Bağdat- INA
Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile ticaret, ekonomik ve stratejik iş birliği konusunda kapsamlı ve tarihi bir ortaklık ve iş birliği anlaşması imzaladı. Anlaşma, iki ülke arasındaki büyüyen ticari ilişkiyi güçlendirmek amacıyla 12,3 milyar Sterlin değerinde ticaret paketini ve bir dizi ihracat garanti anlaşmasını içeriyor. Ayrıca, Birleşik Krallık ile Irak arasındaki iş birliğinin çeşitli alanlarda geliştirilmesi konusunda mutabakata varıldı.
Başbakanlık Basın Ofisinden yapılan açıklamada, “Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’yi 14-16 Ocak 2025 tarihleri arasında İngiltere’ye gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında ağırladı.”
Açıklamada, “İngiltere Başbakanı Starmer, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’yi Irak’ın liderliği altında sağlanan istikrar ve büyümeden dolayı tebrik etti.” denildi.
Açıklamaya göre, iki başbakan, “Refah içinde, egemen bir Irak vizyonunu desteklemek için yeni bir ortaklığa olan bağlılıklarını vurguladı. Bu ortaklık, ticaret ve yatırımı artırmayı, eğitim ve kültürel bağları derinleştirmeyi, güvenlik, göç ve iklim değişikliği gibi zorluklarla mücadeleyi kapsıyor.”
Açıklamada ayrıca, “Bu ziyaret, Irak ile Birleşik Krallık’ın bölgesel ve küresel ortak çıkarları gerçekleştirmek için birlikte çalışma taahhüdünü yeniden teyit ediyor ve ikili stratejik ilişkiyi geliştirme yönündeki karşılıklı bağlılığı güçlendiriyor.” ifadelerine yer verildi.
Başbakan Sudani ve Starmer, ticaret, ekonomik ve stratejik iş birliği konusunda geniş kapsamlı tarihi bir ortaklık ve iş birliği anlaşması imzaladı. İmzalanan 12,3 milyar Sterlin değerindeki ticaret paketi, ihracat garanti anlaşmalarıyla desteklenerek iki ülke arasındaki büyüyen ticari ilişkiyi güçlendirmeyi hedefliyor. Ayrıca, iki başbakan aşağıdaki alanlarda iş birliğini geliştirme konusunda anlaşmaya vardı:
Ticaret, Ekonomi ve Yatırım
Açıklamada, “Başbakanlar Sudani ve Starmer, Irak ve Birleşik Krallık arasında ticaret ve yatırımı artırma hedefini tartıştı ve temiz enerji, ilaç, lojistik ve finansal hizmetler gibi sektörlerdeki projeleri güvence altına almak için İngiltere özel sektörünün uzmanlığından faydalanma konusunda anlaştılar. Bu projeler, Birleşik Krallık İhracat Finansmanı (UKEF) iş birliğiyle desteklenecek ve Irak’ta özel sektör yatırımları ve finansmanını teşvik edecek.” denildi.
Ayrıca, iki başbakan, “Irak hükümeti ile BP (British Petroleum) arasında yakın zamanda açıklanan uzun vadeli yatırım anlaşmasını memnuniyetle karşıladıklarını” ifade etti.
Irak ve İngiltere Başbakanlarının Ortak Bildirisi: Ekonomik, Güvenlik, Eğitim ve Çevre Alanlarında İşbirliği
Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, 12,3 milyar sterlin değerindeki ticaret ve ihracat paketini duyurdu. Bu, iki ülke arasındaki geçen yılki toplam ticaret hacminin 10 katından fazlasına denk geliyor. İngiltere’nin Irak’taki öncülüğünde yürütülecek projeler arasında şunlar yer alıyor:
• Mayın Temizleme: İngiliz şirketleri, Irak’taki eski mayın tarlalarının temizlenmesi için 330 milyon sterlin değerinde sözleşme aldı.
