ڕاوێژكاری كازمی پێشبینی 3 دەستكەوت دەكات دوای كۆبوونەوەی لەگەڵ سندوقی یدراو بانكی جیهانی
بەغدا INA
هەیسمم جبوری ڕاوێژكاری تەكنیكی سەرۆك وەزیران ئەمڕۆ دووشەممە گرنگترین پرۆژەكانی سەر مێزەكەی خستەڕوو كە پێشبینی دەكرێت لەكۆبوونەوەیەكی داهاتوودا لەبەغدا لەگەڵ سندوقی دراو و بانكی جیهانی گفتوگۆی لەسەر بكرێت و سێ لە دەستكەوتەكان چاوەڕوانكراوە عێراق بەدەستی بێنێ، ڕوونیشیكردەوە كە تاچەند نرخی زیادەی نەوت لەجێبەجێكردنی یاسای فریاگوزاری ئاسایش و گەشەپێدانی خۆراكدا وەبەرهێنان دەكرێت.
ئەلجبوری بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) گوت: ڕاپۆرتەكەی بانكی جیهانی ئەم دواییە ئاماژەی بە گەشەی ئەرێنی لە ئابووری عێراق و نەوتدا كردووە و ئەمەش دوای چاكسازی ئابووری هات لە ڕێگەی هەنگاوە ڕاستكەرەوەكانی حكومەتی ئێستا و پەرلەمانی پێشوو.
وتیشی: هەڵئاوسان لە ساڵی 2020دا 6٪ بووە و لە دوو ساڵی ڕابردوودا بەرزبووەتەوە بۆ 7.9٪ كە یەكەمیان بەرزبوونەوەی ڕێژەی دراوی بازاڕی عێراقە كە لە 51 تریلیۆن دینارەوە بۆ 76 تریلیۆن دینار بەرزبووەتەوە و 25 تریلیۆن دینار بەرزبۆتەوە، هۆكاری دووەمیش بەرزبوونەوەی ڕێژەی ئاڵوگۆڕی دۆلارە بەرامبەر بە دینار.
وتیشی: كێشەی بێكاریش بۆ 12.7٪ زیادیكردووە، بەهۆی سەرهەڵدانی نەخۆشیی كۆرۆنا و ڕاگرتنی هەندێك كارگەی بەرهەمهێنان و وتیشی : ئەو داهاتانەی بەهۆی گەڕانەوەی بەرزەوە بەرهەم هاتوون دەتوانن هەڵئاوسان و بێكاری چارەسەر بكەن ئەگەر بە باشی بەردەوام بێت.
سەبارەت بە كۆبوونەوەی چاوەڕوانكراوی هەردوولا كە بڕیارە بەرپرسانی حكومی لەبغدا لەگەڵ سندوقی دروا وبانكی نێ,دەوڵەتی كۆببنەوە جبوری وتیشی: هەردوولا لەسەر ئەو چاكسازییانەی حكومەت كە لەلایەن كاغەزی سپییەوە نوێنەرایەتی دەكرێن و تێبینییەكی بەنرخیان هەبوو و پەیوەست نەبوون بە حكومەتی عێراقەوە و تێبینییەكانیان لەلایەن دامەزراوە نێودەوڵەتییەكانەوە لەبەرچاو گیرا،بەتایبەتی لەسەر قەرز و وەبەرهەمهێنان.
وتیشی: بانكی جیهانی قەرز بە ڕێژەی سفری قازانج و ماوەی زیاتر لە 20 ساڵ بۆ حكومەتی عێراق دابین دەكات بۆ ئەوەی پشتگیری بودجەی وەبەرهێنان بكات و هیچ قەرزێك بۆ بودجەی كاری وەك مووچە و خەرجییەكان نەبەخشێت.
وتیشی: پێویستە عێراق پڕۆژەی نوێ لە بواری پەیوەندی شەمەندەفەر و ڕێگای نوێ و تەواوكردنی بەندەری گەورەی فاو و گەشەپێدانی فڕۆكەخانە جێبەجێ بكات و ئەمانە ئەو پلانانەن كە دەكرێت دوای دوایین ڕاپۆرتی ئەرێنی لەلایەن بانكی جیهانییەوە پشتگیری بكرێن.
وتیشی: بانكی جیهانی ئەم پلانانە دەخوێندنەوەی بۆ دەكات لەلایەن لایەنی عێراقیەوە لە كۆبوونەوەكەدا دەخرێتە ڕوو و لەوانەیە بەشێكیان دارایی بكات كە ئەمەش دەستكەوتێكی گەورەیە بۆ عێراق چونكە پەرەپێدان و زیادكردنی كار و دروستكردنی پڕۆژەی بەرهەم دەهێنێت.
سەبارەت بەوەی كە كوتلە داراییەكان تا ڕادەی بەرزبونەوەی هاوردەی نەوت لە یاسای فریاكەوتنی پشتیوانی بۆ ئاسایش و گەشەپێدانی خۆراك وەبەرهێنانیان كردووە، ئەلجبوری ڕونیكردەوە: بۆ بەهێزكردنی پسولەی خۆراك و پشتگیری كێڵگە و جووتیاران بۆ داپۆشینی تێچووی بەرهەمهێنانی نەوت و هاوردەكردنی كارەبا و گاز و دانەوەی قەرزەكانی عێراق كە لەسەدا 30ی بۆ پرۆژەكانی وەبەرهێنانی پەرەپێدان دەڕوات.
بانكی جیهانی لە ڕاپۆرتی مانگی نیسانی خۆیدا دووپاتی كردەوە كە عێراق پلەی یەكەمی لە جیهانی عەرەبیدا هەیە بە گەورەترین گەشەی بەرهەم هێنانی ناوخۆی بۆ هەر تاكێك بۆ ساڵی 2022.
ڕاپۆرتی بانكی جیهانی پێشبینی كراوە،وتیشی: بەرهەمهێنانی گەورەی ئەمساڵی عێراق لەسەدا 8.9 گەشە دەكات و لە وڵاتانی تری عەرەبیش بە قەتەڕەوە كە پێشبینی دەكرێت لەسەدا 4.9، سعودیە لەسەدا 7، كوێت 5.7 لە سەدی، ئیمارات 4.9 لەسەدا، جەزائیر 3.2 لەسەدا، میسر 5.5 لەسەداو ئوردن 2،3 لەسەدا،مەغریب 3،4 لەسەدا.
وتیشی: گەشەی بەرهەم هێنانی ناوخۆی عێراق لەسەدا 4.5 دەبێت و هاوشێوەی قەتەر دەبێت و میسر لەسەدا 5 بەرزدەبێتەوە و سعودیە لەسەدا 3.8 و كوێت لەسەدا 3.6 و جەزائیر 1.3 لەسەدا 3.5 و ئوردن 2.3 لەسەدا دەبێت.
هەروەها عێراق لە ساڵی 2022دا لە نێوان وڵاتانی عەرەبیدا بەرزترین دەبێت لە ڕووی گەشەی كەسی تاكەوە بۆ بەرهەم گشتی بۆ ساڵی 2022.
ڕێژەی گەشەی سعودیە لەسەدا 5.5 و كوێت لەسەدا 4.5 و بەحرەین لەسەدا 1.4 و میسر لەسەدا 3.6 و قەتەر 4.5 لەسەد و مەغریب لەسەدا 0.1 دەبێت