ڕاوێژكاری كازمی: بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی ڕێگای داواكردنی حكومەت بۆ پێشكەشكردنی بودجە پچڕاند

بەغدا - INA - نەسار حاج
ئەمڕۆ دووشەممە، مەزهەر محەمەد ساڵح، راوێژكاری دارایی سەرۆكی حكومەت ئاشكرایكرد كە، بڕیاری دادگای باڵای فیدراڵی بۆ هەڵوەشاندنەوەی یاسای پاڵپشتی فریاگوزاری بۆ ئاسایشی خۆراك و گەشەپێدان رێگەی گرت بۆ ئەوەی حكومەتی چاودێر رەشنووسی یاسای بودجەی2022 پێشكەش بكات ، لە هەمان كاتدا جەخت لەوە دەكاتەوە كە كارێكی زۆر دەكات بۆ پشتگیریكردنی ئاسایشی خۆراك تا پەسەندكردنی بودجە.
راوێژكاری دارایی سەرۆكی حكومەت بە ئاژانسی ھەواڵی عێراقی راگەیاند، "ڕوون بووەتەوە كە ناتوانرێت هیچ یاسایەك پەیڕەو بكرێت پێش ئەوەی دەسەڵاتی جێبەجێكردن قەوارە دەستورییەكەی تەواو بكات بەپێی ئەنجامی ھەڵبژاردنەكانی 10/10/2021، بۆیە بڕیارەكەی ئەم دواییەی دادگای فیدراڵی وایكردووە". رێگەی تەنانەت بۆ ئەنجومەنی نوێنەرانیش ببڕێت." خۆی لە تاوتوێكردنی هەر پڕۆژە یاسایەكدا مەگەر بەپێی زەمینەی دەستووری و لە حكومەتێكەوە تێپەڕ نەكرێت كە لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی سەرەوە بەرهەم دێت، واتە لەوانەش داواكارییەك لە حكومەتی چاودێر بۆ... پێشكەشكردنی ڕەشنووسی یاسای بودجەی فیدراڵی بۆ ساڵی ٢٠٢٢.
ئاماژەی بەوەشكرد، "سەرەڕای ئەوەش، حكومەتی كاربەرێخەر كارێكی زۆر دەكات بۆ پاڵپشتیكردنی ئاسایشی خۆراكی عێراق بە وردبینی لەڕێی ئەو كارە داراییانەی لەبەردەستیدایە، كە بەپێی یاسای ئێستای بەڕێوەبردنی دارایی ژمارە 6ی ساڵی 2019 دیاریكراوە، تاوەكو یاسادانانی یاسای بودجەی گشتی فیدراڵی بۆ  2022. بەپێی ئەو ڕێگا دەستووریانەی كە بەپێچەوانەی بڕیاری دادگای فیدراڵی ناكەن.
لەبارەی دۆخی ئابووری عێراق، ساڵح وتی، "خەرجی ساڵانەی حكومەت لە بودجەی گشتیدا نزیكەی نیوەی بەرهەمی گشتیی ناوخۆیی پێكدەهێنێت، واتە چالاكییە ئابوورییەكان لە گەورەترین قورسایی خۆیدا بەندە بە خەرجییەكانی حكومەتەوە، لە هەمووی گرنگتر، كۆی خەرجییەكانی حكومەت". بەشێكی وەبەرهێنانە لە خەرجكردن كە خواست دەباتە پێشەوە، كاریگەری لەسەر سەرچاوەكانی بازاڕی بەرهەمدار و بەتایبەتی بازاڕی كار و لێهاتوویی مرۆیی هەیە، لە هەمان كاتدا گەشەی داهاتی نیشتمانی زیاد دەكات لە ڕێگەی میكانیزمێكەوە كە پێی دەوترێت (خێراكەری ئابووری).
وە لە درێژەی قسەكانیدا وتی، "بەڵام ئەم خێراكەرە گرنگانەی وەبەرهێنان بە شێوەیەكی حەتمی بەستراوەتەوە بە یاسای بودجە بۆ ساڵی ٢٠٢٢ لە ڕێگەی دەرگای نوێی خەرجییەكانی وەبەرهێنان و بەرنامە نوێیەكانی وەبەرهێنانەوە، نەك بە خەرجكردنی ١/١٢ی خەرجییە ڕاستەقینەكانی ئێستا لە ساڵی ٢٠٢١دا، كە." زیاتر پەیوەندییان بە خەرجییە سنووردارەكانی كاركردنەوە هەیە كە كاریگەرییان لەسەر گەشەی بەرهەم هەیە. بەرهەمی ناوخۆیی گشتی”، ئاماژە بەوە دەكات كە "تێكڕای داهاتی نەوت بۆ ساڵی 2022 بە ڕێژەی كەمتر لە 60%ی داهاتی هەناردەی نەوت بۆ ساڵی 2021 زیاد ناكات."
لە كۆتاییدا وتی، "ئەمە مانای ئەوەیە كە لە كۆتایی ساڵدا یەدەگێكی دارایی گەورە لەبەردەستی دەوڵەتدا دەبێت، كە ڕەنگە لە ٤٠ ملیار دۆلار زیاتر بێت لە ئەگەری كۆتایی هاتنی ساڵی دارایی ئێستا بەبێ دەركردنی یاسای بودجە و سنوورداركردنی خەرجییەكان لەناوخۆدا". مەودای یاسای بەڕێوەبردنی دارایی ئێستا، واتە خەرجكردن بە ڕێژەی 1/12ی خەرجییەكانی ئێستای ساڵی ڕابردوو".