ڕاوێژكارى كازمى جێگره‌وه‌كانى قه‌رزكردن دیارى ده‌كات بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى مه‌ترسییه‌كان گۆڕانكارییه‌كانى بازاڕى نه‌وت
ئابوری
- 11-08-2021, 18:22
به‌غدا-اه‌ع
مەزهەر محەمەد ساڵح ڕاوێژکاری دارایی سەرۆک وەزیران، ئه‌مڕۆ چوارشەممە جێگره‌وه‌كانى قەرزکردن لە بازاڕەکانی سه‌رمایه‌ى جیهانى بۆ بەره‌نگاربوونه‌وه‌ى مەترسی هەڵاوسانى بازاڕی نەوت دیاری کرد و هاوکات دوو ڕێگاى پێشكه‌شكرد بۆ بەجێگه‌یاندنى بەرزبوونەوەی داهاتی تاكى عێراقى ،هه‌روه‌ها بوونی 70 تریلیۆن دیناری لە دەرەوەی سیستەمی بانکی پشتڕاست کردەوە
ساڵح له‌لێدوانێك بۆ ئاژانسى هه‌واڵى عێراقى(اه‌ع) ڕایگه‌یاند:"عێراق هیچ دەرفەتێکى نییە بۆ خۆلادان لە وەرگرتنی ڕاستەوخۆی قەرز لە بازاڕەکانی سه‌رمایه‌ى جیهانى یان ڕێکخراوە داراییە نێودەوڵەتییەکان بۆ بەره‌نگاربوونه‌وه‌ى مەترسیەکانی بازاڕی نەوتی هەڵاواسراو و دابەزینی کرێی نەوت تەنها بە وەرگرتنی دوو ڕێگا؛یەکەمیان دروستکردنی پشکەکانی سەربەخۆی دارایی ناوخۆییە، کە زیاتر بۆ داهاتی نانەوت، کە سەرەکیترین یان باج و ڕسوماتن، ئەویش بە فراوانکردنی بنکەی باج، کە لە تەسکترین خاڵی مێژووی دارایی عێراقە بەهۆی زۆریی ژمارەی قاچاخچێتى
وتیشی:"ئەم جۆرە پێشکەوتنانە لە بەردەوامی دارایی نانەوتی و مەترسیە دەرەکییەکان پێویستی بە یارمەتیە بۆ زیادکردنی داهاتی تاك، یەکەم، گەشەی فراوانتر لە به‌رهه‌می ناوخۆیی نانەوتی و دووەم ڕێژەی کارکردنی بەرزتر، کە یارمەتیدەرە بۆ زیادکردنی داهات بە بەردەوامی و ئەمەش یەکێکە لەو سه‌رچاوه دارایانەی کە لە بودجەی گشتیدا دەرفەتی دارایی ناوخۆیی زیاد دەکات".
دووپاتیشیكرده‌وه:"ڕێگای دووەم بۆ خۆلادان لە قەرزکردن، پشتگوێنه‌خستنی پێویستی سوود وەرگرتنە لە زیادەی ئابووری لە کەرتی تایبه‌ت (پاشەکەوت) کە پێویستی بەوەیە، کە لە ڕێگەی پارەدارکردنی هاوبه‌شى نێوان دەوڵەت- وكه‌رتى تایبەتەوە، بنەماکانی هاوبه‌شى کارا بکات وەک فاكته‌رێكى گرنگ بۆ بەدیهێنانی سیاسەتی پشت بەستن بە خۆ، بەتایبەت لە بواری خەرجکردنی وەبەرهێنانی هاوبەش لە پارەدارکردنی پرۆژەو فراوانتركردنى کاری بەرهەمهێنان".
وتیشی:"قەرزکردنی ڕاستەوخۆ و كه‌ره‌سته‌ى دارایی سەرنجڕاکێش بۆ ڕاکێشانی ڕاستەوخۆی زیادەی دارایی گشتی بەرەو بودجەی گشتی پێویستی بە دەرکردنی كه‌ره‌سته‌ى دارایی سەرنجڕاکێش هەیە کە جەماوەر سەرمایەکەی خۆی و بە بەرژەوەندی گونجاو یان گەڕانەوە، وەک بۆندی نیشتیمانی وەبەردەهێنێت، وبه بەدیلێکی گرنگى ده‌زانێت بۆ قەرزکردنی دەرەکی، ئەگەر نیازێکی دڵسۆزانە هەبێت و میکانیزمی دامەزراوەیی دروست لەبەردەستبێت بۆ ئەو جۆرە پێشکەوتنانە لە بازاڕی دارایی نیشتیمانیدا، کە دەبێتە هێزێکی پاڵپشت بۆ سیاسەتی دارایی".
وتیشی:"بۆ نمونە جەماوەر بە بڕی پارەی نه‌ختینه‌یی زیاتر لە 70 تریلیۆن دیناری پارەی دەرکراو دەپارێزێ، لەوانە زیادکردنی نه‌ختێنه‌یی لە دەرەوەی سیستەمی بانکی، کە هێشتا بەلایەنی کەمەوە 88٪ لە شێوەی هاوسەنگی پارەی شل لە دەرەوەی سیستەمی بانکیدا هەیە".
وتیشی:"هاوکات ئەمە دزەکردنی گەورە و كۆت وبه‌ندێكه بۆ ڕۆڵی زیادەی نه‌ختێنه‌یی لە تەواوکردنی خولى داهات بە گۆڕینی پاشەکەوت بۆ وەبەرهێنانی بەرهەمهێن کە خزمەت بە گەشەکردن دەکات لە ئابوری نیشتیمانیدا"،
وتیشی:"پێویستە بازاڕێکی دارایی ئارەزوومەندانەی سەرنجڕاکێش لەدایک بێت بۆ بازرگانیکردنی بۆندەکانی حکومەت بە بەرژەوەندی و گەڕانەوە و دەستلێگرتن بۆ وەبەرهێنەران بە ئامێرەکانیان، لەوانە مافی ئەوەی هەیە کە لە کاتی پێویستدا بە کاش بیانگوێزێتەوە و بەڵێنی پێدانی پارەی نایاب و گەرەنتیان پێ بدات"
ساڵح له کۆتایدا وتی:"بەم شێوەیە بازاڕی دارایی دەبێتە یەکێک لە سه‌رچاوه‌كانى ناوخۆی دارایی گشتی، پەرە بە بەردەوامی دارایی دەدات و وردە وردە لە ناو گەشەسەندنی بەردەوامی وڵاتدا پەرەی پێدەدات".
