڕانی كەشوهەوا وەك ئەركێكی نیشتمانی، چونكە هەڕەشەیەكی جددییە بۆ سەر ئایندەی وڵاتەكەمان.
هەروەك دووپاتیكردەوە عێراق یەكێكە لەو وڵاتانەی كە زۆرترین كاریگەری گۆڕانی كەشوهەوای لەسەرە، بۆیە پێویستی بە چارەسەری خێرایە، هەروەها ئاماژەی بە پێویستی بووژاندنەوەی خاكی میزۆپۆتامیا كرد لە رێگەی پلانی ستراتیژی نیشتمانی كە بۆ ئەو مەبەستە دارێژراوە، هاوكات تەئكیدیكردەوە لە پێویستی هاوبەشیكردن لەگەڵ رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی و گەنجان بۆ چارەسەركردنی قەیرانی كەشوهەوا.
سەرۆك كۆمار ئەوەشی خستەروو: كە دانیشتوانی عێراق ئەمڕۆ زیاترە لە 41 ملیۆن هاووڵاتی و دوای 10 ساڵی دیكە دەبێتە 52 ملیۆن و لە ساڵی 2050 دا دەبێتە 80 ملیۆن هاووڵاتی، بۆیە خواست لەسەر ئاو زیاد دەكات و لە هەمان كاتدا وشكەساڵی كاریگەری لەسەر %39 خاك و كەمی ئاو دەبێت و بەشێوەیەكی نەرێنی كار دەكاتە سەر هەموو وڵات و دەبێتە هۆی لەدەستدانی زەوییە كشتوكاڵییەكان.
هەر لە كۆبوونەوەكەدا سەرۆك كۆمار ئاماژەی بەوەدا كە پێشبینی دەكرێت كەمبوونەوەی ئاو تا ساڵی 2035 بگاتە 10.8 ملیار مەتر سێجا بەپێی ئەو توێژینەوانەی وەزارەتی سەرچاوەكانی ئاو كردوویەتی، بەهۆی دابەزینی ئاستی ئاوی دیجلە و فورات و بەهەڵمبوونی ئاوی بەنداو و نوێنەكردنەوەی رێگاكانی ئاودێری.
لە بەشێكی دیكەی كۆبوونەوەكەدا سەرۆك كۆمار ئاماژەی بەوەكرد كە پرۆژەی بوژاندنەوەی خاكی میزۆپۆتامیا كە لەلایەن سەرۆكایەتی كۆمارەوە ئاڕاستە كراوە و لەلایەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە پەسەند كرا، پڕۆژەی هەموو عێراق و ناوچەكەیە و پشت بە بەرنامە ستراتیژییەكان دەبەستێت كە بریتین لە چاندنی دار و نوێكردنەوەی بەڕێوەبردنی ئاوی دیجلە و فورات، بەرهەمهێنانی وزەی پاك و یەكخستنی پلانە ژینگەییەكانی وڵاتانی ناوچەكە لەگەڵ یەكتر لە رێگەی هاوئاهەنگی هاوبەشەوە، چونكە گۆڕانی كەشوهەوا و وشكەساڵی هەڕەشەیەكی جددییە بۆ سەر هەمووان.
هاوكات سەرۆك كۆمار ئاماژەی بەوەدا كە عێراق لەگەڵ هەڵكەوتە جوگرافییەكەی لە دڵی ناوچەكەدا و هەمەڕەنگی ژینگەیەكەی لە خورما و زۆنگاو و چیا سەركەشەكانی كوردستان دەتوانێت ببێتە خاڵی دەستپێك بۆ كۆكردنەوەی وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە رووی ژینگەییەوە.
لە تەوەرێكی دیكەی كۆبوونەوەكەدا سەرۆك كۆمار جەختیكردەوە كە پێویستە پشتیوانییەكی زۆر لەگەنجان بكرێت، تاوەكو كار بكەن بۆ رووبەڕووبوونەوەی گۆڕانی كەشوهەوا، هەروەك ئاماژەی بەوەدا كە گەنجانی عێراق هاوكارێكی سەرەكین لە بابەتی پاراستنی ژینگە و دەستپێشخەریی نایابیان هەیە لەم بوارەدا، هاوكات رۆڵی رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی لەو رووەوە بەرزنرخاند.
لە كۆتاییدا بەرهەم ساڵح ئەوەشی خستەروو، كە گۆڕانی كەشوهەوا قەیرانێكی جیهانییە و زۆربەی وڵاتانی گرتووەتەوە، بۆیە گرنگە پێكەوە رووبەڕووی مەترسییەكان ببینەوە و كاریگەرییەكانی كەم بكەینەوە، هەروەها رایگەیاند، هیچ وڵاتێك سەركەوتوو نابێت كە پێی وابێت دەتوانێت بە تەنها رووبەڕووی مەترسییەكانی گۆڕانی كەشوهەوا ببێتەوە، هەروەك ئاماژە بەوەدا كە خۆڵبارین و كەمی ئاو و بەرزبوونەوەی پلەی گەرما و بەبیابانبوون مەترسییەكی گەورەیە و سنوورەكانی تێپەراندووە، بۆیە تەنها بە هەماهەنگی و پلاندانانی هاوبەشی ناوچەیی و نێودەوڵەتی لەسەر ئاستی باڵا چارەسەر دەكرێن.