• Kayyara Hava Üssü’nün Yeniden İnşası: İngiliz özel sektör uzmanları, 500 milyon sterlin değerindeki bir proje ile Kayyara Hava Üssü’nü yeniden inşa edecek.
• Kapsamlı Su Projesi: İngiliz şirketlerin yer aldığı bir konsorsiyum, 5,3 milyar sterlin değerinde bir su altyapı projesini yönetecek. Bu proje, milyonlarca Iraklı için temiz su sağlayacak.
• Basra Su Projesi: Basra’da üç milyon kişiye temiz su sağlayacak altyapı çalışmaları için İngiliz bir şirket görevlendirildi. Proje, 3,3 milyar sterlin değerinde.
• Irak ve Suudi Arabistan Elektrik Şebekesi Bağlantısı: İngiltere üretimi enerji nakil sistemleri, iki ülkenin şebekelerini bağlayacak. Proje maliyeti 1,2 milyar sterlinden fazla.
• 5G Şebekesi: Vodafone, 410 milyon sterlin değerindeki yeni 5G şebekesini tasarlamakla görevlendirildi.
• Demiryolu Projesi: İngiliz bir şirket, 82 milyon sterlin değerinde yeni bir demiryolu projesine başlayacak.
• Bağdat Kanalizasyon Projesi: Bağdat’taki kanalizasyon altyapısını geliştirmek için 655 milyon sterlinlik bir proje yürütülecek.
• Acil Durum Araçları ve Teknolojileri: İngiltere, 62 yangın söndürme aracı ile 98 milyon sterlin değerinde iletişim teknolojisi sağlayacak.
• Sınır Güvenliği Teknolojileri: Irak sınırlarının güvenliği için İngiltere tarafından 66,5 milyon sterlin değerinde ekipman tedarik edilecek.
Savunma ve Güvenlik
Başbakanlar, iki ülke arasındaki güvenlik işbirliğini derinleştirecek bir stratejik savunma işbirliği anlaşmasını imzaladı. Bu kapsamda, İngiltere’den Irak’a askeri eğitim, danışmanlık ve endüstriyel savunma ortaklıklarının geliştirilmesi desteklenecek. Ayrıca terörle mücadele, bölgesel güvenlik ve istikrar konularında işbirliği güçlendirilecek.
Göç ve Organize Suçlar
Başbakanlar, düzensiz göçle mücadelede stratejik ortaklığın önemini vurguladı. İki taraf, İngiltere’de yasal ikamet hakkı bulunmayan kişilerin hızlı bir şekilde geri gönderilmesini sağlayacak bir anlaşma üzerinde anlaştı. Ayrıca insan kaçakçılığıyla mücadelede sınır güvenliğini artıracak projeler geliştirilecek.
Kültür ve Eğitim
Başbakanlar, eğitim ve kültür alanındaki işbirliğini artırmanın önemini vurguladı. Başbakan Sudani, 2000’den fazla Iraklı öğrenciye İngiltere’de eğitim imkanı sağlayacak büyük bir burs programını duyurdu. Ayrıca, İngiltere üniversiteleri ile ortak projeler üzerinde çalışılacağı belirtildi.
Kadın, Barış ve Güvenlik
Başbakanlar, kadın haklarının desteklenmesi ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin sona erdirilmesi için işbirliğini artırma taahhüdünde bulundu. Mart 2025’te Irak’ın üçüncü Ulusal Eylem Planı’nın başlatılması planlanıyor.
İklim ve Çevre
Irak ve İngiltere, 2028 yılına kadar gaz yakımını sona erdirme taahhüdünde bulundu. İki ülke arasında iklim değişikliği, enerji dönüşümü ve karbon ekonomisi konularında işbirliği yapılacak.
Spor İşbirliği
İki ülke, spor alanında karşılıklı işbirliğini teşvik ederek spor bilimleri ve spor tıbbı gibi alanlarda koordinasyon sağlamayı kararlaştırdı. Spor takımları arasında karşılıklı ziyaretler yapılması da planlanıyor.